ปอท.ยันไม่ส่อง LINE-แค่ขอข้อมูลผู้ใช้หากทำผิด กม.

เสวนาเสรีภาพสื่อออนไลน์ รอง ผบก.ปอท.ยันไม่ส่องเนื้อหา LINE แค่ขอชือผู้ใช้ กรณีมีคนร้องว่าทำผิด กม. พลเมืองเน็ตชี้ต้องโพสต์เข้า 3 องค์ประกอบถึงจะผิด พ.ร.บ.คอมพ์ฯ-ย้ำกดไลค์ไม่ผิด

เมื่อวันที่ 16 ส.ค.2556 ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีการจัดงานเสวนาสาธารณะ ในหัวข้อ "เสรีภาพในสื่อสังคมออนไลน์กับประเด็นความมั่นคง" จากกรณีที่กองบัญชาการปราบปรามการกระทำผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ปอท.) เชิญประชาชน 4 คนเข้าให้ข้อมูลกรณีที่มีการโพสต์ข้อความบนเฟซบุ๊ก ซึ่ง ปอท.มองว่าอาจเข้าข่ายความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 นอกจากนี้ พล.ต.ต.พิสิษฐ์ เปาอินทร์ ผู้บังคับการ ปอท.ยังออกมาให้สัมภาษณ์ว่า การกดไลค์ กดแชร์ในโซเชียลมีเดีย ก็อาจจะเข้าข่ายความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพ์ฯ และจะตรวจสอบการใช้แอพพลิเคชั่น LINE ว่ามีการกระทำที่ผิดกฎหมายหรือไม่ ก่อนให้เกิดเสียงวิจารณ์จากสังคมต่อบทบาทของ ปอท.ว่าอาจเข้าข่ายละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชน

นายเสริมสุข กษิติประดิษฐ์ บก.ข่าวการเมืองและความมั่นคง สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส 1 ในผู้ที่ถูก ปอท.เชิญตัวไปชี้แจงจากการโพสต์ข้อความบนเฟซบุ๊ก กล่าวว่า ก่อนหน้านี้นายสมชัย สุวรรณบรรณ ผอ.สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอสอยากให้ตนโลว์โปรไฟล แต่ตนเห็นว่าถ้ามาชี้แจงจะเป็นประโยชน์มากกว่า สิ่งที่เกิดขึ้นกับตนอยากถามว่าขอบเขตคำว่า "ความมั่นคง" ที่ ปอท.ใช้คืออะไร เพราะ พ.ร.บ.คอมพ์ มาตรา 14 (2) เขียนไว้ค่อนข้างกว้าง และการโพสต์ว่ามีข่าวเรื่องรัฐประหารโดยฝ่ายของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมตรี ว่าไม่น่าจะเป็นความจริง ตนก็ไม่คิดว่าจะเป็นเรื่องผิดกฎหมายอะไร เพราะน่าจะสร้างความแตกตื่นได้น้อยว่า รัฐบาลประกาศใช้ พ.ร.บ.การรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร พ.ศ.2550 หรือการที่ ส.ส.พรรคเพื่อไทย ออกมาระบุว่ามีแผนจัดตัว น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกฯ

"ผมอยากรู้ว่าคำว่าความมั่นคง มันมีขอบเขตแค่ไหน ความมั่นคงของชาติหรือของรัฐบาล ผมจึงสงสัยว่าเรื่องนี้อาจเป็นเรื่องทางการเมืองนอกจากนี้ ยังอยากถามด้วยว่าเว็บไซต์ที่วิจารณ์สถาบันพระมหากษัตริย์มีมากมาย เหตุใด ปอท.กับกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ไอซีที) ถึงไม่ดำเนินการอะไร" นายเสริมสุขกล่าว

พ.ต.ท.สันติพัฒน์ พรหมะจุล รองผู้กำกับการ ปอท.กล่าวว่า การโพสต์ข้อความในสื่อออนไลน์ สิ่งหนึ่งที่จะทำให้มีน้ำหนักคือชื่อเสียงของคนโพสต์ ถ้าเป็นคนที่มีชื่อเสียงในสังคม ก็จะยิ่งทำให้สิ่งที่โพสต์มีน้ำหนักและมีคนสนใจ เหมือนกรณีนายเสริมสุข สำหรับนิยามคำว่า "ความมั่นคง" ความจริง พ.ร.บ.คอมพ์ เกิดหลังรัฐประหาร ปี 2549 จึงเน้นไปที่ความมั่นคงด้านต่างๆ ซึ่งตนก็ยอมรับว่าตอบยาก ว่านิยามขอคำว่า "ความมั่นคง" อยู่ตรงไหน แต่ยืนยันว่าการเชิญ 4 คนนั้นมา ปอท.ต้องการแค่ให้ปากคำก่อน ส่วนจะนำไปสู่การดำเนินคดีหรือไม่ ต้องขึ้นอยู่กับพยานหลักฐานและเจตนา

"ส่วนเว็บไซต์หรือสื่อออนไลน์ที่จาบจ้วง เราดำเนินการทุกวัน แต่ละวันตรวจสอบเป็นร้อย เดือนหนึ่งเป็นหมื่น แต่เวลาเราจะปิดกั้น กฎหมายเขียนไว้ว่าเราต้องให้ รมว.ไอซีทีให้ความเห็นชอบ ถึงจะเสนอไปยังศาลเพื่อปิดกั้นได้ ซึ่งจะใช้เวลาเป็นเดือนกว่าจะปิดกั้นได้ แม้เวลานี้จะดีขึ้นหน่อยคือไอซีทีประสานผู้ให้บริการในการบล็อกก่อนได้ แต่ก็ยอมรับว่ามีการหลุดได้ เพราะอย่างยูทูป บนคอมพ์จะเป็น URL หนึ่ง พออยู่บนไอแพด ก็ URL หนึ่ง จึงต้องบล็อกทั้งหมด" พ.ต.ท.สันติพัฒน์กล่าว

รองผู้กำกับการ ปอท.ยังกล่าวถึงแนวคิดเรื่องการตรวจสอบเนื้อหาแอพฯ LINE ว่า คนไทยใช้ LINE มีอยู่ถึง 15 ล้านบัญชี ซึ่งเนื่องจาก LINE เป็นโปรแกรมใช้แชท ก็มีความเป็นส่วนตัวสูง เราก็มาคุยกันว่าจะดูแลผู้ใช้อย่างไรให้ได้รับการคุ้มครอง เพราะเคยมีบางเคสที่เกิดจากการหลอกลวง ตนขออย่าไปมองว่า ปอท.จะไปควบคุม ควรจะเรียกว่าบริการมากกว่า เพราะถ้ามีการกระทำผิดเกิดขึ้น แล้วเราอยากรู้เจ้าของบัญชีนั้นเป็นใคร เราขอข้อมูลนั้นได้ไหม

"อย่าลืมว่า LINE มีคนใช้ 15 ล้านบัญชี ถ้าโพสต์คนละ 1 ข้อความ ก็ 15 ล้านข้อความ มันเป็นไปไม่ได้ที่ ปอท.จะไปดู ดังนั้น เราจะไปดูได้ไหม ไปดูไม่ได้หรอกครับ แต่ถ้ามีการกระทำผิดเกิดขึ้น เราจะเข้าไปขอดู ก็ต้องมีการประสานงานระหว่าง ปอท.กับเจ้าของแอพฯ LINE หรือใช้ พ.ร.บ.ความร่วมมือระหว่างประเทศในเรื่องทางอาญา พ.ศ.2546" พ.ต.ท.สันติพัฒน์กล่าว

นายศิลป์ฟ้า ตันศราวุธ นักสื่อสารมวลชนอิสระและนักกฎหมาย กล่าวว่า เวลาตนสอนหนังสือก็จะบอกว่ามันมีกฎหมายนี้อยู่ เราต้องอยู่กับมันให้ฉลาด ส่วนตัวมองว่าถ้าเผยแพร่ข้อมูลอันเป็นเท็จ มันก็มีความผิดตามกฎหมายแน่นอน ทั้งนี้ โทษตาม พ.ร.บ.คอมพ์ฯ น้อยกว่าประมวลกฎหมายอาญา (ป.อาญา) เสียอีก เราจึงต้องรู้ว่าจะอยู่กับมันอย่างไร เพื่อไม่ให้ตัวเองตกเป็นจำเลย

นายอาทิตย์ สุริยวงศ์กุล เครือข่ายพลเมืองเน็ต กล่าวว่า ความพิการของ พ.ร.บ.คอมพ์ ฉบับปัจจุบัน คือตอนแรกคิดจะใช้กับตัวระบบคอมพ์ แต่พอผ่านสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) มีการเพิ่มมาตรา 14-16 ซึ่งเกี่ยวกับเรื่องเนื้อหาเข้าไปด้วย พอมันรวม 2 อย่างนี้เข้าด้วยกัน ทำให้หลายๆ อย่างไม่ลงรอยกัน เช่น มาตรา 14 การป้องกันสาธารณูปโภคหมายถึง อาทิ แฮ็กระบบจราจรทำให้เกิดความปั่นป่วน หรือแฮ็กโรงไฟฟ้าทำให้เกิดความวุ่นวาย แต่พอเอามาใช้จริงๆ กลับรวมไปถึงการหมิ่นประมาทด้วย ซึ่งตาม ป.อาญา มันยอมความได้ ถอนฟ้องได้ แต่ พรบ.คอมพ์มันถอนไม่ได้

"ผมอยากจะอ้างรัฐธรรมนูญ 3 มาตรา ได้แก่มาตรา 35 มาตรา 36 และมาตรา 45 ที่ยืนยันสิทธิเสรีภาพของประชาชน อย่างไรก็ตาม แม้จะมีสิทธิเสรีภาพ แต่ตำรวจก็ย่อมมีช่องทางในการทำงาน เพราะมันมีเหตุยกเว้นได้เพื่อความมั่นคง โดยมีหลักในการยกเว้น 3 อย่าง ประกอบด้วย 1.มีกฎหมายบัญญัติไว้ เช่นกรณีที่บอกว่าแค่กดไลค์ก็ผิด ผมหากฎหมายฉบับไหนก็ไม่เจอ  2.มีความชอบธรรม และ 3.มีความจำเป็น เพราะใช้มาตรการอื่นๆ ไม่ได้แล้ว ต้องเข้าหลักทั้ง 3 ข้อ ถึงจะจำกัดสิทธิเสรีภาพได้ ซึ่งกรณีคุณเสริมสุข ผมว่าไม่เข้าหลักอะไรสักข้อ เพราะนับแต่ปี 2549 มันก็มีข่าวลือเรื่องรัฐประหารอยู่ตลอด เราก็ยังอยู่กันมาได้ ไม่เห็นเกิดความปั่นป่วนอะไรขึ้นเลย" นายอาทิตย์กล่าว

นายอาทิตย์ ยังกล่าววว่า ที่เราพูดถึง LINE Facebook มันคือสิทธิเสรีภาพของประชาชน และที่บอกว่าถ้าแชร์ก็ผิดกฎหมาย ความจริงถ้าเป็นการแชร์น่าจะอยู่ใน พ.ร.บ.คอมพ์ มาตรา 14 (5) ซึ่งอ้างถึงมาตรา 14 (1) (2) (3) (4) หากไม่ผิดวงเล็บใดก่อน ก็จะไปเอาผิดกรณีที่แชร๋ข้อความไม่ได้