สมาคมนักข่าวฯ จัดกิจกรรม “For Friends in Nepal”

สมาคมนักข่าวฯ จัดกิจกรรม “For Friends in Nepal” รวบรวมน้ำใจช่วยเหลือเพื่อนร่วมวิชาชีพ เปิดเวทีราชดำเนินเสวนาบอกเล่าประสบการณ์นักข่าวลงพื้นที่ทำข่าวแผ่นดินไหว

เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม 2558 สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ได้จัดกิจกรรม “For Friends in Nepal” ขึ้น สืบเนื่องจากเหตุแผ่นดินไหวอย่างรุนแรงถึง 2 ครั้งติด เมื่อช่วงเดือนเมษายนที่ผ่านมา และยังเกิดแรงสั่นสะเทือนหลังแผ่นดินไหว หรืออาฟเตอร์ช็อกตามมาอีกหลายระลอก ซึ่งสร้างความเสียหายแก่ชีวิต และทรัพย์สินประชาชนจำนวนมาก ตลอดจนแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมที่ประเมินค่าไม่ได้ และยังคงส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนมาจนปัจจุบัน

แม้ที่ผ่านมารัฐบาลไทย ตลอดจนประชาชน และภาคเอกชนต่างๆ จะได้พร้อมใจกันแสดงน้ำใจส่งความช่วยเหลือไปยังประเทศเนปาลเป็นจำนวนมาก แต่ทางสมาคมนักข่าวฯ เองได้เล็งเห็นว่า ในความสูญเสียดังกล่าวมีเพื่อนสื่อมวลชนจำนวนมากที่ได้รับผลกระทบด้วย จึงได้จัดงานในครั้งนี้ขึ้นเพื่อเป็นการเติมกำลังใจให้แก่เพื่อนร่วมวิชาชีพ

ภายในงานได้รับเกียรติจาก ฯพณฯ ขคนาถ อธิการี เอกอัครราชทูตเนปาลประจำประเทศไทย มากล่าวสรุปถึงสถานการณ์ปัจจุบัน และบทบาทของสื่อมวลชนในการรายงานข่าวภัยพิบัติ ซึ่งท่านทูตกล่าวว่า รู้สึกยินดี และเป็นเกียรติอย่างมากที่ได้รับเชิญมาร่วมงานในครั้งนี้ แม้จะเพิ่งมาประจำที่ประเทศไทยได้เพียง 4 เดือน แต่ช่วงที่ประจำอยู่เนปาลก็คุ้นเคยกับการให้ข้อมูลสื่อมวลชนเป็นอย่างดีในฐานะโฆษกกระทรวงการต่างประเทศเนปาล สำหรับประเทศเนปาลเป็นประเทศที่สวยงาม ตั้งอยู่ระหว่างประเทศใหญ่ 2 ประเทศ คือจีน กับอินเดีย มีประชากรประมาณเพียงครึ่งหนึ่งของประเทศไทย (ราว 30 ล้านคน) เศรษฐกิจของเนปาลมีขนาดไม่ใหญ่มาก GDP ประมาณ 69,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ รายได้ประชากรต่อหัวอยู่ที่ 735 ดอลลาร์สหรัฐฯ แม้ไม่มีทางออกสู่ทะเล แต่เนปาลเป็นประเทศที่เป็นสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้า

ในส่วนของแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นเมื่อ 12 เมษายนที่ผ่านมา ได้สร้างความเสียหายแก่ชีวิต และทรัพย์ของประชากรเป็นจำนวนมาก รวมถึงแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมของโลก ตามภาพข่าวที่ได้ปรากฏไปแล้วตามสื่อต่างๆ ก่อนหน้านี้ โดยล่าสุด จำนวนผู้เสียชีวิตอยู่ที่ 8,636 คน ในจำนวนนี้มีชาวต่างชาติรวมด้วย 70 ปัจจุบันประชาชนหลายล้านคนยังปราศจากที่อยู่อาศัย

ฯพณฯ ขคนาถ กล่าวอีกต่อว่า หลังเกิดหายนะขึ้น ประชาคมนานาชาติต่างส่งความช่วยเหลือมายังเนปาล ซึ่งประเทศไทยเองก็เป็นประเทศแรกๆ ที่เดินทางเข้าไปทั้งทีมแพทย์ ทีมกู้ภัย รวมทั้งสิ่งของ เงินบริจาคจากทุกภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ตลอดจนพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์ ซึ่งสร้างความซาบซึ้งให้แก่ประชาชน และรัฐบาลเนปาลเป็นอย่างยิ่ง จึงขอใช้โอกาสนี้ในการกล่าวขอบคุณประเทศไทยมา ณ ที่นี้อีกครั้ง ส่วนบทบาทของสื่อมวลชน ท่านทูตกล่าวว่า ถือว่าช่วยได้มากในการรายงานข่าว สถานการณ์ความเป็นจริงที่เกิดขึ้นถึงความโหดร้ายของหายนะในครั้งนี้ออกสู่สายตาประชาคมโลก สร้างความรับรู้ ข้อเท็จจริง

นอกจากนี้ ยังได้รับเกียรติจากพระศากยวงศ์วิสุทธิ์ (อนิลมาน ธมฺมสากิโย) ภิกษุชาวเนปาล ผู้ช่วยเลขานุการสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก มาเล่าประสบการณ์การไปเยือนเนปาลหลังเหตุแผ่นดินไหวเพื่อให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัย ซึ่งท่านอนิลได้เดินทางไปเนปาลตั้งแต่วันที่ 30 เมษายน พบว่า บรรยากาศยังอยู่ในความโศกเศร้า ส่วนความเสียหายที่เกิดขึ้นกับบ้านเรือนที่เห็นตามภาพข่าวนั้นเนื่องจากวิทยาการการก่อสร้างบ้านคนชาวเนปาลยังเป็นการสร้างด้วยอิฐ หิน และไม้ ไม่ได้มีการลงเสา หรือหากมีการลงเสา ก็ไม่ได้มาตรฐานตามหลักวิศวกรรมนัก

สิ่งที่หนึ่งที่ท่านอนิลได้พบ ระหว่างการลงพื้นที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัยนั้น ก็รัฐบาลเนปาลยังขาดการบริหารจัดการที่ดี แม้จะมีการเข้าไปอำนวยความสะดวกเคลียร์พื้นแก่ทีมช่วยเหลือจากต่างประเทศ แต่ก็ไม่ได้มีการดูแลด้านสุขภาพอนามัยแก่บุคลากรของตน อีกทั้งยังถูกตั้งคำถามเรื่องการโปร่งใสในการบริหารจัดการสิ่งของความช่วยเหลือที่ได้รับมาจากภายนอกด้วย

ท่านอนิล ยังกล่าวชื่นชมอีกด้วยว่า ทีมช่วยเหลือของรัฐบาลไทยเป็นทีมแรกๆ ที่เข้าไปถึงในพื้นที่จริงๆ สำหรับทีม MERT มีการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพจนได้รับเสียงชื่นชมจาก WHO ให้ทีมจากชาติอื่นๆ มาดูเป็นตัวอย่าง และเข้ามาสนับสนุนโดยมีทีมของไทยเป็นผู้นำ ส่วนสื่อมวลชนถือว่ามีบทบาทอย่างมากในการเผยแพร่ข้อมูลออกไป สร้างความตื่นตัว โดยเฉพาะที่เกิดขึ้นอย่างเห็นได้ชัดในสังคมไทย ที่ได้ส่งน้ำใจไปช่วยเหลือเนปาลอย่างมากมายในครั้งนี้ ซึ่งในฐานะที่ท่านเองก็เป็นชาวเนปาลก็รู้สึกขอบคุณอย่างมาก

นอกจากนี้ นายอาร์พิต อะกราวาล ผู้อำนวยการของวิชาลกรุ๊ป ซึ่งได้ส่งข้อความและรูปภาพมาร่วมในงานนี้ด้วย ได้เปิดเผยว่า สื่อไทยมีความกระตือรือร้นในการรายงานข่าว และให้ความช่วยเหลือเนปาล ซึ่งตัวเขาเองได้พบ และมีนักข่าวจากสถานีโทรทัศน์ช่อง 3 มาสัมภาษณ์ในขณะที่กลุ่มบริษัทของเขาไปให้ความช่วยเหลือผู้คนในพื้นที่

โดย สำหรับบทบาทของสื่อมวลชนโดยรวม เขาคิดว่าเป็นไปได้ทั้งในทางสร้างสรรค์ และในทางลบ สื่อมวลชนจำนวนมากดั้นด้นเข้าไปถึงพื้นที่ที่ประสบภัยและรายงานข่าวและช่วยเหลือคนนับล้าน อย่างไรก็ตามมีสื่อมวลชนจากอินเดียบางส่วนนำตัวผู้บาดเจ็บมาถ่ายทำแทนที่จะให้ความช่วยเหลือหรือห้ามเลือด นักข่าวอีกคนหนึ่งถามหญิงที่สูญเสียลูกชายเพียงคนเดียวว่า "รู้สึกอย่างไรบ้าง"

นายอาร์พิต ยังกล่าวเพิ่มเติมด้วยว่า หากสื่อมวลชนสามารถเดินทางไปถึงพื้นที่ประสบภัยใดๆ ที่ความช่วยเหลือจากที่อื่นยังเข้าไปไม่ถึง ความช่วยเหลือที่ทำได้ ไม่ว่าจะเล็กน้อยเพียงใด เช่นการแบ่งปันเช่นอุปกรณ์ทำแผลหรืออาหารก็มีความหมายมากมายทั้งสิ้น

ทั้งนี้ กิจกรรม “ For Friends in Nepal” ได้รับเงินสมทบจากสื่อมวลชนไทยกลุ่มต่างๆ รวมทั้งสิ้น 169,590 บาท โดยทางสมาคมฯ จะดำเนินการส่งมอบเงินจำนวนนี้ให้แก่ Federation of Nepali Journalists (FNJ) เพื่อนำไปช่วยเหลือเพื่อนสื่อมวลชนชาวเนปาลต่อไป

พร้อมกันนี้ ในวันเดียวกัน ยังได้มีการจัดเวทีราชดำเนินเสวนาขึ้น ภายใต้ หัวข้อ “เสียงจากนักข่าว : เล่าประสบการณ์การลงพื้นที่รายงานข่าวแผ่นดินไหวในเนปาล” เพื่อสะท้อนเรื่องราวการปฏิบัติงานในพื้นที่ และนำเสนอแนวทางที่จะช่วยเหลือประเทศเนปาลต่อไปในระยะฟื้นฟู โดยได้รับเกียรติจาก คุณธรรญฐ์ฌนก ศรีธเนศชัย จากเนชั่นทีวีคุณเสกสม แจ้งจิต จากสถานีเอ็นบีที – ช่อง 11 คุณสุพัฒนา บุญธรรม จากสำนักข่าวไอเอ็นเอ็น คุณจอมพล ดาวสุโข จากสถานีโทรทัศน์ไทยรัฐทีวี เข้าร่วม และมีคุณปราเมศ เหล็กเพชร์ เป็นผู้ดำเนินการเสวนา

โดย ผู้สื่อข่าวจากสำนักต่างๆ ที่ได้ลงพื้นที่ทำข่าวแผ่นดินไหวเนปาลในครั้งนี้ส่วนมากก็ได้รับมอบหมายจากต้นสังกัดในเวลาไม่นานหลังเกิดเหตุการณ์จึงทำให้มีระยะเวลาเตรียมตัวค่อนข้างจำกัด สิ่งที่ต้องเตรียมตัวล่วงหน้าที่สำคัญก็คือข้อมูลเบื้องต้นของพื้นที่ ผู้ประสานงาน และเตรียมร่างกายให้พร้อม การไปทำข่าวแผ่นดินไหวครั้งนี้ก็ต้องมีการเตรียมในเรื่องของอาหารแห้งไปด้วย เพราะไม่ทราบว่าข้างหน้าจะเป็นอย่างไร และอีกอย่างหนึ่งที่ต้นสังกัดต้องพิจารณาก็คือ การทำประกันการเดินทางให้แก่บุคคลากรของตนก็ถือเป็นเรื่องสำคัญ

แม้จะมีอุปสรรคในเรื่องของการเดินทางบ้าง เช่นในบางเที่ยวบินที่ไม่สามารถลงจอดได้ ซึ่งเป็นเที่ยวบินที่คุณธรรญฐ์ฌนก และคุณเสกสม เดินทางไปพร้อมกับทีมกู้ภัย 70 ชีวิตจากญี่ปุ่น ที่ต้องบินกลับมาเติมน้ำมันถึง 2 รอบ แต่ในที่สุดแล้ว นักข่าวทั้งหมดก็เดินทางไปถึงเนปาลอย่างปลอดภัย ซึ่งเมื่อไปถึงพื้นที่แล้ว ก็ได้ประสานบุคคลที่ติดต่อไว้ รวมทั้งประสานข้อมูลจากสถานเอกอัครราชทูตไทย ในกรุงกาฎมาณฑุ ซึ่งตั้งเป็นศูนย์ประสานงานให้ความช่วยเหลือของกลุ่มที่มาจากประเทศไทย โดยเฉพาะทีมที่ทางกองทัพส่งมา

ในการมาทำข่าวครั้งนี้ ผู้สื่อข่าวสำนักต่างๆ ในรวมตัวกันตั้งกันกลุ่มไลน์เพื่อใช้เป็นช่องทางในการติดต่อสื่อสารกันเองรวมถึงเป็นช่องทางในการประสานข้อมูลกับทีมแพทย์ของทหาร ซึ่งถือเป็นศูนย์รวมการบูรณาการข้อมูลที่ประโยชน์อย่างยิ่งในการทำงาน

ขณะที่ คุณสถาพร พงษ์พิพัฒน์วัฒนา จากสถานีโทรทัศน์พีพีทีวี ซึ่งเป็นนักข่าวไทยกลุ่มแรกที่เดินทางเข้าไปทำข่าวแผ่นดินไหวในเนปาล แม้วันนี้จะติดภารกิจไม่สามารถมาร่วมเวทีเสวนาได้ แต่ก็ได้ฝากมาว่า การที่คนไทยเราจะสามารถช่วยเหลือเนปาลได้หลังจากนี้ ก็คือการไปเที่ยวเนปาล แม้สถานที่สำคัญมรดกโลกจะเสียหายไปหมดแล้ว แต่เนปาลยังเป็นประเทศที่มีความสวยงามของทัศนียภาพมากมายรอให้ไปค้นหา การเกษตร และวิถีชีวิตที่เรียบง่าย ประเพณี วัฒนธรรมที่งดงาม ก็ยังเป็นเสน่ห์ของเนปาลที่จะเป็นจุดแข็งด้านการท่องเที่ยวได้เช่นกัน