ชาวบ้าน อ.เชียงดาว ค้านเขื่อนแม่ปิง ระบุไม่โปร่งใส-ทำชุมชนแตกแยก

คนลุ่มน้ำแม่แตง แม่คอง แม่ปิง แม่ป๋าม ออกแถลงการณ์ค้าน “เขื่อนแม่ปิงตอนบน” บิดเบือนข้อมูลว่าซ่อมชลประทานเดิม ทั้งที่สร้างโครงการใหญ่ กระบวนการศึกษาผลกระทบให้ข้อมูลด้านเดียว-ชาวบ้านไม่มีส่วนร่วม ทำลายนิเวศน์ป่าต้นน้ำแม่ปิง-วิถีชุมชน

วันที่ 22 ก.ย.54 ชุมชนลุ่มน้ำแม่แตงตอนบน/ลุ่มน้ำแม่คอง ลุ่มน้ำแม่ปิงตอนบน ลุ่มน้ำแม่ป๋าม และเครือข่ายทรัพยากรอำเภอเชียงดาว ทำจดหมายเปิดผนึกและออกแถลงการณ์  “คัดค้านการดำเนินการโครงการอ่างเก็บน้ำแม่ปิงตอนบน อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่” ถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยระบุว่าโครงการดังกล่าวนำไปสู่ความขัดแย้งและทำลายรากเหง้าวิถีชีวิตประชาชนในพื้นที่

แถลงการณ์ระบุว่าตามที่กรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จ้างผู้เชี่ยวชาญศึกษาความเหมาะสมและวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมโครงการฯ วันที่ 23 ก.ย.53 ถึง 15 พ.ค.55 รวม 600 วัน เบื้องต้นคณะศึกษาฯร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาจัดเวทีรับฟังความคิดเห็นจากชุมชนในพื้นที่ลุ่มน้ำแม่ปิง 3 ครั้ง วันที่ 1 ม.ค.54 วันที่ 24 มี.ค.54 และวันที่  5 เม.ย.54  เวทีรับฟังความคิดเห็นมีการชี้นำโน้มน้าวให้สนับสนุนการศึกษาความเหมาะสมโครงการ และยังมีการลงพื้นที่ตั้งโครงการในบ้านโป่งอาง เพื่อจัดทำข้อมูลสิ่งแวดล้อม สังคม ระบบนิเวศและสุขภาพคนในชุมชน โดยชาวบ้านไม่ได้รับรู้ข้อมูลข่าวสารที่เกี่ยวกับผลกระทบโครงการฯใดๆ

เครือข่ายจึงตั้งข้อสังเกตการศึกษาโครงการฯในประเด็นดังต่อไปนี้คือ 1.ชุมชนไม่มีโอกาสเข้าถึงรับรู้ข่าวสารรายละเอียดโครงการฯที่เป็นจริงอย่างรอบด้าน เช่น การวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม มีการเบี่ยงแบนประเด็น โดยพยายามอธิบายเรื่องการพัฒนาและซ่อมแซมระบบชลประทานเดิมให้มีประสิทธิภาพ ไม่ได้กล่าวถึงโครงการสร้างอ่าง(เขื่อน) แม่น้ำปิงตอนบนแต่อย่างใด 2.กระบวนการมีส่วนร่วมและการตัดสินใจไม่ได้เกิดขึ้นจากคนในชุมชนที่อยู่ในพื้นที่โครงการฯ ซึ่งจะเป็นผู้ได้รับผลกระทบโดยตรง แต่มีการดึงเอาหน่วยงานราชการ ชุมชนนอกพื้นที่ มาเข้าร่วม

3.ขั้นตอนกระบวนการศึกษามีลักษณะเร่งรีบ ขัดหลักวิชาการ ขาดรายละเอียดการศึกษาความเหมาะสม ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นทั้งด้านสังคม สิ่งแวดล้อมและสุขภาพอย่างรอบด้าน 4.ที่ตั้งโครงการอ่างเก็บน้ำหรือเขื่อนโป่งอาง อยู่ห่างจากชุมชนเพียง 1 กิโลเมตร ซึ่งเป็นโครงการที่มีโครงสร้างขนาดใหญ่ รวมถึงพื้นที่น้ำท่วมอยู่ในเขตพื้นที่ป่าต้นน้ำแม่ปิงที่อุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งอาหาร สมุนไพร ป่าชุมชน เป็นแหล่งต้นน้ำสำคัญหล่อเลี้ยงชุมชนผ่านระบบเหมืองฝายหมู่บ้านในพื้นที่อำเภอเชียงดาว เชียงใหม่จนถึงที่ราบลุ่มน้ำเจ้าพระยา

จากการดำเนินงานของกรมชลประทานและคณะทำงานศึกษานำโดย รศ.ดร.เลิศ จันทนภาพ ทางชุมชนบ้านโป่งอางในฐานะเป็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและได้รับผลกระทบโดยตรง จึงเห็นว่าเป็นไปในลักษณะที่ละเมิดสิทธิชุมชนซึ่งรัฐธรรมรองรับ รวมถึงบั่นทอนฐานทรัพยากรท้องถิ่น วิถีชีวิตวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่สำคัญนับตั้งแต่โครงการฯเข้ามา ได้ก่อให้เกิดการแบ่งฝักฝ่าย แตกแยกในหมู่เครือญาติ อันเนื่องมาจากได้รับข้อมูลเพียงด้านเดียว มีการจัดตั้งมวลชนเพื่อให้เกิดความขัดแย้งในพื้นที่  

แถลงการณ์ยังระบุว่า เครือข่ายจึงขอรวมตัวคัดค้านและมีมติไม่ยอมรับการดำเนินการใดๆที่เกี่ยวข้องกับโครงการอ่างเก็บน้ำแม่ปิงตอนบน และขอให้นายสมเกียรติ  ประจำวงษ์  ผู้อำนวยการสำนักบริหารโครงการ ประธานคณะกรรมการดูแลกำกับงานที่ปรึกษาด้านวิชาการ โครงการอ่างเก็บน้ำแม่ปิงตอนบน รวมถึง รศ.ดร.เลิศ จันทนภาพ ผู้เชี่ยวชาญด้านประชาสัมพันธ์และการมีส่วนร่วม ยุติการดำเนินโครงการดังกล่าว

โดยจะติดตามทวงถามและพิทักษ์สิทธิของชุมชนอย่างต่อเนื่อง หากยังไม่มีความคืบหน้าหรือข้อเรียกร้องถูกเพิกเฉย หรือมีการกระทำใดๆอันเป็นการข่มขู่คุกคามผู้นำแกนนำหรือชาวบ้าน เครือข่ายจะดำเนินการทุกวิถีทางตามสิทธิอันพึงมีของชุมชนเพื่อให้โครงการอ่าง(เขื่อน)เก็บน้ำแม่ปิงตอนบนล้มเลิก จนถึงที่สุด
 
ทั้งนี้จดหมายเปิดผนึกดังกล่าวส่งถึง นายสมเกียรติ ประจำวงษ์ ประธานคณะกรรมการดูแลกำกับงานที่ปรึกษาด้านวิชาการ โครงการอ่างเก็บน้ำแม่ปิงตอนบน, นายอำเภอเชียงดาว, กำนัน ผู้ใหญ่บ้านอำเภอเชียงดาว, องค์การบริหารส่วนตำบล เทศบาลตำบล 7 ตำบล, หน่วยงานราชการในพื้นที่อำเภอ จังหวัด, เจ้าหน้าที่กรมชลประทาน, คณะผู้เชี่ยวชาญศึกษาความเหมาะสมและวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม และ บริษัทที่ปรึกษา ซึ่งประกอบด้วย บริษัทพีแอนด์ ซีแมเนจ เมนท์จำกัด บริษัทพิสุทธิ์เทคโนโลยีจำกัด และบริษัท ธาราคอนซัลแตนท์จำกัด .