เปิดใจทหารแดนใต้"ผู้ใช้"จีที 200...ตรวจจริง-แม่นจริง เชื่อไม่ลวงโลก!
นาซือเราะ เจะฮะ
โต๊ะข่าวภาคใต้ สถาบันอิศรา
ถึงอย่างไรก็คงต้องให้ความเป็นธรรมในเบื้องต้นก่อนว่า เครื่องตรวจจับวัตถุระเบิด จีที 200 ยังไม่ใช่เครื่องลวงโลกตามที่มีบางฝ่ายวิจารณ์กันอยู่ในขณะนี้ เพราะยังไม่มีการจัด "ทดสอบ" อย่างเป็นทางการโดยหน่วยงานที่เป็นกลางและเป็นที่ยอมรับของทุกฝ่าย
ที่สำคัญแม้สื่อทั้งไทยและเทศจะตีข่าวกันอย่างครึกโครมว่า เครื่องตรวจจับวัตถุระเบิดที่มีลักษณะการทำงานคล้ายๆ จีที 200 แต่มีชื่อทางการค้าว่า ADE-651 จะถูกรัฐบาลอังกฤษตีตราว่าเป็น "เครื่องลวงโลก" ไปเรียบร้อยแล้ว แต่นั่นแทบไม่ได้สร้างความหวั่นไหวใดๆ ให้กับทหารไทย แม้จะเป็นทหารตัวเล็กๆ ที่มีหน้าที่ถือเครื่อง "จีที 200" ฝ่าดงระเบิดอยู่ทุกวันก็ตาม
"ทีมข่าวอิศรา" สัมภาษณ์ทหารชั้นประทวนยศ "สิบเอก" ผู้หนึ่ง สังกัดหน่วยเฉพาะกิจยะลา ซึ่งมีหน้าที่ใช้เครื่องตรวจระเบิดชนิดนี้เป็นประจำมานานกว่า 3 ปี โดยเขายอมเปิดใจถึงประสบการณ์การใช้เครื่อง และความรู้สึกที่มีต่ออุปกรณ์ซึ่งกำลังถูกกล่าวหาว่าเป็น "เครื่องลวงโลก" ชิ้นนี้
O ก่อนใช้เครื่องมีการฝึกอบรมบ้างหรือไม่?
ผมอบรมมา 10 วัน การอบรมก็ไม่ได้สอนอะไรมากนัก มีแค่การฝึกใช้เครื่องและเทคนิคในเบื้องต้น แต่ก็คิดว่าการอบรมไม่ได้สำคัญ เพราะสิ่งสำคัญที่สุดคือประสบการณ์ในการทำงาน เพราะเท่าที่ผมใช้เครื่องมือชนิดนี้มา คุณสมบัติของเครื่องกับคนต้องผสมผสานกัน
หลังจากอบรมและนำมาใช้ครั้งแรก รู้สึกตื่นเต้นมาก โดยเฉพาะเมื่อเจอเคสแรกคือตรวจเจออาวุธปืน แต่เป็นอาวุธของเจ้าหน้าที่ที่แต่งกายนอกเครื่องแบบ ทำให้ผมมั่นใจว่าเครื่องนี้ใช้งานได้ดี
O ที่บอกว่าคุณสมบัติของเครื่องกับคนต้องผสมผสานกัน หมายถึงอะไร?
เครื่องจีที 200 จะทำงานมีประสิทธิภาพมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับตัวบุคคลและวิจารณญาณของผู้ใช้ ส่วนตัวเครื่องนั้นดีอยู่แล้ว แต่ถ้าเราพักผ่อนน้อยก็จะมีผล จิตวิญญาณของผู้ใช้มีความสำคัญ
ผมเคยทดลองไม่นอนทั้งวันทั้งคืน แล้วมาใช้เครื่องนี้ ปรากฏว่าเครื่องใช้ไม่ได้ผลเลย ตรวจหาอะไรก็ไม่เจอ พออีกวันผมลองนอนเต็มที่ กินอิ่ม ไม่ปวดเบาหรือหนัก ร่างกายพร้อม ปรากฏว่าสามารถใช้เครื่องจีที 200 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ฉะนั้นคนใช้ต้องอยู่ในภาวะพร้อมตลอด แต่ถ้าวันไหนรู้สึกว่าไม่พร้อม ผมจะให้เพื่อนออกไปตรวจแทน ผมจะไม่ฝืน เพราะจะทำให้ตรวจได้ไม่มีประสิทธิภาพ
O ความพร้อมของร่างกายขึ้นอยู่กับอะไรบ้าง?
ตัวเราจะรู้สึกได้ว่าพร้อมหรือไม่พร้อม ทุกๆ วันผมพยายามทำตัวเองให้อยู่ในภาวะพร้อมอยู่เสมอ ร่างกายพร้อม จิตใจพร้อม ทุกอย่างต้องพร้อม ไม่หิว ไม่ปวดหนักเบา เพราะถ้าหากเราปวดท้อง สมาธิไม่นิ่ง จะทำให้เครื่องจีที 200 ใข้งานไม่ได้ผล แต่ถ้าสมาธินิ่ง ก็จะใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
O ก่อนจะออกใช้งานต้องทำอะไรอีกบ้าง?
วิธีการทำงานในแต่ละวัน ก่อนจะออกปฏิบัติหน้าที่ ผมจะทดลองใช้เครื่องก่อน โดยจะให้เพื่อนนำลูกระเบิดไปซ่อนไว้ยังจุดๆ หนึ่งภายในฐาน แล้วผมก็จะเดินหาตามวิธีการ เมื่อเครื่องชี้ 2-3 ครั้ง ก็จะออกไปปฏิบัติหน้าที่ด้วยเครื่องตัวนั้น เหมือนเรียกความมั่นใจ
ภารกิจของผมมี 2 อย่าง คือสุ่มตรวจหาวัตถุระเบิดในพื้นที่เสี่ยง และไปตรวจวัตถุต้องสงสัยเมื่อได้รับแจ้งเบาะแส โดยการสุ่มตรวจพื้นที่เสี่ยงจะไม่ไปในที่ที่ตรวจประจำ และไม่ไปเวลาเดิม สถานที่ที่เลือกคือพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดระเบิด เช่น ตลาด หรือชุมชนที่มีคนพลุกพล่าน
ส่วนการตรวจวัตถุต้องสงสัย เมื่อรับแจ้งก็ออกไปตรวจ หลายครั้งที่เครื่องไม่ชี้ พอหาข้อมูลในเชิงลึกจึงทราบว่าผู้นำในพื้นที่ทะเลาะกันเอง แล้วกลั่นแกล้งกัน โทร.แจ้งให้หน่วยเฉพาะกิจเข้าไปตรวจบ้านคนนั้นคนนี้ เป็นการใส่ร้ายป้ายสี แบบนี้ก็จะตรวจไม่เจอ
การออกตรวจแต่ละครั้ง จะใช้ 1 ชุดปฏิบัติการ มีประมาณ 4-5 คน หัวหน้าชุดคือผู้ใช้เครื่อง ส่วนอีก 4 นายเป็นคนคุ้มกัน คอยสอดส่องว่ามีระเบิดตรงไหนอีกหรือไม่ หรือมีการซุ่มโจมตีหรือเปล่า ระยะทางที่เดินตรวจจะประมาณ 30 เมตรขึ้นไป คนหนึ่งใช้เวลาไม่เกิน 2 ชั่วโมง ก็จะมาพัก และให้คนอื่นในทีมทำต่อ ระยะหลังคนที่ผ่านการอบรมจะจับคู่กัน มี 2 คู่ ผลัดกันตรวจ เพื่อยืนยันผล หากคู่หนึ่งลาพัก อีกคู่ต้องห้ามลา
O ที่มีข่าวครึกโครมเรื่องเครื่องตรวจระเบิดลวงโลก มีผลต่อความเชื่อมั่นหรือไม่?
ไม่มีครับ เพราะส่วนตัวคิดว่าเครื่อง จีที 200 มีประสิทธิภาพ การที่มีข่าวออกมาว่า จีที 200 ใช้ไม่ได้ผล ผมฟังแล้วรู้สึกงง และที่มีข่าวบางแขนงอ้างว่ามีการแกะตัวเครื่อง ก็ยังงงๆ กับข่าว เพราะโดยส่วนตัวมั่นใจกับเครื่องนี้มาก
ผมยืนยันว่ามันใช้ได้ผล และจะใช้ต่อไปตามปกติ การที่ในพื้นที่ชายแดนใต้มีเครื่อง จีที 200 จะเป็นสิ่งที่ดีมากกว่าไม่ดี เพราะมันเสริมความมั่นใจให้กับเจ้าหน้าที่ ตอนนี้ก็ยังมั่นใจว่า จีที 200 สามารถช่วยงานได้ 70-80% สามารถตรวจหาสิ่งแปลกปลอม รวมถึงวัตถุระเบิดในระยะห่างถึง 200 เมตร ทั้งยังสามารถหาสิ่งแปลกปลอมที่อยู่ใต้ดินได้ด้วย แม้จะมีสิ่งกีดขวาง
O ประสิทธิภาพของ จีที 200 เคยช่วยชีวิตตัวเองหรือเพื่อนทหารเอาไว้บ้างหรือไม่?
เคยครับ เป็นเหตุการณ์ที่ยะลา ผมตรวจพบสารระเบิด จึงให้เพื่อนมาตรวจซ้ำ เครื่องก็ชี้เหมือนกัน จึงแจ้งชุดเก็บกู้เข้าดำเนินการ ผมกับเพื่อนก็กันคนออก หลังจากนั้นก็เกิดระเบิดขึ้น ที่ไม่สามารถกู้ได้เพราะเป็นระเบิดตั้งเวลา แต่เหตุการณ์วันนั้น จีที 200 ก็สามารถช่วยชีวิตเจ้าหน้าที่ได้หลายคน เพราะบริเวณนั้นเป็นบริเวณที่เจ้าหน้าที่ผ่าน
เวลาทำงานเราไม่ได้ทำครั้งเดียว ผมมีประสบการณ์ 3 ปี ไม่เคยตรวจพลาดเลย เมื่อมีวัตถุที่ต้องการตรวจ เครื่องก็จะชี้ แต่ถ้าไม่มี เครื่องก็จะไม่ชี้ ทุกครั้งเป็นอย่างนี้ ผมจะตรวจด้วยตัวเอง 2-3 ครั้ง และเรียกทีมเสริมมา ทีมเสริมก็จะมาตรวจอีกทีโดยใช้ จีที 200 อีกตัวหนึ่งตรวจ และเดินคนละทิศกัน ก็ไม่เคยมีปัญหาอะไร