ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์ "โรล-โมเดล" นักเรียนทุนแบงก์ชาติ
“ให้นึกเสมอว่า เงินที่ส่งไปเรียนหนังสือนี้ เป็นเงินของชาติ เป็นเงินของชาวนา ชาวไร่อีกด้วย ทุกคนทั้งชาติช่วยกันส่งคุณไปเรียน ขอให้เรียนให้ดี แล้วกลับมาใช้คืนเขา ด้วยการทำงานที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม”
"ปี 2503 อาจารย์ป๋วยได้จัดตั้งทุน เพื่อให้นักเรียนที่จบชั้นมัธยมในบ้านเรา ไปเรียนปริญญาตรีในต่างประเทศ โดยคัดเลือกผู้ที่จบชั้นมัธยมที่มีคะแนนเรียนดีระดับสูง 50 แรกของประเทศ รุ่นละ 3 คน (บางปีสอบได้เพียง 2 คนเท่านั้น) ส่งไปเรียนยังประเทศต่างๆ
ทุนแบบนี้ ต่อมาขยายเป็นทุนต่อยอดให้ทุนแก่คนเรียนต่างประเทศในมหาวิทยาลัยชั้นดีแล้ว เมื่อรับทุนก็ให้ช่วยกลับมาทำงานที่แบงก์ชาติ และก็มีทุนพนักงาน ซึ่งรับคนเข้ามาส่งเสริมให้เรียนต่อด้วย"
ข้างต้น ดร.ชัยวัฒน์ วิบูลย์สวัสดิ์" อดีตผู้ว่าการแบงก์ชาติ กล่าวในงานฉลอง ๑๐๐ ปี ชาตกาล ศาสตราจารย์ ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์ บุคคลสำคัญของโลก ณ ธนาคารแห่งประเทศไทย จัดโดยคณะกรรมการจัดงาน ๑๐๐ ปี ชาตกาล ศาสตราจารย์ ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์ ถึงคุณูปการที่อาจารย์ป๋วย กับการศึกษาที่ได้สร้างคนไว้ให้กับแบงก์ชาติจำนวนมาก และทำให้แบงก์ชาติมีความเข้มแข็งทางด้านวิชาการตลอดมา
ดร.ชัยวัฒน์ ระบุว่า นักเรียนทุนแบงก์ชาติ แม้ว่าบุคคลเหล่านั้น เมื่อออกไปอยู่ที่อื่น ไม่ได้ทำงานให้แบงก์ชาติแล้ว แต่ทุกคนก็ยังมีจิตสาธารณะ สืบทอดความคิดอาจารย์ป๋วยทำประโยชน์ให้กับสังคมไทย และสังคมโลก ดังเช่น นายไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม และดร.ศุภชัย พานิชภักดิ์
ก่อนยกคำสอนที่อาจารย์ป๋วยได้ให้ไว้กับนักเรียนทุน...
“ให้นึกเสมอว่า เงินที่ส่งไปเรียนหนังสือนี้ เป็นเงินของชาติ เป็นเงินของชาวนา ชาวไร่อีกด้วย ทุกคนทั้งชาติช่วยกันส่งคุณไปเรียน ขอให้เรียนให้ดี แล้วกลับมาใช้คืนเขา ด้วยการทำงานที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม”
จะเห็นว่า นักเรียนทุนแบงก์ชาติตั้งแต่รุ่น 1-10 จำนวน 25 คน ได้สืบทอดเจตนารมณ์ทำงานที่แบงก์ชาติ ขณะที่อีกหลายคนออกไปช่วยเหลือสังคมโดยการเป็นผู้นำองค์กรต่างๆ
นักเรียนทุนรุ่น 1-10 จำนวน 4 คน เป็นผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย และเป็นรองนายกรัฐมนตรีถึง 5 คน รวมถึงผู้นำองค์กรต่างๆ อีกจำนวนมาก
ย้อนกลับไปเมื่อปี 2492 อาจารย์ป๋วย จบปริญญาเอก ได้เลือกที่จะกลับมารับราชการ แทนการทำงานกับบริษัทเอกชน ที่เสนองานพร้อมค่าตอบแทนที่สูงมาก ด้วยสำนึกว่า...
"นอกจากจะเกิดเมืองไทย กินข้าวไทยแล้ว ยังได้รับทุนเล่าเรียนรัฐบาลไทย คือเงินของชาวนา ชาวเมืองไทย ไปเมืองนอกแล้วผูกพันใจว่า จะรับราชการไทยด้วย"
นี่คือโรลโมเดล “ยืนตรง มองไกล ยื่นมือ ติดดิน” ให้คนรุ่นหลังๆ เดินตาม