"วันกาเดร์" อดีตประธานเบอร์ซาตู ร่วมเวที10ปีไฟใต้ที่กรุงเทพฯ
ท่ามกลางสถานการณ์ความไม่แน่นอนของกระบวนการพูดคุยสันติภาพระหว่างรัฐบาลไทยกับกลุ่มผู้เห็นต่างจากรัฐ นำโดยบีอาร์เอ็นกลุ่มนายฮัสซัน ตอยิบ ซึ่งยังไม่มีความชัดเจนเกี่ยวกับนัดหมายการพูดคุยครั้งต่อไปนั้น ล่าสุดมีความเคลื่อนไหวที่สำคัญต่อประเด็นความขัดแย้งในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ เมื่อมีข่าวว่า ดร.วันกาเดร์ เจ๊ะมัน อดีตประธานกลุ่มเบอร์ซาตู จะเดินทางเข้าประเทศไทย และขึ้นเวทีอภิปรายเกี่ยวกับปัญหาชายแดนใต้ที่กรุงเทพฯ ในวันพฤหัสบดีที่ 28 พ.ย.
ดร.วันกาเดร์ เป็นที่รู้จักของสื่อไทยในฐานะประธานเบอร์ซาตู หรือขบวนการร่วมเพื่อเอกราชปัตตานี ซึ่งเคยเป็น "องค์กรร่ม" ของขบวนการที่อ้างอุดมการณ์แบ่งแยกดินแดน 4 ขบวนการ ได้แก่ บีอาร์เอ็น (ขบวนการแนวร่วมปฏิวัติมลายูปัตตานี) พูโล (องค์กรปลดปล่อยสหปัตตานี) บีไอพีพี (ขบวนการแนวร่วมปลดแอกแห่งชาติปัตตานี) และมูจาฮีดีนอิสลามปัตตานี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้การต่อสู้เป็นเอกภาพ มีพลังและมีทิศทางสอดคล้องกัน
"เบอร์ซาตู" ก่อตั้งเมื่อวันที่ 31 ส.ค.2532 อย่างไรก็ดี มีข่าวบางกระแสระบุว่า การก่อกำเนิดเบอร์ซาตูมีเป้าหมายเพื่อเจรจากับรัฐบาลไทยมากกว่า แต่ไม่ว่าจะก่อตั้งด้วยวัตถุประสงค์ใด สุดท้ายเบอร์ซาตูก็ลดบทบาทของตัวเองลงไปเพราะปัญหาความขัดแย้งภายใน ขณะที่ข่าวบางแหล่งก็ว่าเป็นเพราะแกนนำขบวนการที่อ้างอุดมการณ์แบ่งแยกดินแดนต่างๆ ที่ประกอบกันขึ้นเป็นเบอร์ซาตู ไม่เชื่อมั่นเชื่อใจ ดร.วันกาเดร์
ทั้งนี้ ดร.วันกาเดร์ ยังมีสถานะเป็นอดีตประธานขบวนการบีไอพีพีด้วย
ประวัติของ ดร.วันกาเดร์ เป็นชาว อ.สายบุรี จ.ปัตตานี โดยกำเนิด จบการศึกษาระดับประถมศึกษาที่ อ.สายบุรี มัธยมศึกษาที่โรงเรียนเบญจมราชูทิศจังหวัดปัตตานี จากนั้นได้เดินทางไปพำนักและศึกษาต่อในหลายประเทศ รวมทั้งสหรัฐอเมริกา กระทั่งกลับมารับราชการที่สำนักงานเร่งรัดพัฒนาชนบท กระทรวงมหาดไทย
มีข่าวว่าช่วงหนึ่ง ดร.วันกาเดร์ ทำงานให้ซีไอเอ (สำนักข่าวกรองกลางสหรัฐ) และได้เดินทางออกจากประเทศไทยอีกครั้งในปี 2518 เพื่อไปศึกษาต่อที่ปีนัง และเข้าเป็นอาจารย์สอนในมหาวิทยาลัยของมาเลเซียหลายแห่ง เขาเคยลี้ภัยไปประเทศสวีเดนอย่างน้อย 2 ครั้ง ทำให้รู้จักแกนนำขบวนการแบ่งแยกดินแดนทางภาคใต้ของไทยที่ไปพำนักและเคลื่อนไหวอยู่ในแถบยุโรปหลายคน กระทั่งก่อตั้งองค์กรเบอร์ซาตูขึ้นมาเพื่อรวบรวมกลุ่มเคลื่อนไหวต่อสู้กับรัฐไทยให้เป็นเอกภาพ แต่สุดท้ายก็ล้มเหลวดังกล่าว
ปัจจุบัน ดร.วันกาเดร์ อายุมากกว่า 70 ปี พำนักอยู่ในประเทศมาเลเซียอย่างเงียบๆ เนื่องจากรัฐบาลมาเลเซียสั่งห้ามการให้สัมภาษณ์ แต่เจ้าตัวไม่มีหมายจับจากรัฐบาลไทย จึงสามารถเดินทางเข้าประเทศไทยได้ และครั้งนี้น่าจะเป็นครั้งแรกที่เขาได้ขึ้นเวทีอภิปรายเกี่ยวกับปัญหาชายแดนภาคใต้ในประเทศไทย
แหล่งข่าวจากหน่วยงานด้านความมั่นคง วิเคราะห์ว่า การตัดสินใจเดินทางเข้าประเทศไทย และร่วมเวทีอภิปรายแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับแนวทางการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ของ ดร.วันกาเดร์ ถือเป็นการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับประเทศไทยในแง่ของการยอมรับความคิดเห็นที่แตกต่าง เพราะบุคคลผู้นี้เคยแสดงตัวต่อสู้ทางอุดมการณ์กับรัฐไทย จึงเชื่อว่าจะส่งผลดีต่อสถานการณ์ชายแดนใต้โดยรวม
มีรายงานว่า ดร.วันกาเดร์ จะร่วมเวที "ราชดำเนินเสวนา" เพื่ออภิปรายในประเด็น "หนึ่งทศวรรษปัญหาใต้" ที่สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ย่านสามเสน เวลา 13.00 น.วันพฤหัสบดีที่ 28 พ.ย.นี้ โดยมี รศ.ดร.จรัญ มะลูลีม อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านตะวันออกกลางศึกษา ร่วมแสดงความคิดเห็นด้วย
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
บรรยายภาพ : ดร.วันกาเดร์ เจ๊ะมัน
ขอบคุณ : ภาพจากอินเทอร์เน็ต