ถอดประสบการณ์จริงทำหมันสุนัข ด้วยวิธี ‘ฉีดไข่’ แบบการุณย์
ถอดประสบการณ์จริง ‘ฉีดไข่’ สุนัขจรจัดแบบการุณย์ นำร่องเทศบาลนครสมุทรปราการ สำเร็จ ไม่พบลูกสุนัขเกิดใหม่ ขยายผลสู่พื้นที่อื่น
ทำไมต้องทำหมัน ‘สุนัขจรจัด’ เพศผู้ ด้วยวิธี ‘ฉีดไข่’
ข้อมูลจากเวทีเสวนา ‘ตอบโจทย์สังคม โรคพิษสุนัขบ้า’ จัดขึ้นโดยโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ระบุ นวัตกรรมทำหมันสุนัขเพศผู้ ด้วยวิธีการฉีดไข่นั้น จะค่อย ๆ ทำลายเซลส์ของลูกอัณฑะที่ทำหน้าที่ผลิตอสุจิ ในเวลาประมาณ 1 เดือน จนเจ้าตูบเป็นหมันถาวร เเละลูกอัณฑะจะมีขนาดเล็กลงร้อยละ 25
วิธีการนี้จะส่งผลดีต่อการคุมกำเนิด โดยไม่ต้องผ่าตัด ใช้เพียงให้ยาสลบหรือยาซึม ที่สำคัญ ต้นทุนต่ำ ราคาเฉพาะวัคซีนเพียง 8 บาท/โด๊ส เท่านั้น และใน 1 ชั่วโมง สัตวแพทย์สามารถดำเนินการได้มากถึง 30-50 ตัว
ขณะที่วิธีการผ่าตัดนำไข่ออก แม้จะส่งผลดีต่อการคุมกำเนิดเช่นกัน แต่ยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดเนื้องอก ภาวะอ้วน หรือภาวะแทรกซ้อนจากโรคชนิดอื่น มิหนำซ้ำ ยังมีค่าใช้จ่ายสูงอีกด้วย
โดยที่ผ่านมาการ ‘ฉีดไข่’ นั้น ได้มีการนำร่องในหลายพื้นที่แล้ว
หนึ่งในนั้น เทศบาลนครสมุทรปราการ จ.สมุทรปราการ จนประสบความสำเร็จ และได้ขยายการดำเนินงานไปยังพื้นที่อื่น ๆ
สพ.ญ.นัยนา อภิชาติพันธุ์ นายสัตวแพทย์เชี่ยวชาญเทศบาลนครสมุทรปราการ ถอดประสบการณ์จริง ในการใช้นวัตกรรมฉีดไข่ในสุนัขแบบการุณย์ โดยบอกเล่าถึงจุดเริ่มต้นของแรงจูงใจว่า มีโอกาสได้อ่านหนังสือพิมพ์ ซึ่งตีพิมพ์บทสัมภาษณ์ของ ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา หัวหน้าศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย เกี่ยวกับโครงการรักชีวิตรักสุนัข ที่มีการใช้วิธีการ ฉีดไข่ ทำหมันสุนัขเพศผู้
จึงมีความสนใจและจากนั้นตามหาเพื่อนที่ทำงานในสภากาชาดไทย ก่อนจะได้เข้ามาเรียนรู้ ซึ่งขณะนั้นพอใครทราบว่าจะนำยามาฉีดไข่สุนัข แม้กระทั่งผู้บริหารท้องถิ่นยังไม่เชื่อจะทำได้สำเร็จ
ดังนั้นเธอจึงตัดสินใจทดลองทำ โดยเริ่มต้นในปี 2550 เป็นเวลา 6 เดือน กับสุนัข 79 ตัว โดยแบ่งเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มสุนัขจรจัด สุนัขมีเจ้าของ และสุนัขในสถานพักพิง
(เรียงจากซ้ายไปขวา น.สพ.พรพิทักษ์ พันธุ์หล้า, ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา, เภสัชกรหญิง วรสุดา ยูงทอง เเละ สพ.ญ.นัยนา อภิชาติพันธุ์)
เพราะเหตุใดต้องทำเช่นนี้ สพ.ญ.นัยนา บอกว่า เนื่องจากกระบวนการควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าในสัตว์ ตามหลักวิชาการแล้วนอกจากต้องฉีดวัคซีนป้องกันโรคฯ ให้ได้ร้อยละ 70 ของจำนวนประชากรทั้งหมดแล้ว ยังต้องควบคุมจำนวนประชากรให้ได้ร้อยละ 50 ด้วย เพื่อสุดท้าย จะทำให้เกิดความคงที่ อย่างช้าที่สุด ต้องดำเนินการให้สำเร็จภายใน 1 ปี
“ในปี 2552 มีสุนัขจรจัดเพศผู้ประมาณ 600 ตัว เพศเมียประมาณ 1,000 กว่าตัว ซึ่งปกติที่เทศบาลนครสมุทรปราการต้องทำหมันในเพศเมียทุกปี 200 ตัวอยู่แล้ว แต่ที่พิเศษ คือ ในปีเดียวกันยังได้ทำหมันเพศผู้เพิ่มอีก 269 ตัว ด้วยวิธีการฉีดไข่ ด้วย”
นายสัตวแพทย์เชี่ยวชาญฯ บอกเล่าให้เห็นถึงผลสำเร็จว่า หลังจากทำหมันในสุนัขจรจัดทั้งเพศผู้และเมีย กว่า 400 ตัว ทำให้ในเขตเทศบาลนครสมุทรปราการ ไม่พบเห็นลูกสุนัขเกิดใหม่อีกเลย อย่างไรก็ตาม ปฏิเสธไม่ได้ว่า พื้นที่ย่อมมีอาณาเขตติดต่อไปพื้นที่อื่น ทำให้มีการขยายการดำเนินการออกไปด้วย เพื่อป้องกันปัญหา เช่น เทศบาลเมืองปากน้ำ เทศบาลสำโรงใต้ เทศบาลบางเมือง
ในส่วนขั้นตอนการดำเนินการทำหมันโดยวิธีฉีดไข่นั้น จะมีการประชาสัมพันธ์ ประชุมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ชุมชน ให้ลงทะเบียนจำนวนสัตว์เลี้ยง สัตว์จรจัด และเชิญชวนให้นำสัตว์เลี้ยงมาทำหมัน ผ่านเสียงตามสาย จากนั้นจะกำหนดจุดบริการตามชุมชนต่าง ๆ จัดเตรียมบุคลากรเพื่อช่วยกันเตรียมจัดสุนัขจรจัดที่ไม่มีเจ้าของจริง ๆ แล้วจึงออกปฏิบัติการตามหน่วยและแผนงานที่เตรียมไว้
ทั้งนี้ จากแนวคิดการสนับสนุนให้หันมาใช้นวัตกรรม ‘ฉีดไข่’ ในสุนัขจรจัดเพศผู้ ล่าสุด กรมปศุสัตว์ ออกมารับลูกแล้ว โดยเตรียมเชิญทีมงานของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ มาร่วมหารือว่าจะมีวิธีการอย่างไร ภายในสัปดาห์หน้า เพื่อผลลัพธ์ลดอัตราการเกิดได้นั่นเอง .
อ่านประกอบ:'กฤษฎา' เเต่งตั้ง คกก.สอบปมจัดซื้อ 'วัคซีนพิษสุนัขบ้า' ต้องเสร็จภายใน 30 วัน
แข่งงานปกติ-ไร้เส้นสาย!บ.นำทิศไทย แจงปมผูกขายวัคซีนสุนัขบ้า-เวชภัณฑ์ กรมปศุสัตว์ 400 ล.
เปิด บ.คู่ค้าวัคซีนสุนัขบ้า-เวชภัณฑ์ กรมปศุสัตว์ 400 ล. มี ขรก. 3 คน ถือหุ้น
เจาะสถานะธุรกิจ 3 บิ๊กทรี นำเข้าวัคซีนสุนัขบ้าไทย-ต่างชาติเจ้าของ ไบเออร์โกย7พันล.
กรมปศุสัตว์ รับลูกสภากาชาดไทย ใช้วิธี ‘ฉีดไข่’ หมาจรจัดตัวผู้ คุมจำนวน-ป้องกันพิษสุนัขบ้า
ดีกว่าเซ็ทซีโร สภากาชาดไทย ชูนวัตกรรม ‘ฉีดไข่’ หมาเพศผู้ คุมจำนวน-ลดระบาดพิษสุนัขบ้า
ผู้ว่าฯกทม. เผยวัคซีนพิษสุนัขบ้ายังเหลือ แนะฝังชิพแก้ปัญหาหมาจรจัด
กรมส่งเสริมฯ จัดสรรงบ ‘ค่าวัคซีนพิษสุนัข’ โครงการสัตว์ปลอดโรคฯ งวดแรก 69 ล้านบาท
ฝ่าวิกฤต ‘โรคพิษสุนัขบ้า’ หยุดเเพร่ระบาดให้เป็น 'ศูนย์'
เช็คประชากรหมา-แมว หลัง ‘พิษสุนัขบ้าระบาด’ ผ่านไป 6 เดือน ฉีดวัคซีนแค่ 9 แสนตัว
เมื่อสตง. ถูกกล่าวหาเป็นต้นเหตุทำพิษสุนัขบ้าระบาด
กรมปศุสัตว์ยันวัคซีนพิษสุนัขบ้าเพียงพอ-กรมส่งเสริมฯ อัดงบฯ 300 ล. อุดหนุน อปท. จัดซื้อ 10 ล.โด๊ส
กรมปศุสัตว์แต่งตั้ง 'ผศ.เฉลิมพล'-'สมพงศ์' เป็นที่ปรึกษาฯ ด้านโรคพิษสุนัขบ้า
ภาพประกอบหลัก:เว็บไซต์ผู้จัดการ
