ผ่าหัวใจอีโอดี...พร้อมทำหน้าที่ พร้อมเสียสละ!
ผ่านไปเบื้องต้นแล้วสำหรับพิธีศพเจ้าหน้าที่ตำรวจชุดเก็บกู้และทำลายวัตถุระเบิด หรือ อีโอดี 3 นายที่พลีชีพล่าสุดเมื่อวันจันทร์ที่ 28 ต.ค.2556 ซึ่งตกเป็นข่าวครึกโครมเพราะเป็นการสูญเสียเจ้าหน้าที่อีโอดีฝีมือดีที่สุดกลุ่มหนึ่ง โดยเฉพาะ "ดาบแชน" ร.ต.ต.แชน วรงคไพสิฐ
สำหรับ ร.ต.ต.แชน นั้น พิธีรดน้ำศพจัดขึ้นที่ศาลาการเปรียญวัดบางนรา อ.เมือง จ.นราธิวาส เมื่อวันอังคารที่ 29 ต.ค. โดยมี พล.ท.สกล ชื่นตระกูล แม่ทัพภาคที่ 4 ในฐานะผู้อำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 4 ส่วนหน้า (ผอ.รมน.ภาค 4) เป็นประธาน และมี พล.ต.ท.ยงยุทธ เจริญวานิช ผู้บัญชาการศูนย์ปฏิบัติการตำรวจจังหวัดชายแดนภาคใต้ ข้าราชการตำรวจ ทหาร ฝ่ายปกครอง และประชาชนที่รักใคร่ ร.ต.ต.แชน ไปร่วมงานนับพันคน
ในการนี้ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ กองทัพบก และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้มอบเงินช่วยเหลือเบื้องต้นแก่ครอบครัวผู้เสียชีวิตทั้ง 3 นาย รายละกว่า 1 ล้านบาท รวมทั้งปูนบำเหน็จแก่เจ้าหน้าที่ตำรวจที่เสียชีวิต 9 ชั้นยศ ได้แก่
- ร.ต.ต.แชน วรงคไพสิฐ อายุ 50 ปี รองสารวัตร ตำแหน่งผู้ปฏิบัติหน้าที่ทำลายวัตถุระเบิด (รอง สว.ตทบ.) กองกำกับการสืบสวนสอบสวน ตำรวจภูธรจังหวัดนราธิวาส (กก.สส.ภ.จว.นราธิวาส) หัวหน้าชุดเก็บกู้และทำลายวัตถุระเบิด
- ร.ต.ต.จรูญ เมฆเรือง อายุ 42 ปี รอง สว. (ตทบ.) กก.สส.ภ.จว.นราธิวาส รองหัวหน้าชุดฯ
- จ.ส.ต.นิมิตร ดีวงศ์ อายุ 35 ปี ผู้บังคับหมู่ (ตทบ.) กก.สส.ภ.จว.นราธิวาส ชุดเก็บกู้และทำลายวัตถุระเบิด
ทั้งนี้หลังพิธีรดน้ำศพ ญาติของ ร.ต.ต.แชน ได้รับศพไปบำเพ็ญกุศลที่วัดบางปอ อ.เมือง จ.นราธิวาส และจะมีพิธีพระราชทานเพลิงศพ ในวันจันทร์ที่ 4 พ.ย. เวลา 14.00 น.ที่ฌาปนสถานวัดบางปอ
ขณะที่ ร.ต.ต.จรูญ กับ จ.ส.ต.นิมิตร ซึ่งนับถือศาสนาอิสลามนั้น ครอบครัวได้ทำพิธีฝังแล้วตั้งแต่วันเกิดเหตุ และจะมีพิธีพระราชทานดินฝังศพในส่วนของ จ.ส.ต.นิมิตร ในวันอังคารที่ 5 พ.ย. เวลา 10.00 น. ณ กูโบร์บ้านยาบี ต.กะลุวอเหนือ อ.เมือง จ.นราธิวาส
กำลังพลยังเพียงพอรับสถานการณ์
หลังความสูญเสียครั้งใหญ่ของหน่วยอีโอดี ซึ่งสร้างความสนใจและสลดใจไปทั่วประเทศ หลายเสียงเป็นห่วงว่าอาจกระทบกับงานเก็บกู้และทำลายวัตถุระเบิดในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยเฉพาะปัญหาขาดแคลนบุคลากร
แต่จากการสอบถามหน่วยปฏิบัติในพื้นที่ ได้รับการยืนยันว่าแม้เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจะมีผลกระทบทางจิตใจที่ต้องเสียเพื่อนร่วมงานที่มีฝีมือไป แต่ในแง่ของการปฏิบัติหน้าที่แล้ว ยังมีเจ้าหน้าที่อีกหลายชุดที่พร้อมปฏิบัติงานทดแทนผู้ที่สูญเสีย
พ.อ.กฤตภาส เครือเนตร ผู้บังคับหน่วยทำลายวัตถุระเบิด หน่วยเฉพาะกิจอโณทัย ซึ่งเป็นหน่วยของกองทัพบก กล่าวว่า ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้นั้นมีชุดเก็บกู้และทำลายวัตถุระเบิดจากหลายหน่วยร่วมกันทำงาน เช่น อีโอดีของกองทัพบกที่เขารับผิดชอบดูแลอยู่ นอกจากนั้นยังมีอีโอดีของทหารเรือ อีโอดีของทหารอากาศ อีโอดีของตำรวจ (เหมือนดาบแชน) และอีโอดีของตำรวจตระเวนชายแดน (ตชด.)ซึ่งถือว่ามีจำนวนบุคลากรเพียงพอรับมือกับสถานการณ์
"อย่างในส่วนของอีโอดีทหารบกที่ผมรับผิดชอบ มีทั้งหมด 17 ทีม แบ่งเป็นจังหวัดละ 3 ทีม (ปัตตานี ยะลา นราธิวาส และสงขลา) รวม 12 ทีม และอยู่ที่ บก. (กองบังคับการหน่วยเฉพาะกิจอโณทัย) อีก 5 ทีม ที่เป็นชุดสนับสนุน ส่วนอีโอดีของตำรวจขึ้นอยู่กับหน่วยปฏิบัติการพิเศษ (นปพ.) ของตำรวจภูธรจังหวัด ก็จะมีทั้งหมด 3 ทีม รับผิดชอบใน 3 จังหวัด (ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส) ส่วนอีโอดีของ ตชด.มีในแต่ละกองกำกับการ (กก.) ดูแลในพื้นที่ที่ตัวเองรับผิดชอบ ส่วนอีโอดีของทหารเรือก็มีอยู่ 1 หน่วย (นาวิกโยธิน) รับผิดชอบพื้นที่ จ.นราธิวาส และสุดท้ายอีโอดีของทหารอากาศ รับผิดชอบในพื้นที่สนามบินทั้งหมด"
พ.อ.กฤตภาส กล่าวต่อว่า แม้จะมีกำลังเจ้าหน้าที่อีโอดีจากหลายหน่วยปฏิบัติงานอยู่ในพื้นที่ แต่การทำงานก็ไม่ได้ทับซ้อนกัน ตรงกันข้ามกลับช่วยสนับสนุนการทำงานซึ่งกันและกัน อย่างหน่วยอีโอดีของตำรวจภูธรจังหวัดนราธิวาส หลักๆ จะรับผิดชอบพื้นที่ทั้งจังหวัด แต่ก็มีหน่วยอื่นๆ อย่างหน่วยของทหารบกที่อยู่ในนราธิวาสส่งกำลังไปประจำและสนับสนุนการทำงานในพื้นที่ อ.สุไหงโกลก อ.สุคิริน อ.สุไหงปาดี และ อ.แว้ง ซึ่งอยู่ไกลออกมาจากตัวเมือง
ส่วนอีโอดีของทหารเรือ จะรับผิดชอบพื้นที่รอบๆ ที่ตั้งหน่วย (ค่ายจุฬาภรณ์) คือ อ.บาเจาะ อ.ยี่งอ อ.ตากใบ และ อ.เมืองนราธิวาส ขณะที่อีโอดีของ ตชด.ก็จะคล้ายๆ กัน คือในพื้นที่ที่ตั้งของหน่วย ส่วนอีโอดีของทหารอากาศนั้น ก็ชัดเจนคือพื้นที่เขตสนามบินทั้งหมด
พร้อมทำหน้าที่-พร้อมเสียสละ!
ในเรื่องการฝึกของเจ้าหน้าที่อีโอดีที่ลงไปทำงานอยู่ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ พ.อ.กฤตภาส ยืนยันว่า ทุกคนได้รับการฝึกฝนมาเป็นอย่างดีจากหน่วยของตนเอง อย่างอีโอดีบางหน่วยนอกจากการฝึกแล้วยังมีกำลังเจ้าหน้าที่จากคนในพื้นที่เองร่วมปฏิบัติงานด้วย อย่างอีโอดีของตำรวจ เรื่องความเชี่ยวชาญพื้นที่หรือประสบการณ์ในพื้นที่จะมีมากกว่าหน่วยอื่นๆ ที่มาจากนอกพื้นที่อยู่แล้ว
ในส่วนของการออกปฏิบัติหน้าที่ของอีโอดี 1 ชุด จะประกอบไปด้วยกำลัง 6 นาย มีการแบ่งหน้าที่กันชัดเจนว่าแต่ละคนใครในชุด ใครทำหน้าที่อะไร
"การเป็นเจ้าหน้าที่อีโอดีนั้น นอกเหนือจากได้รับการฝึกเกี่ยวกับเรื่องวัตถุระเบิดมาเป็นอย่างดีแล้ว สิ่งหนึ่งที่ทุกคนมี คือ จิตใจที่เข้มแข็ง พร้อมเผชิญกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นจากการทำหน้าที่ เพราะแน่นอนทำงานกับระเบิดเป็นงานที่เสี่ยง โอกาสพลาดก็มี อะไรก็เกิดขึ้นได้ทั้งหมด ผู้ที่จะมาทำหน้าที่ตรงนี้บอกได้เลยว่าต้องเป็นคนที่พร้อมจะเผชิญกับมันจริงๆ พร้อมที่จะเสียสละ"
"เมื่อคนเหล่านี้เป็นผู้เสียสละ การดูแลชีวิตและครอบครัวของอีโอดีหากเกิดการสูญเสียขึ้น หน่วยต้นสังกัดทุกวันนี้จึงให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก ทั้งสวัสดิการ ประกันชีวิต รวมไปถึงการสนับสนุนอุปกรณ์ในการทำงานที่มีมาตรฐานมากขึ้น เพื่อความปลอดภัยในชีวิตของเจ้าหน้าที่อีโอดี"
แฉนาทีระเบิดดาบแชน-เป้าปลิดชีพอีโอดี
พ.อ.กฤตภาส กล่าวอีกว่า แม้เจ้าหน้าที่อีโอดีจะมีความพร้อมทุกๆ ด้านในการทำงาน แต่โอกาสพลาดก็ยังมีอยู่ เพราะอีโอดีในสายตาของผู้ที่ก่อเหตุระเบิด ย่อมถือเป็นศัตรูหมายเลข 1 ที่ต้องการให้เกิดการสูญเสียมากที่สุด เพราะหากไม่มีอีโอดี ก็ไม่มีใครยับยั้งการก่อเหตุในรูปแบบการก่อวินาศกรรมด้วยระเบิดได้
"อย่างกรณีระเบิดที่ชุดอีโอดีของหมวดแชนและลูกทีมอีก 2 นาย เสียชีวิต คนร้ายวางระเบิดเอาไว้ 3 ลูก เป็นวงจรซ้อนถึง 3 วงจร เริ่มต้นกดสัญญาณวิทยุ สั่งให้นาฬิกาตั้งเวลาทำงาน และซ้อนซ้ำเข้าไปอีกด้วยวงจรยก หากวงจรนาฬิกาไม่ทำงาน ซึ่งจากเหตุการณ์นี้ จริงๆ แล้วก่อนที่ชุดอีโอดีจะมาถึง เจ้าหน้าที่ทหารนาวิกโยธินชุดลาดตระเวนได้เดินเท้ามาพบก่อน หากคนร้ายสั่งระเบิดทำงานในขณะนั้น แน่นอนผู้ที่เสียชีวิตและบาดเจ็บคงเป็นกำลังเจ้าหน้าที่ทหาร 7-8 นายชุดลาดตระเวน แต่กรณีนี้คนร้ายมุ่งเป้าไปที่เจ้าหน้าที่อีโอดีโดยเฉพาะ จึงสั่งระเบิดทำงานในจังหวะที่อีโอดีเข้าไป ก็อย่างที่บอกคนร้ายกำจัดอีโอดีได้ โอกาสในการก่อเหตุระเบิดก็จะมากขึ้น"
พ.อ.กฤตภาส กล่าวด้วยว่า จากเหตุระเบิดในครั้งนี้ ถือว่าสูญเสียกำลังเจ้าหน้าที่อีโอดีฝีมือดีไปอีก 3 นาย แต่เท่าที่ได้คุยกับเจ้าหน้าที่อีโอดีตำรวจภูธรนราธิวาส แม้จะเกิดความสูญเสียขึ้นกับสมาชิกในหน่วย แต่ทุกคนยังขวัญกำลังใจดี และพร้อมจะทำงานกันต่อไป เพราะทุกคนที่มาเป็นอีโอดี รู้และเตรียมพร้อมเผชิญกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นอยู่แล้ว
ต่อพ่วงระเบิด 3 ลูกจุดชนวนหลายระบบ
สำหรับเหตุระเบิดสังหาร ร.ต.ต.แชน พร้อมลูกทีมอีก 2 นายนั้น หลายคนยังสงสัยในรายละเอียดว่าเกิดขึ้นได้อย่างไร ซึ่งหากพลิกดูรายงานการตรวจสอบที่เกิดเหตุของหน่วยงานความมั่นคงในพื้นที่ จะทำให้เห็นภาพเหตุการณ์ชัดขึ้น เพิ่มเติมจากคำบอกเล่าของ พ.อ.กฤตภาส
รายงานระบุว่า ชุดปฏิบัติการกองร้อยปืนเล็กที่ 1 หน่วยเฉพาะกิจนราธิวาส 32 ได้ปฏิบัติหน้าที่ลาดตระเวนเส้นทางด้วยการเดินเท้าบนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 42 (ปัตตานี-นราธิวาส) เมื่อถึงบริเวณบ้านส้มป่อย หมู่ 4 ต.กาเยาะมาตี อ.บาเจาะ จ.นราธิวาส ได้ตรวจพบวัตถุต้องสงสัยเป็นกระสอบปุ๋ยสีขาววางอยู่บริเวณโคนเสาไฟฟ้าริมถนน หน่วยจึงได้ประสานเจ้าหน้าที่อีโอดีตำรวจ และอีโอดีของหน่วยเฉพาะกิจนาวิกโยธินภาคใต้ กองทัพเรือ เข้าตรวจสอบ
จากการพิสูจน์ทราบเบื้องต้น เจ้าหน้าที่ยังพบวัตถุระเบิด 1 ลูก ฝังไว้ใต้พื้นผิวถนนใกล้กับวัตถุต้องสงสัย เจ้าหน้าที่ชุดอีโอดีของตำรวจ (ทีมของ ร.ต.ต.แชน) ได้เข้าตรวจสอบวัตถุระเบิดที่ฝังไว้ จากนั้นได้เกิดระเบิดขึ้น เป็นเหตุให้กำลังพลเสียชีวิต 3 นาย
ต่อมาเจ้าหน้าที่ชุดอีโอดีของหน่วยเฉพาะกิจนาวิกโยธินฯ ได้เข้าเก็บกู้วัตถุต้องสงสัยซึ่งใส่กระสอบปุ๋ยสีขาววางไว้บริเวณโคนเสาไฟฟ้า โดยการใช้เชือกดึง ปรากฏว่าเมื่อทำการดึง ได้เกิดระเบิดขึ้น แรงระเบิดทำให้เจ้าหน้าที่อีโอดีได้รับบาดเจ็บเล็กน้อย 1 นาย จากการตรวจสอบพบเป็นระเบิดแสวงเครื่องบรรจุในถังแก๊สหุงต้มขนาด 15 กิโลกรัม 2 ลูกฝังไว้ใต้ผิวถนน จุดชนวนระเบิดด้วยระบบบังคับจุดระยะไกล ส่วนอีกลูกหนึ่งบรรจุอยู่ในกระสอบปุ๋ย จุดชนวนด้วยระบบเหยียบ (ยกหรือเคลื่อนย้ายก็จะระเบิด) โดยระเบิดทั้งสองลูกต่อพ่วงกัน
ส่วนความคืบหน้าทางคดีนั้น พ.ต.อ.สะท้าน วามะสิงห์ ผู้กำกับการสืบสวนสอบสวน (ผกก.สส.) กองบังคับการตำรวจภูธรจังหวัดนราธิวาส กล่าวว่า กลุ่มคนร้ายที่ก่อเหตุในครั้งนี้เป็นกลุ่มของ นายมะรอมมือรี กาแจกาซอ ซึ่งเป็นหัวหน้ากองกำลังติดอาวุธอาร์เคเคที่เคลื่อนไหวในพื้นที่ อ.บาเจาะ โดยก่อนเกิดเหตุเจ้าหน้าที่ทราบเบาะแสว่าได้มีการประชุมสมาชิกแนวร่วมในกลุ่มเพื่อวางแผนก่อเหตุร้าย แต่ไม่ทราบจุดที่แน่ชัด โดยให้ นายอับดุลเลาะ อูแล ซึ่งมีความเชี่ยวชาญในการประกอบระเบิด มีหมายจับในคดีความมั่นคง 4 หมาย เป็นคนประกอบระเบิดไปฝังยังจุดเกิดเหตุ และจุดชนวนระเบิดดักสังหารเจ้าหน้าที่
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
บรรยายภาพ :
1 การปฏิบัติหน้าที่ของชุดอีโอดี
2 แม่ทัพภาคที่ 4 รดน้ำศพ ร.ต.ต.แชน
3 พ.อ.กฤตภาส
4 อาร์มของหน่วยทำลายวัตถุระเบิด กรมสรรพาวุธทหารบก
ขอบคุณ : ภาพที่ 1, 3 และ 4 โดย จรูญ ทองนวล ช่างภาพมือรางวัลจากศูนย์ภาพเนชั่น
อ่านประกอบ : พัฒนาการ "ระเบิด" ที่ชายแดนใต้ พร้อมสถิติบึ้มทุกรูปแบบ