คุณหญิงสุรัตน์-ทายาท“สมัคร”อาจชดใช้หนี้ทุจริตรถดับเพลิงแค่ 9 ล้าน?

พลิกบัญชีทรัพย์สินตามหามรดก“สมัคร สุนทรเวช”เทียบข้อกม. งานนี้ คุณหญิงสุรัตน์ ภริยา-2 ทายาท อาจชดใช้หนี้ทุจริตรถดับเพลิงแทนสามีแค่ 9 ล้าน?

กรณีศาลปกครองกลางมีคำพิพากษาเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2557 ให้คุณหญิงสุรัตน์ สุนทรเวช ภริยานายสมัคร สุนทรเวช อดีตนายกรัฐมนตรีและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร นางกาญจนากร ไชยลาภ (สุนทรเวช) และนางกานดาภา มุ่งถิ่น (สุนทรเวช) บุตรสาว “ทายาทมรดก”ของนายสมัคร ร่วมกันชดใช้ค่าเสียหายจำนวน 587,580,000 บาทพร้อมดอกเบี้ยร้อยละ 7.5 ต่อปี กรณีกระทำความผิดเกี่ยวกับการทุจริตจัดซื้อรถเรือดับเพลิงของกรุงเทพมหานครนั้น

แม้ว่าคดียังไม่ถึงที่สุด คุณหญิงสุรัตน์อาจยื่นอุทธรณ์ในศาลปกครองสูงสุด กระนั้นถ้าศาลปกครองสูงสุดตัดสินพ้องกับศาลปกครองอาจมีข้อสงสัยว่าทายาททั้ง 3 คนจะเอาเงินที่ไหนมาใช้หนี้ก้อนโต

เนื่องจากคุณหญิงสุรัตน์มีทรัพย์สินตามที่แจ้งต่อคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ครั้งล่าสุดปี 2552 เพียง 17,025,429.87 บาท

(อ่านประกอบ:“คุณหญิงสุรัตน์”ภริยา“สมัคร”จะเอาเงินที่ไหนชดใช้หนี้ทุจริตรถดับเพลิง?)

ก่อนตอบข้อสงสัย ต้องตามไปดู“ทรัพย์สิน”ของนายสมัครเสียก่อน

นายสมัคร สุนทรเวช แจ้งบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินต่อ ป.ป.ช.กรณีรับตำแหน่งรองนายกฯ10 พ.ย.2540 ยุครัฐบาลพล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ ระบุว่ามีทรัพย์สิน 3 รายการรวมมูลค่า 9,298,737.30 บาท ประกอบด้วย

เงินฝาก 747,237.73 บาท

ที่ดิน 3,551,500 บาท

รถยนต์ 5,000,000 บาท

กรณีรับตำแหน่งนายกฯ วันที่ 6 ก.พ. 2551 (นายกฯคนที่ 25) ระบุว่ามีทรัพย์สิน 3 รายการรวม 9,082,771.67 บาท ประกอบด้วย เงินฝาก 1,272,146.67 บาท ที่ดิน 6 แปลง เนื้อที่ 18-2-11 ไร่ มูลค่า 3,150,625 บาท รถยนต์ 2 คัน มูลค่า 7,300,000 บาท ไม่มีหนี้สิน

กรณีพ้นตำแหน่งนายกฯ วันที่ 9 ก.ย.51 มีทรัพย์สิน 3 รายการรวม 9,394,978.75 บาท ประกอบด้วย เงินฝาก 1,584,353.75 บาท ที่ดิน 6 แปลง เนื้อที่ 18-2-11 ไร่ มูลค่า 3,150,625 บาท ยานพาหนะ รถยนต์ 2 คัน มูลค่า 4,300,000 บาท ไม่มีหนี้สิน

กรณีพ้นตำแหน่งนายกฯ ครบ 1 ปี วันที่ 9 ก.ย.52 มีทรัพย์สิน 3 รายการรวม 9,151,566.33 บาท ประกอบด้วย เงินฝาก 1,790,941.33 บาท ที่ดิน 6 แปลง เนื้อที่ 15-3-51 ไร่ 3,060,625 บาท ยานพาหนะ รถยนต์ 2 คัน มูลค่า 4,300,000 บาท ไม่มีหนี้สิน

จากข้อมูลสรุปได้ว่าตั้งแต่ปี 2540 จนถึงปี 2552 นายสมัครแจ้งว่ามีทรัพย์สินประมาณ 9 ล้านบาทมาโดยตลอด

ในเรื่องความเสียหาย คดีนี้ผู้ฟ้อง เรียกค่าเสียหายเป็นตัวเงินฐานจงใจประมาทเลินเล่อทำให้กทม.ได้รับความเสียหาย และศาลปกครองพิพากษาให้ “ทายาท”นายสมัคร ร่วมกันชดใช้ค่าเสียหายจำนวน 587,580,000 บาทพร้อมดอกเบี้ยร้อยละ 7.5 ต่อปี

จะอย่างไรเสียทายาทของนายสมัครต้องชดใช้ แต่“ความรับผิด”ของทายาทมีเท่าไร?

ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 6 ในเรื่องมรดก มาตรา 1601 ระบุว่า “ทายาทไม่จำต้องรับผิดเกินกว่าทรัพย์มรดกที่ตกทอดได้แก่ตน”

เข้าใจอย่างง่ายๆ สมมติ ทายาทนายแสนดีได้รับมรดกจากมา 100 บาท แต่นายแสนดีมีหนี้สิน 500 บาท เพราะฉะนั้น ทายาทนายแสนดีจะต้องชดใช้หนี้เพียง 100 บาท ไม่ใช่จำนวนเต็ม 500 บาท

กรณีนี้ไม่มีใครรู้อย่างแท้จริงว่า มรดกของนายสมัครมีเท่าไหร่? (ยกเว้นภริยาหรือคนใกล้ชิดนายสมัคร) แต่ถ้า“มรดก”นายสมัครเป็นก้อนเดียวกับจำนวนทรัพย์สินที่นายสมัครยื่นแสดงต่อ ป.ป.ช. คือ 9 ล้านบาทเศษ (ในกรณีนายสมัครไม่ปกปิดทรัพย์สินต่อ ป.ป.ช.) และเทียบเคียงกับข้อกฎหมายลักษณะมรดก มาตรา 1601 ข้างต้น

เท่ากับจำนวนเงินที่คุณหญิงสุรัตน์และบุตรสาว 2 คน อาจต้องชดใช้หนี้อันเนื่องมาจากความเลินเล่ออย่างร้ายแรงของนายสมัครแค่ 9 ล้านบาท?

หรือ ตั้ง 9 ล้านบาท จาก 587.5 ล้านบาท?

ทรัพย์สินของสมัคร สุนทรเวช กรณีเป็นรองนายกฯ10 พ.ย.2540

ที่มา:ราชกิจจานุเบกษาเล่ม 116 ตอนพิเศษ 51 ง. 14 ก.ค.42