สำรวจ 6โซนความคิด TCDC ปั้น "เจริญกรุง" เป็นย่านสร้างสรรค์แห่งใหม่

เปิดตัวไปแล้วอย่างยิ่งใหญ่ สำหรับศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (TCDC)  ที่เนรมิตพื้นที่ อาคารไปรษณีย์กลางบางรัก ถนนเจริญกรุง ด้วยพื้นที่ใช้สอยเกือบ 9,000 ตารางเมตร พร้อมประกาศยุทธศาสตร์สามเป้าหมาย ได้แก่ ศูนย์กลางการเรียนรู้ด้านการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์ แหล่งบ่มเพาะนักสร้างสรรค์และธุรกิจสร้างสรรค์ และเป้าหมายสุดท้ายคือ ผู้ผลักดันระบบนิเวศพื้นที่สร้างสรรค์ โดยทั้งหมดคือการตอบโจทย์เศรษฐกิจสร้างสรรค์และนโยบายไทยแลนด์ 4.0 

อะไร คือ จุดเริ่มต้นของการเลือกย่านนี้เพื่อสร้างศูนย์กลางงานออกแบบใหม่ ลองสำรวจพื้นที่ความคิด สะท้อนผ่านพื้นที่ 6 โซนไปกับ "อภิสิทธิ์ ไล่สัตรูไกล" ในฐานะหัวเรือใหญ่ของTCDC  

โซนความคิดที่ 1 

"ปี 2555 TCDC มีแผนย้ายที่ทำการถาวร หลังจากตั้งอยู่ที่เอ็มโพเรียม สิบปีที่ผ่านมา เหมือนเป็นการสร้างให้สังคมเห็นว่า งานออกแบบเป็นอย่างไร"

อภิสิทธิ์เท้าความการทำงานเดิมก่อนตัดสินใจย้ายมาที่ใหม่ด้วยเหตุผลที่ว่า ถ้าต้องการเป็นศูนย์กลางเราจำเป็นต้องเพิ่มพื้นที่ ต้องการคนจากหลายๆ ประเภทหน่วยงาน เพื่อให้เป็นศูนย์กลางที่มีความหลากหลาย

“การจะหาพื้นที่ขนาดเกือบ 9,000 ตารางเมตร ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ แต่ตอนที่มาที่นี่ ตึกไปรษณีย์กลาง เราเห็นว่าที่นี่มีศักยภาพที่ดี ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของตึกน่าสนใจ รวมถึงย่านบางรักยังเป็นย่านที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน เคยเป็นย่านที่รุ่งเรืองมาก่อน มีความหลากหลายของผู้คน มีพื้นที่ศิลปะซ่อนตัวอยู่มากมาย  ที่สำคัญค่าเช่าสถานที่ก็ถูก จึงมองว่าทำอย่างไรให้สามารถรักษาสิ่งเหล่านี้ได้ รวมไปถึงการพัฒนาเศรษฐกิจของย่านให้กลับคืนมาด้วย”  

เมื่อได้สถานที่ โจทย์ต่อมาคือทำอย่างไร ให้ผสมสิ่งเหล่านี้เข้าด้วยกัน  

โซนความคิดที่ 2 

จากเดิม TCDC มีพื้นที่ 3 ส่วนได้แก่ พื้นที่ห้องสมุด พื้นที่นิทรรศการและพื้นที่ทำงานร่วมกัน(Co working space) สำหรับ TCDC แห่งใหม่ อภิสิทธิ์ บอกว่า ได้เพิ่มศักยภาพของพื้นที่อีก 3 ส่วน ได้แก่ พื้นที่ให้คำปรึกษาธุรกิจ(Creative Business Center) ห้องปฏิบัติการ (Maker Space) ส่วนสุดท้ายคือ ศูนย์วัสดุและนวัตกรรม (Material & Design Innovation Center) สามารถรองรับผู้ใช้บริการได้มากขึ้น เช่น จากเดิมห้องสมุดมี 120 ที่นั่ง เพิ่มเป็น 300 ที่นั่ง เป็นต้น

โซนความคิดที่ 3 

เราลองเดินชมศักยภาพต่างๆทั้ง 5 ชั้น โดยเริ่มจากจุดบนสุดของ TCDC ที่เพิ่มเข้ามาใหม่โดยเฉพาะในส่วนของ Creative Center บริเวณชั้น 5  อภิสิทธิ์ ชี้ว่า ที่ผ่านมาเราเห็น จุดด้อยอย่างหนึ่งของผู้ประกอบธุรกิจสร้างสรรค์ในไทย คือเขาไม่รู้ว่าจะทำธุรกิจ หรือจะเริ่มอย่างไร เราจึงเพิ่มส่วนนี้ เพื่อเป็นที่ปรึกษา เรามีคอร์สอบรม ทั้งออฟไลน์และออนไลน์ ซึ่งสามารถปรึกษาแบบตัวต่อตัวได้ โดยสามารถจองไว้ล่วงหน้า เราเปิดกว้างให้กับนักธุรกิจใหม่โอท็อปหรือ SME  อื่นๆ

อีกพื้นที่หนึ่งที่เปิดใหม่ คือ พื้นที่บนชั้นห้า พื้นที่ภายนอก หรือ Rooftop Garden พื้นที่สำหรับกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้และสันทนาการ

อีกพื้นที่ไฮไลท์ของชั้น 5 คือ Creative Space ที่เปิดให้เป็นพื้นที่ที่สามารถใช้เสียงได้ เป็น co-working space มีร้านกาแฟ มีห้องเอาไว้เล่นดนตรีได้ มีเกมส์คลายเครียด มีห้องประชุมย่อยส่วนตัว

ผอ.TCDC มองว่า บางครั้งเราเกิดไอเดีย แต่เราต้องการที่ปรึกษา ต้องการคนที่มีความเชี่ยวชาญในด้านต่างๆ ตรงนี้ก็จะเป็นเหมือนพื้นที่ให้ได้มาพบกัน มีหนังสือใหม่ๆ นิตยสารใหม่ เข้ามาตลอด ซึ่งไฮไลท์สำคัญคือ นิตยสารหัวนอกกว่า 300 หัว ซึ่งบางเล่มแพงมาก และบางเล่มออกทุกสัปดาห์ ดังนั้นไอเดียใหม่ๆ จึงมีให้ตลอด

ลงมาที่ชั้น 4 ที่เป็นพื้นที่ห้องสมุดที่รวบรวมหนังสือ วารสารและสื่อสิ่งพิมพ์ด้านงานออกแบบ ความคิดสร้างสรรค์ เป็น Resource Center ให้กับไอเดียใหม่ๆ

มาที่ชั้นที่ 3 Maker Space คือพื้นที่ใหม่อีกแห่งที่เพิ่มเข้ามา อภิสิทธิ์ ิอธิบายว่า เมื่อเราได้ไอเดีย มีร่างของผลิตภัณฑ์เเล้ว เราก็ต้องการดูว่ารูปร่างจะออกมาอย่างไร ดูดีหรือเปล่า ดังนั้นในพื้นที่ตรงนี้ เราก็จัดสรรเครื่องพิมพ์สามมิติ เครื่องเย็บผ้า เครื่องตัดวัสดุ ต่างเพื่อเปลี่ยนไอเดียให้กลายเป็นชิ้นงานต้นแบบ

มาถึงส่วนชั้นที่ 2  Material Design and Innovation ซึ่งเพิ่มมามากกว่ากว่าของเก่า มีตัวอย่างของวัสดุทั้งจากในไทยและต่างประเทศใหญ่ที่สุดในประเทศ รวมถึงหากต้องการซื้อวัสดุอุปกรณ์เหล่านั้น จะต้องไปย่านไหน ในส่วนนี้ก็จะบอกเอาไว้อย่างชัดเจน

สุดท้ายที่ชั้นที่ 1 พื้นที่นิทรรศการที่จะมีการหมุนเวียนไปตลอดปี ทั้งงานจากในประเทศและต่างประเทศ

โซนความคิดที่ 4 

“TCDC ต้องการเป็นศูนย์กลางของงานออกแบบ ธุรกิจสร้างสรรค์ ผมมองว่า TCDC ไม่สามารถดำเนินงานได้โดยลำพัง ต้องอาศัยความร่วมมือจากประชาคมรอบข้าง เพื่อให้พื้นที่ตรงนี้เป็นของทุกคน เข้าถึงได้ในทุกระดับ” นี่คือสิ่งที่ผอ. TCDC ย้ำตลอดถึงแนวทางการพัฒนาย่านเจริญกรุงให้กลับมาคึกคักอีกครั้ง โดยที่ผ่านมา TCDC มีคนใช้บริการมากถึง 15 ล้านครั้ง พัฒนาความรู้และสร้างโอกาสทางธุรกิจแก้ผู้ประกอบกว่า  100,000 ราย ส่งเสริมการส่งออกแก่ผู้ประกอบการวัสดุไทยมากกว่า 200 บริษัท

โซนความคิดที่ 5 

เป้าหมาย เจริญกรุงย่านออกแบบสร้างสรรค์ creative district โดย TCDC จะทำงานร่วมกับทุกภาครัฐในพื้นที่ ภาคเอกชน ประชาชน ในการทำให้ย่านนี้กลับมาอีกครั้ง รวมไปถึงการพูดคุยกับ CAT Telecom ในการพัฒนาอินเทอร์เน็ตไร้สายความเร็วสูง ที่จะช่วยดึงให้นักออกแบบ นักธุรกิจสามารถให้งานได้เต็มที่ ขณะที่อีกหนึ่งเป้าหมายคือการเป็น “เมืองหลวงแห่งการออกแบบในปี 2022” เราจึงจำเป็นต้องพิสูจน์และหากจะได้ตำแหน่งดังกล่าวยื่นเรื่องให้ทางกรรมการภายในปี  2018  

ผอ.TCDC ยืนยันถึงการจะได้รางวัล จะช่วยยืนยันศักยภาพของตัวเมือง ทรัพยากรบุคคล ช่วยผลักดันในด้านเศรษฐกิจ  การศึกษา สังคม  แต่ทั้งนี้เราไม่ได้อยากกระจุกองค์ความรู้ไว้เพียงแค่นี้ ปัจจุบันมีสาขาที่เชียงใหม่ ที่เปิดตั้งแต่เมื่อ 4 ปีที่แล้ว ปี 2561 จะมีการเปิดที่ขอนแก่น และกำลังดูในภาคใต้ที่สงขลา รวมถึงตอนนี้เราเองก็มี mini TCDC ตามมหาวิทยาลัยต่างๆ ทั่วภูมิภาค  35 แห่ง

อีกโมเดลการทำงาน คือ การจับมือกับภาคเอกชน โดยให้ภาคเอกชนเป็นผู้ลงทุนทั้งหมด แล้ว TCDC ดูเเลในส่วนงานบริหารจัดการ โดยเมื่อปี 2559 เราได้ร่วมกับ อนันดา ดีเวลลอปเม้นท์ ตั้ง TCDC Commons ในโครงการ IDEO Q สามย่าน เปิดให้ประชาชนทั่วไปสามารถเข้ามาใช้บริการ

ขณะที่ในส่วน TCDC เดิมที่เอ็มโพเรียมจะกลับมาเปิดให้บริการใหม่ โดยความร่วมมือกับ AIS ทำเป็น Digital Design Center เพื่อรองรับกลุ่มสตาร์ทอัพ และยังมีความร่วมมืออื่นในอนาคตกับเอกชนอีกมากมาย จะเห็นได้ว่าตอนนี้เราได้กระจายไปทั่ว และเรากำลังพัฒนาในส่วนของช่องทางดิจิทัล ที่คนสามารถเข้าถึงได้จากทุกที่ง่ายขึ้น

โซนความคิดที่ 6 

ผอ.TCDC กล่าวว่า เราทุกคนล้วนเป็นกำลังสำคัญที่จะเป็นฟันเฟืองให้ย่านสร้างสรรค์เกิดขึ้นจริง ไม่เพียงแต่ย่านเจริญกรุง แต่ในทุกย่าน ทุกเมือง สร้างพลังความคิดสร้างสรรค์ ในโลกยุคใหม่เมืองได้กลายเป็นสินทรัพย์ที่ต้องมองทั้งในมิติการท่องเที่ยวและการลงทุนแทนการชี้ชวนแบบเดิมที่มุ่งเน้นไปเรื่องอุตสาหกรรมเพียงอย่างเดียว  เพื่อที่วันหนึ่งเราจะได้พลิกฟื้นความสามารถที่เคยมี เอกลักษณ์ของแต่ละพื้นที่ให้กลับมาโดดเด่นอีกครั้ง ทั้งนี้ TCDC จะเปิดให้ใช้บริการฟรีไปจนถึงสิ้นเดือนพฤษภาคมนี้ ผู้ที่สนใจสามารถเข้าสัมผัสประสบการณ์ใหม่ได้เเล้วตั้งแต่วันนี้