“คลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์” ออกหน่วยทำฟันผู้ป่วยติดเตียงถึงบ้าน

ทันตแพทยสภาและสปสช.ลงพื้นที่ศึกษาดูงาน “คลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์” จัดบริการทันตกรรมครบวงจร ช่วยชาวบ้านในพื้นที่เข้าถึงการรักษา พร้อมออกหน่วยทำฟันผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงถึงบ้าน ลดทุกข์ทรมาน ต้นแบบความร่วมมือใส่ใจดูแลผู้ป่วย

เมื่อวันที่ 20 ก.ย. 2561 ณ จังหวัดร้อยเอ็ด ทพ.ไพศาล กังวลกิจ นายทันตแพทยสภา และ ทพ.อรรถพร ลิ้มปัญญาเลิศ เลขาธิการทันตแพทยสภา และผู้ช่วยเลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) พร้อมด้วยกรรมการทันตแพทยสภา ได้ลงพื้นที่เพื่อศึกษาดูงานและเยี่ยมชมบริการทันตกรรม “คลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์” โรงพยาบาลธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด

นพ.ไพศาล กล่าวว่า กลุ่มผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีปัญหาการเข้าถึงบริการสุขภาพ รวมถึงบริการทันตกรรม เนื่องจากผู้ป่วยเหล่านี้มีอุปสรรคในการเดินทาง ไม่สามารถไปรับบริการที่โรงพยาบาลได้ โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกลด้วยแล้ว ส่งผลให้ผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงที่มีปัญหาทันตกรรมต้องทนทุกข์ทรมานอย่างมาก จากสถานการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ “คลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์” ที่เป็นหน่วยบริการระดับปฐมภูมิเคลื่อนที่ของโรงพยาบาล ได้มองเห็นปัญหา จึงได้ดำเนินการเพื่อช่วยเหลือกลุ่มผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงเหล่านี้ โดยร่วมกับสหวิชาชีพในการเพิ่มบริการทันตกรรมเชิงรุก ซึ่งที่ผ่านมาได้มีการจัดบริการทันตกรรมเคลื่อนที่ออกให้บริการ จนกระทั่งสามารถเพิ่มการเข้าถึงบริการทันตกรรมให้กับผู้ป่วยที่มีปัญหาช่องปากและไม่สามารถมารับบริการที่หน่วยบริการได้ นับเป็นหนึ่งในรูปแบบการบริการทันตกรรมในพื้นที่ห่างไกลที่เกิดจากความร่วมมือ ความใส่ใจต่อการดูแลผู้ป่วยของทีมคลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์

ด้าน ทพ.อรรถพร กล่าวว่า แม้ว่าระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติหรือ “บัตรทอง” ได้มีการจัดสิทธิประโยชน์ที่ครอบคลุมบริการทันตกรรมให้กับประชาชนทั่วประเทศแล้ว แต่การเข้าถึงบริการทันตกรรมได้อย่างครอบคลุมและทั่วถึงนั้น จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากหน่วยบริการ โดยเฉพาะบุคลากรทางการแพทย์ในการจัดบริการทันตกรรมในรูปแบบที่เหมาะสม เนื่องจากแต่ละพื้นที่จะมีปัญหาการเข้าถึงบริการที่แตกต่างกันไป เช่นในพื้นที่ 5 ตำบลในอำเภอธวัชบุรีนี้ ที่อยู่ห่างไกลจากโรงพยาบาลธวัชบุรีทำให้ผู้ป่วยเข้าไม่ถึงการรักษา ทางคลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์จึงได้มีการจัดบริการทันตกรรมเคลื่อนที่เพื่อดูแลผู้ป่วยในพื้นที่ห่างไกล โดยเฉพาะกลุ่มผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงที่ส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยสิทธิบัตรทอง ส่งผลให้ผู้ป่วยในพื้นที่ได้รับการดูแลอย่างทั่วถึง

ขณะที่ ทพญ.มิ่งสมร กิตติธีรนันท์ ทันตแพทย์ชำนาญการ โรงพยาบาลธวัชบุรี กล่าวว่า คลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์ เป็นศูนย์กลางของตำบลที่ห่างไกลจากโรงพยาบาลธวัชบุรี ซึ่งเป็นโรงพยาบาลประจำอำเภอ โดยตำบลที่ห่างไกลจากโรงพยาบาลธวัชบุรี ได้แก่ อุ่มเม้า ไพศาล หนองไผ่ ราชธานี และเมืองน้อย แต่อยู่ใกล้โรงพยาบาลร้อยเอ็ด ทำให้ประชากรในตำบลเหล่านี้สะดวกเดินทางไปรับบริการที่โรงพยาบาลร้อยเอ็ด แต่มีปัญหาเรื่องความแออัดของผู้ป่วย แต่หลังจากคลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์ได้จัดบริการทันตกรรม โดยมีทันตแพทย์มาประจำที่คลินิก ทำให้ผู้ป่วยไม่ต้องเดินทางไปรับบริการที่โรงพยาบาลร้อยเอ็ด ส่งผลให้เข้าถึงการรักษาเพิ่มขึ้น

นายประคอง เจริญทรัพย์ อายุ 67 ปี ชาวบ้านศรีเมืองน้อย อ.ธวัชบุรี จ.ร้อยเอ็ด กล่าวว่า ตนมีภูมิลำเนาที่ จ.นครนายก แต่ได้ย้ายมาอยู่ อ.ธวัชบุรี เมื่อ 4 ปี ที่ผ่านมา หลังจากที่ย้ายมาอยู่ที่นี่ก็ได้ย้ายสิทธิการรักษาจากโรงพยาบาลบ้านนา มาเป็นโรงพยาบาลธวัชบุรี มีหน่วยบริการปฐมภูมิที่ รพ.สต.นิเวศน์ เพื่อรักษาโรคเบาหวาน และความดันโลหิตสูง และได้รับการใส่ฟันปลอมฐานพลาสติกทั้งปาก โดยใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (บัตรทอง) เมื่อปี 2560 ก่อนที่จะได้ใส่ฟันปลอมนั้นมีปัญหาในการรับประทานอาหารมาก เพราะเคี้ยวอาหารแข็ง เหนียว ไม่ได้ ต้องกินอาหารที่เคี้ยวง่ายๆ เท่านั้น และเมื่อไปกินข้าวกับครอบครัว หรือเพื่อนๆ ก็กินได้ช้ากว่าคนอื่น แต่หลังจากที่ใส่ฟันปลอมแล้วก็กินอาหารได้เหมือนปกติ

“คุณหมอฟันที่นี่ก็ดูแลดีมาก เมื่อก่อนตอนอยู่นครนายกเวลาจะทำฟันต้องไปที่โรงพยาบาลบ้านนาเท่านั้น แต่พอย้ายมาอยู่ที่นี่ก็มาหาหมอฟันที่ รพ.สต. ซึ่งที่นี่ทำฟันได้ทุกอย่าง ทั้ง ขูดหินปูน ถอนฟัน ใส่ฟันปลอม เราเองก็สะดวกเพราะไม่ต้องตื่นแต่ตี 5 เพื่อไปเข้าคิวรอรักษาที่โรงพยาบาลใหญ่ ซึ่งถ้าไปรักษาก็ต้องไปทั้งวัน คิวก็มาก และต้องมีคนไปรับ – ส่ง ไปมาลำบาก แต่ที่นี่ขับรถจักรยานยนต์มาเองได้ ไม่ลำบากใคร” นายประคองกล่าว

นายประคอง กล่าวว่า ที่ผ่านมาตนเองใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าในการเข้ารับการรักษามาตลอด ซึ่งไม่เคยมีปัญหาอะไร ทางโรงพยาบาลก็ให้บริการดี ไม่ต่างจากผู้ป่วยสิทธิข้าราชการ หรือประกันสังคม ยาที่ได้รับก็เป็นยาตัวเดียวกัน จึงอยากให้มีสิทธิแบบนี้ตลอดไป และอยากให้มีแพทย์ ทันตแพทย์ ออกมาให้บริการใน รพ.สต. มากขึ้น เพราะจะได้ดูแลคนไข้ในพื้นที่ ไม่ต้องไปแออัดในโรงพยาบาล

นายพูน ขันธ์ดวง ข้าราชการบำนาญ อ.ธวัชบุรี จ.ร้อยเอ็ด อายุ 84 ปี กล่าวว่า ตนใส่ฟันปลอมมาประมาณ 31 ปี ก่อนหน้านี้ก็ไปคลินิกเอกชนในเมืองมาตลอด แต่เพิ่งมาใส่ฟันปลอมชุดใหม่ที่ รพ.สต.นิเวศน์ เมื่อปี 2560 ที่ผ่านมา เนื่องจากลูกชายได้มาทำฟันที่นี่และกลับไปบอกว่าทันตแพทย์ที่นี่ดูแลดี และทำฟันได้ทุกอย่างเหมือนคลินิกในเมือง ซึ่งเมื่อมาใช้บริการที่นี่ก็ไม่ผิดหวัง ทันตแพทย์ดูแลดีมาก และไม่ต้องเดินทางไกลไปในเมืองด้วย จึงอยากให้มี รพ.สต. ที่มีทันตแพทย์ออกมาประจำมากขึ้น เพื่อให้ประชาชนได้เข้าถึงบริการได้สะดวกขึ้น

ทั้งนี้บริการที่คลินิกหมอครอบครัวนิเวศน์ มีการจัดบริการตรวจรักษาแบบองค์รวม ทั้งขูดหินน้ำลาย ถอนฟัน อุดฟัน และใส่ฟันปลอม เป็นต้น นอกจากนี้ยังได้จัดระบบคัดกรองรอยโรคมะเร็งช่องปาก ขณะเดียวกันยังเพิ่มการเข้าถึงบริการในผู้ป่วยที่ไม่สามารถมารับบริการที่หน่วยบริการได้ เช่น การถอนฟันให้กับผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง เป็นต้น ทำให้ผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้รับการดูแล พร้อมกันนี้ยังได้สร้างเครือข่ายทันตกรรม โดยจัดอบรมให้ความรู้ทันตกรรมให้กับอาสาสมัครหมู่บ้าน (อสม.) ผู้ช่วยเหลือดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง (Care giver) และเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อให้มีองค์ความรู้เกี่ยวกับทันตกรรมในการแนะนำและดูแลประชาชนได้อย่างถูกต้อง