เฉลี่ย2หมื่น! เปิดค่าใช้จ่ายบวช'พระ' เส้นทางชีวิตชายไทย สู่ใต้ร่มเงาพระศาสนา

"..หากจัดพิธีแบบเรียบง่ายค่าใช้จ่ายจะไม่สูงเลยเพราะสิ่งจำเป็นคือเครื่องบวชและการทำพิธีบวชเท่านั้น แต่ที่เห็นว่าค่าใช้จ่ายสูง เพราะเจ้าภาพหลายรายเลือกที่จะจัดงานใหญ่โต อาทิ จัดวงดนตรี จัดเลี้ยงโต๊ะจีน มีวงดนตรีแห่นาค ซึ่งตรงนี้คือตัวที่ดึงให้ค่าใช้จ่ายมันสูงขึ้น.."

'การอุปสมบท' หรือ 'การบวชพระ' ถือเป็นประเพณีที่สืบต่อกันมายาวนานของประเทศไทย

ในอดีตชายไทยวัย 20 ปีขึ้นไป จะต้องเข้าพิธีอุปสมบทเพราะถือว่าเป็นหน้าที่ของลูกผู้ชาย ซึ่งในปัจจุบันก็ยังคงเป็นเช่นนั้นอยู่

แต่ด้วยความเจริญทางสังคมบวกกับภาระหน้าที่ในชีวิตที่มีมากขึ้น ทำให้การอุปสมบทนั้นต้องมีความพร้อมในทุกๆ ด้าน

พร้อมทั้งเวลา พร้อมทั้งโอกาส และเงินทอง

คำถามที่น่าสนใจ คือ ณ ปัจจุบัน หากชายไทยคนหนึ่ง ต้องการจะบวชพระ จะต้องเสียค่าใช้จ่ายเป็นจำนวนเงินเท่าไร? 

ว่าที่ร้อยตรี วงศธร มาตรสิงห์ พนักงานธนาคารแห่งหนึ่ง หนึ่งในชายไทยที่เคยผ่านการอุปสมบทเป็นเวลา 30 วัน มาแล้ว เล่าให้สำนักข่าวอิศรา www.isranews.org ฟังถึงรายละเอียดเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายในงานอุปสมบทของตนเอง ว่า สำหรับการอุปสมบทเดี่ยวนั้น มีค่าใช้จ่ายหลักๆ อยู่ที่ประมาณ 20,000 บาท เลือกจ่ายแต่สิ่งที่จำเป็น ขบวนวงดนตรีไม่มี โต๊ะจีนก็ไม่ได้จัด ทำให้ประหยัดเงินไปได้มากทั้งนี้ทั้งนั้นขึ้นอยู่การกำหนดราคาของเจ้าภาพด้วยเช่นกัน

“ตอนที่บวชจะมีค่าใช้จ่ายหลักๆ ที่เราต้องจ่ายเลยคือชุดเครื่องบวชทั้งหมด กับค่าเช่าศาลาวัด ค่าอาหาร แล้วก็ทำบุญให้วัดตามกำลังศรัทธา แต่ของผมไม่ได้เลี้ยงโต๊ะจีน ทำอาหารกันเองงบอยู่ที่ 2,000 – 3,000 บาท เท่านั้น แต่ที่เสียหนักเลยจะเป็นพวกเครื่องบวช ราคาก็จะตามคุณภาพ ถ้าใช้ของคุณภาพดีราคาก็จะแพง ผมบวช 30 วัน ก็จะใช้ของดีหน่อย อย่างบาตรพระ ราคาประมาณ 2,000 บาท ผ้าไตรจีวรก็ประมาณ 2,000 บาท รวมค่าใช้จ่ายทั้งหมดก็ประมาณ 20,000 บาท”

ทั้งนี้ ชุดเครื่องบวชประกอบไปด้วย ผ้าไตร บาตรพระ ตาลปัตร เครื่องอุปัชฌาย์ เครื่องอัฐบริขาร และสิ่งของที่จำเป็นในการอุปสมบท หากซื้อครบชุดราคาก็จะมีตั้งแต่ประมาณ 3,000 – 10,000 บาท แต่ในกรณีที่สามารถยืมของบางอย่างจากทางวัดได้ ค่าใช้จ่ายตรงนี้ก็จะลดไปอีก 

อย่างไรก็ตาม นอกจากงานอุปสมบทเดี่ยวแล้ว ยังมีกิจกรรมการอุปสมบทหมู่ด้วยเช่นกัน ซึ่งกิจกรรมนี้อุปสมบทหมู่นั้นจะเป็นการจัดงานโดยหน่วยงานของรัฐ เจ้าภาพที่อยากทำบุญอันเป็นกุศล หรือวัดบางแห่งอาจจัดขึ้นเองตามเทศกาล โดยการอุปสมบทหมู่นั้นจะมีค่าใช้จ่ายที่น้อยกว่าการอุปสมบทเดี่ยว หรือบางโครงการก็ไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ เลย

จากการพูดคุยกับศิษย์เก่าของมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ซึ่งเคยผ่านการอุปสมบทหมู่ของมหาวิทยาลัยในโครงการบรรพชา-อุปสมบทหมู่ รุ่นที่ 11 ปะจำปี 2556 เป็นเวลา 2 สัปดาห์ ที่วัดบวรนิเวศวิหาร เผยว่า การอุปสมบทหมู่ในตอนนั้นมีค่าใช้จ่ายภาคบังคับตกอยู่ที่คนละ 5,000 บาท นอกนั้นไม่มีค่าใช้จ่ายด้านอื่น

“การบวชหมู่ของที่มหาวิทยาลัยจะมีค่าใช้จ่ายประมาณ 5,000 บาท ซึ่งเป็นภาคบังคับ เขาไม่ได้แจกแจงรายละเอียดแต่คิดว่าเป็นค่าผ้าไตรเลยหลักๆ แล้วก็อาจจะมีเงินทำบุญแยกไปอีกซึ่งก็แล้วแต่จิตศรัทธา”

ด้านนายทวีชัย ทองโฉม ไวยาวัจกรประจำวัดแคนอกจังหวัดนนทบุรี ระบุเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายสำหรับงานอุปสมบทภายในวัดนั้น แต่ละงานจะมีค่าใช้จ่ายไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับเจ้าภาพเป็นหลักว่าต้องการให้งานออกมาระดับไหน ในส่วนของวัดนั้น วัดเพียงแค่เตรียมในเรื่องสถานที่ พระอุปัชฌาย์ พระคู่สวด พระอันดับ และการทำพิธีเท่านั้น ซึ่งการทำบุญถวายปัจจัยก็แล้วแต่จิตศรัทธาว่าจะให้เท่าไหร่

แต่ก็ยังมีงานบวชหลายงานที่ยอดค่าใช้จ่ายสูงเฉียดแสนบาท

นายทวีชัย กล่าวเกี่ยวกับรายละเอียดตรงนี้ว่า หากจัดพิธีแบบเรียบง่ายค่าใช้จ่ายจะไม่สูงเลยเพราะสิ่งจำเป็นคือเครื่องบวชและการทำพิธีบวชเท่านั้น แต่ที่เห็นว่าค่าใช้จ่ายสูง เพราะเจ้าภาพหลายรายเลือกที่จะจัดงานใหญ่โต อาทิ จัดวงดนตรี จัดเลี้ยงโต๊ะจีน มีวงดนตรีแห่นาค ซึ่งตรงนี้คือตัวที่ดึงให้ค่าใช้จ่ายมันสูงขึ้น

“งานบวชมันจะเสียค่าใช้จ่ายพวกเครื่องบวช ผ้าไตรต้องซื้อเอง 1 ชุด มันจะอยู่ที่เนื้อผ้า เนื้อผ้าดีๆ ก็ 2000 กว่าบาท 2,500 บาท ถ้าเนื้อผ้าไม่ค่อยดีก็พันกว่าบาท ถ้าในกรณีที่คนเขามีเงินเขาก็จะจัดหาของของเขามาเอง แต่ของบางอย่างสามารถยืมของวัดได้ เช่น สัปทน พานและที่ครอบไตร ชุดอุปชา คู่สวด และต้นเทียน อย่างต้นเทียนถ้าซื้อมาเองหนึ่งชุดก็ตกที่พันกว่าบาทถึงสองพันกว่าบาท แต่ที่วัดก็แล้วแต่เจ้าภาพจะถวาย ถ้าสมมติมีคนมาบวชแต่เขาใช้ของวัดด้วยนะ ก็จะบริจาคประมาณไม่ถึงหมื่น”

ทั้งหมดนี้ คือ ค่าใช้จ่ายในการบวชพระของชายไทย ซึ่งดูเหมือนปัจจัยจะมีความสำคัญอยู่ในน้อยเลยทีเดียว