โค้งสุดท้ายเศรษฐกิจการเมืองไทย ในสายตาเอสเอ็มอี โดยดร.เกียรติอนันต์ ล้วนแก้ว มธบ.

ประเด็นสำคัญ

Ø ผู้ประกอบการเอสเอ็มอี 13.2%  ระบุว่า  จะพบกับการขาดทุนในช่วงครึ่งหลังของปี 2557

Ø ผู้ประกอบการเกือบครึ่ง  เชื่อว่าเศรษฐกิจไทยในปีหน้าจะดีขึ้น  โดยจะมีอัตราการขยายตัวประมาณ 3.28%

Ø มีการทำตลาดโดยใช้ E-Marketing

Ø ด้านการทำธุรกิจในอาเซียน  สิ่งที่ผู้ประกอบการยังไม่พร้อม  ได้แก่  ความสามารถในการใช้ภาษาอังกฤษ  ความสามารถในการใช้ภาษาอื่นๆ ในอาเซียน  กฎระเบียบเกี่ยวกับการทำธุรกิจในอาเซียน  การเข้าถึงแหล่งทุนสำหรับการทำตลาดในอาเซียน  และการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีสารสนเทศ 

Ø การประเมินผลการทำงานของรัฐบาล ด้านเศรษฐกิจได้ 8.2 คะแนน  ด้านการเมืองได้ 8.1 คะแนน ด้านการศึกษา  สังคม  และสิ่งแวดล้อมได้ 7.0 คะแนน

ฝ่ายวิจัย  มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์  ทำการสำรวจความเห็นของผู้ประกอบการเอสเอ็มอีจำนวน 816 รายจาก 12 จังหวัด  เกี่ยวกับภาวะเศรษฐกิจ  ผลการประกอบการ  แผนการทำธุรกิจในปี 2558  และการประเมินผลการทำงานของรัฐบาล  ทำการสำรวจระหว่างวันที่ 25 ตุลาคม ถึง 6 พฤศจิกายน 2557

จากการสอบถามถึงภาวะเศรษฐกิจไทยในไตรมาสที่ 3 ของปี 2557  เมื่อเทียบกับไตรมาสที่ 2  ผู้ประกอบการ 34.2% ระบุว่า  ดีกว่าที่คาดไว้  24.7%  ใกล้เคียงกับที่คาดไว้  และอีก 41.1% แย่กว่าที่คาดการณ์ไว้  สำหรับการคาดการณ์ภาวะเศรษฐกิจในไตรมาสที่ 4  ของปี 2557  เทียบกับไตรมาสที่ 3   11.5%  ระบุว่า  ดีขึ้น  71.6%  ใกล้เคียงกัน  10.2%  แย่ลง  และอีก 6.7%  ไม่แน่ใจ  ผลที่ได้สะท้อนให้เห็น  มุมมองของผู้ประกอบการเอสเอ็มอีว่า  เศรษฐกิจไทยในช่วงครึ่งปีหลังยังไม่ได้ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด 

เมื่อสอบถามถึงการคาดการณ์ภาวะเศรษฐกิจในปี 2558  48.2%  ระบุว่า  ดีขึ้น  41.1%  ใกล้เคียงกัน  2.8% แย่ลง  และอีก 7.9%  ไม่แน่ใจ  เมื่อสอบถามกลุ่มที่ระบุว่าเศรษฐกิจจะดีขึ้น  เพื่อให้คาดการณ์อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจในปี 2558  พบว่า  โดยเฉลี่ยแล้วผู้ประกอบการในกลุ่มนี้คาดว่าเศรษฐกิจจะขยายตัวประมาณ 3.28%

ผลจากการให้ผู้ประกอบการประเมินผลประกอบการในช่วงครึ่งหลังของปี 2557  เมื่อเทียบกับช่วงครึ่งปีแรก  พบว่า  โดยภาพรวมแล้ว  11.3%  ระบุว่า  จะมีกำไรเพิ่มขึ้น  41.0%  กำไรใกล้เคียงกัน  34.5%  กำไรลดลงแต่ยังไม่ขาดทุน  และอีก 13.2%  ระบุว่า  ขาดทุน  โดยสัดส่วนผู้มีกำไรเพิ่มขึ้นมากที่สุด 3 อันดับแรก  คือ  1)  ธุรกิจในภาคอุตสาหกรรม  คิดเป็น 15.2% ของผู้ประกอบการทั้งหมดในกลุ่มนี้ 2)  ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรและอาหาร  คิดเป็น 12.0%  ของผู้ประกอบการทั้งหมดในกลุ่มนี้ และ 3)  ธุรกิจค้าปลีกค้าส่ง  คิดเป็น 10.0% ของผู้ประกอบการทั้งหมดในกลุ่มนี้  ที่น่าสังเกตก็คือ  กลุ่มธุรกิจค้าปลีกค้าส่งก็เป็นธุรกิจที่มีสัดส่วนผู้ของผู้ประกอบการที่ขาดทุนสูงที่สุดเช่นกัน  โดยคิดเป็น 15.0% ของผู้ประกอบการทั้งหมดในกลุ่มนี้  ซึ่งเป็นสัดส่วนที่เท่ากันผู้ประกอบการที่ขาดทุนในภาคการท่องเที่ยวและโรงแรม

            เมื่อสอบถามถึงแผนการใช้จ่ายในปี 2558  ในสามด้าน  คือ  ด้านการลงทุน  ด้านการทำตลาด  และด้านบุคลากร  ได้ผลดังนี้

            การลงทุน  เรื่องที่มีสัดส่วนของผู้ประกอบการที่ต้องการเพิ่มค่าใช้จ่ายในการลงทุนมากที่สุด 3 อันดับแรก คือ  เทคโนโลยีสารสนเทศ  คิดเป็น 26.3% ของผู้ประกอบการทั้งหมด การเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน  คิดเป็น 13.4%  เครื่องมือเครื่องจักร คิดเป็น  10.2%  และโดยภาพรวมแล้วผู้ประกอบการ 51.0% ยังไม่มีแผนการลงทุนที่ชัดเจนหรือคาดว่าจะไม่ลงทุนเพิ่มในปี 2558

            การตลาด  เรื่องที่มีสัดส่วนของผู้ประกอบการที่ต้องการเพิ่มค่าใช้จ่ายด้านการตลาดมากที่สุด 3 อันดับแรก  คือ  E-Marketing คิดเป็น 49.8% ของผู้ประกอบการทั้งหมด การหาตลาดใหม่ในประเทศ  คิดเป็น 35.6%  การหาตลาดใหม่ในต่างประเทศ  คิดเป็น  25.5%  และโดยภาพรวมแล้วผู้ประกอบการ 33.0% ยังไม่มีแผนการลงใช้จ่ายด้านการตลาดที่ชัดเจนหรือคาดว่าจะไม่ลงทุนเพิ่มในปี 2558

            บุคลากร    เรื่องที่มีสัดส่วนของผู้ประกอบการที่ต้องการเพิ่มค่าใช้จ่ายด้านบุคลากรมากที่สุด 3 อันดับแรก  คือ  บุคลากรด้านบริการ คิดเป็น 49.8% ของผู้ประกอบการทั้งหมด ด้านการขนส่ง  18.8%  ด้านการตลาด  12.3%  และโดยภาพรวมแล้วผู้ประกอบการ 41.8% ยังไม่มีแผนการลงใช้จ่ายด้านบุคลากรที่ชัดเจนหรือคาดว่าจะไม่ลงทุนเพิ่มในปี 2558

            จากการให้ผู้ประกอบการประเมินความพร้อมของธุรกิจของตนเองในการทำธุรกิจในประชาคมอาเซียน  พบว่า  ด้านที่มีความพร้อมมากที่สุด 5 อันดับแรก  คือ  เทคโนโลยีสารสนเทศ  มาตรฐานการผลิต  เทคโนโลยีการผลิต  ความสามารถของบุคลากรระดับบริหาร และความสามารถของบุคลากรระดับปฏิบัติการ

            ด้านที่ยังไม่พร้อมมากที่สุด 5 อันดับแรก  คือ  ความสามารถในการใช้ภาษาอังกฤษ  ความสามารถในการใช้ภาษาอื่นๆ ในอาเซียน  กฎระเบียบเกี่ยวกับการทำธุรกิจในอาเซียน  การเข้าถึงแหล่งทุนสำหรับการทำตลาดในอาเซียน  และการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีสารสนเทศ 

            ส่วนด้านที่ยังไม่ทราบแนวทางว่าจะดำเนินการอย่างไรที่มีสัดส่วนผู้ตอบมากที่สุด 5 อันดับแรก  คือ  การจัดการความเสี่ยงจากการส่งออกนำเข้า  แผนการทำตลาด  การหาพันธมิตรในอาเซียน  การเข้าถึงแหล่งทุนสำหรับการทำตลาดในอาเซียน  และการพัฒนาความสามารถของบุคลากรระดับบริหาร

            เมื่อให้ผู้ประกอบการประเมินผลการทำงานของรัฐบาล 3 ด้านได้แก่  1) ด้านเศรษฐกิจ  2) ด้านการเมือง  และ 3) ด้านการศึกษา สังคม และสิ่งแวดล้อม  โดยมีคะแนนเต็ม 10  คะแนน  ได้ผลดังนี้

            ด้านเศรษฐกิจ  ในภาพรวมได้ 8.2 คะแนน  ด้านที่ได้รับคะแนนมากที่สุด 3 อันดับแรก คือ  ความชัดเจนของนโยบาย 8.9 คะแนน  การบริหารจัดการงบประมาณของรัฐ 8.6 คะแนน  การสร้างความเชื่อมั่นทางเศรษฐกิจ  8.5 คะแนน  ส่วนได้ที่ได้คะแนนน้อยที่สุด  คือ  การแก้ปัญหาคุณภาพของแรงงาน  ได้ 7.1 คะแนน

            ด้านการเมือง ในภาพรวมได้ 8.1 คะแนน  ด้านที่ได้รับคะแนนมากที่สุด 3 อันดับแรก  คือ  การสร้างความปรองดอง 8.9 คะแนน  การรับฟังความคิดเห็นของภาคส่วนต่างๆ ในสังคม  8.4 คะแนน  และการบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดและต่อเนื่อง 7.8 คะแนน  ส่วนด้านที่ได้คะแนนน้อยที่สุด  คือ  การสร้างจิตสำนึกในการเคารพกฎหมาย ได้  7.5  คะแนน

            ด้านการศึกษา  สังคม  และสิ่งแวดล้อม  ในภาพรวมได้ 7.0 คะแนน  ด้านที่ได้รับคะแนนมากที่สุด 3 อันดับแรก  คือ  ความปลอดภัยในชุมชน  7.9 คะแนน  การส่งเสริมคุณค่าของครอบครัว  7.5   คะแนน  และการส่งเสริมคณะค่าความเป็นไทย  7.2  คะแนน  ส่วนด้านที่ได้คะแนนน้อยที่สุด คือ  การยกระดับคุณภาพการศึกษา  ได้ 5.2 คะแนน

            ดร.เกียรติอนันต์  ล้วนแก้ว  ผู้ช่วยรองอธิการบดีฝ่ายวิจัย  ได้ให้ความเห็นจากผลการสำรวจครั้งนี้ว่า  ผู้ประกอบการส่วนใหญ่ยังคงมีความกังวลเกี่ยวกับสภาพเศรษฐกิจในช่วง 2 เดือนที่เหลือของปีนี้  และหากประเมินจากแผนการใช้จ่ายในปีหน้า  จะเห็นว่า  ผู้ประกอบการเอสเอ็มอีมีแนวทางในการทำธุรกิจที่ชัดเจน  โดยจะเน้นการทำตลาดโดยใช้ E-Marketing เพื่อการหาลูกค้าทั้งในและต่างประเทศให้มากขึ้น  ควบคู่ไปกับการยกระดับการให้บริการลูกค้าเพื่อให้ลูกค้ามีความพึงพอใจมากขึ้น  อย่างไรก็ตาม สิ่งที่น่ากังวล คือ  ผู้ประกอบการส่วนใหญ่ยังมีความพร้อมในการทำธุรกิจในประชาคมอาเซียนไม่เพียงพอ  โดยเฉพาะ  ความพร้อมภาษา  พันธมิตรในภูมิภาค  แหล่งทุน  และการบริหารจัดการความเสี่ยงจากการส่งออกนำเข้า ซึ่งเป็นประเด็นที่จะต้องแก้ไขโดยเร็ว

            สำหรับการทำงานของรัฐบาล  สิ่งที่เป็นความท้ายทายในปีหน้า  คือ  มีทั้งความท้าทายในระยะสั้น โดยเฉพาะการกระตุ้นเศรษฐกิจ  การปฏิรูปทางการเมือง  การดำเนินคดีความที่เกี่ยวข้องกับผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองในช่วงก่อนหน้านี้  ความท้าทายในระยะยาวที่เกิดจากปัญหาเชิงโครงสร้าง  โดยเฉพาะปัญหาด้านการศึกษาและการพัฒนาคุณภาพของแรงงาน  การจะรับมือกับความท้าทายนี้ได้  รัฐบาลจะต้องขับเคลื่อนการแก้ปัญหาอย่างสมดุล  และสามารถมองปัญหาได้อย่างเป็นองค์รวม