อย.เอาผิด 4 ยักษ์ใหญ่ "เครื่องดื่มชูกำลัง" จัดชิงโชคใต้ฝาขวด "ไม่ได้"

กฤษฎีกา ฟันธง “เอ็ม-150 –บาวแดง -แรงเยอร์ -กระทิงแดง” แสดงข้อความชิงโชคใต้ฝา ไม่เข้าข่ายกระทำความผิดตามพ.ร.บ.อาหาร "อย." เอาผิดไม่ได้ ระบุชัดไม่เกี่ยวรายการอาหารควบคุมคุณภาพอาหาร จุกขวดไม่เปิดเผย แถมอ่านยาก 

ผู้สื่อข่าวสำนักข่าวอิศรา www.isranews.org รายงานว่า เมื่อเร็วๆ นี้ สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ได้เผยแพร่คำวินิจฉัยความเห็นทางกฎหมาย กรณีการโฆษณาส่งเสริมการขายโดยการระบุข้อความใต้ฝาของเครื่องดื่มที่ผสมกาเฟอีน เป็นการเข้าข่ายจัดเป็นการแสดงข้อความบนฉลากของภาชนะบรรจุหรือไม่  ตามที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ทำเรื่องขอหารือเข้ามา

เบื้องต้น คณะกรรมการกฤษฎีกา พิจารณาข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องแล้ว มีความเห็นว่า เครื่องดื่มที่ผสมกาเฟอีน มีการขึ้นทะเบียนตำรับอาหารและแจ้งรายการหรือรายละเอียดฉลากไว้ถูกต้องแล้วตามมาตรา 35 แห่งพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 แม้ต่อมาได้มีการแสดงข้อความเป็นนัยให้มีการชิงโชคระบุรางวัลไว้ที่ใต้ฝาหรือจุกขวดเครื่องดื่มที่ผสมกาเฟอีน แต่ข้อความที่ระบุรางวัลไว้ที่ใต้ฝาหรือจุกขวดนั้น ไม่ได้เกี่ยวกับรายการอาหารและรายการทะเบียนตำรับอาหาร ไม่มีวัตถุประสงค์เพื่อควบคุมคุณภาพอาหาร หรือเพื่อคุ้มครองความปลอดภัยของผู้บริโภค 

รวมทั้งใต้ฝาหรือจุกขวดไม่ใช่ที่ที่เปิดเผย ไม่มีลักษณะมองเห็นได้ชัดเจนและไม่สามารถอ่านได้ง่าย

ดังนั้น จึงเห็นว่าการแสดงข้อความตามที่หารือนี้ไม่เข้าข่ายเป็นการแก้ไขรายการทะเบียนตำรับอาหารอันจะต้องได้รับอนุญาตจากผู้อนุญาตตามมาตรา 36 แห่งพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 และมิใช่การแสดงข้อความฉลากตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 194 พ.ศ. 2543เรื่อง ฉลาก ลงวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2543

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า การตอบความเห็นข้อกฎหมายของคณะกรรมการกฤษฎีกา ในเรื่องนี้ เกิดขึ้นจากกรณีที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาได้มีหนังสือ ด่วนที่สุด ที่ สธ 1010/3/1910 ลงวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2556 ถึงสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สรุปความได้ว่า สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาได้รับข้อหารือและข้อร้องเรียนให้ตรวจสอบการส่งเสริมการขายที่ระบุข้อความชิงโชคใต้ฝาเครื่องดื่มที่ผสมกาเฟอีน

โดยที่ผ่านมาสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยามีแนวทางการดำเนินการและแจ้งผู้ที่เกี่ยวข้องแล้วว่า การแสดงข้อความชิงโชคใต้ฝาหรือจุกขวดถือเป็นฉลากอาหารที่แสดงบนภาชนะบรรจุ ซึ่งเครื่องดื่มที่ผสมกาเฟอีนจัดเป็นอาหารควบคุมเฉพาะที่จะต้องขอขึ้นทะเบียนตำรับอาหาร หากมีการแสดงข้อความที่ระบุรางวัลไว้ใต้ฝาเพิ่มเติมจากที่ได้รับอนุญาตจัดเป็นการแก้ไขรายการทะเบียนตำรับอาหารโดยไม่ได้รับอนุญาต ตามมาตรา 36 และมีโทษตามมาตรา 67 แห่งพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี ปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และจัดเป็นการผลิตเพื่อจำหน่ายอาหารที่มีการแสดงฉลากไม่ถูกต้อง ฝ่าฝืนประกาศซึ่งออกตามมาตรา 6 (10) และมีโทษตามมาตรา 51 แห่งพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ต้องระวางโทษปรับไม่เกินสามหมื่นบาท

แต่เนื่องจากปัจจุบันมีความเห็นและการตีความข้อกฎหมายที่ต่างไปจากเดิม คือ ไม่เห็นด้วยว่าการแสดงข้อความใต้ฝาถือเป็นการแสดงฉลากในลักษณะดังกล่าว

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาพิจารณาแล้วเห็นว่า เพื่อให้เป็นบรรทัดฐานเดียวกันในการคุ้มครองผู้บริโภคภายใต้ขอบเขตการบังคับใช้พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 จึงขอหารือว่า การแสดงข้อความใต้ฝาหรือจุกขวดเข้าข่ายจัดเป็นการแสดงข้อความบนฉลากของภาชนะบรรจุหรือไม่ อย่างไร

รายงานข่าวแจ้งว่า สำหรับผู้ประกอบการที่จัดรายการชิงโชคและส่งเสริมการขาย เครื่องดื่มชูกำลังจัดชิงโชคใต้ฝา ได้แก่ 1. รายการ "ลุ้นโชคใต้ฝา 500 ล้าน กับเอ็ม-150" ของบริษัท โอสถสภา จำกัด 2. รายการ "รวย 100 ล้านกับบาวแดง" ของบริษัท คาราบาวตะวันแดง จำกัด 3. รายการ "ฝาแรงมอบโชค" ของบริษัท เครื่องดื่มแรงเยอร์ จำกัด และ 4.รายการ "เป้าหมายคว้ากระทิง" และ "พลิกฝาคว้ากระทิง" ของ บริษัท เครื่องดื่ม กระทิงแดง จำกัด

ทั้งนี้ นอกเหนือจากการถูกตรวจสอบจาก อย. แล้ว สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) เป็นอีกหน่วยงานที่เข้าตรวจสอบข้อมูลเรื่องนี้ด้วย โดยอ้างกฎหมายการพนัน และเป็นข้อต้องห้ามตามกฎกระทรวงฉบับที่ 3 (พ.ศ.2526) ข้อ 3 ออกตามความในพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522

-----------

(อ่านผลการตีความฉบับเต็มที่นี่ http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=cmd&year=2556&lawPath=c2_0633_2556)