ปลุกกระแส! 6+1 หนังสั้น “เล่าเรื่องผู้บริโภค” ดัน ม.61
ตลอดเส้นทาง 15 ปี นับตั้งแต่รัฐธรรมนูญปี 2540 กระทั่ง รัฐธรรมนูญปี 2550 ของการผลักดัน มาตรา 61 ที่กำหนดให้มี "องค์การเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค" ที่เป็นอิสระจากหน่วยงานของรัฐ ผ่าน ร่าง พ.ร.บ.องค์การอิสระเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. ... ขณะนี้อยู่ในขั้นตอนของคณะกรรมาธิการร่วมของ 2 สภา โดยได้มีการพิจารณากฎหมายเป็นที่เรียบร้อย
รอ....บรรจุวาระให้สภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) และวุฒิสภา (ส.ว.) พิจารณาเห็นชอบจากทั้ง 2 สภา แต่หาก ส.ส. หรือ ส.ว. ไม่เห็นชอบกฎหมายก็จะตกไป และต้องเริ่มต้นนับหนึ่งกันใหม่
เมื่อกฎหมายยังไม่ผ่าน ขณะที่ผู้บริโภคต้องถูกเอาเปรียบ ถูกโกง และถูกหลอกทุกวันในทุกๆ ขั้นตอนนับตั้งแต่เช้าจรดเย็น เนื่องจากผู้บริโภคจำนวนมาก 'ไม่รู้' หรือรู้แต่ 'หลงลืม' ว่ามี พ.ร.บ.คุ้มครองผู้บริโภคอยู่
ดร.เดือนเด่น นิคมบริรักษ์ นักวิชาการสถาบันวิจัยเพื่อพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) กล่าวสนับสนุนว่า ปัจจุบันประเทศไทยจำเป็นต้องมีองค์กรอิสระเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค ที่ทำหน้าที่เป็นตัวแทนผู้บริโภค จะเห็นได้ว่า ในภาคธุรกิจ ธนาคาร มีสภาอุตสาหกรรม สภาหอการค้า และสมาคมธนาคารไทยเป็นตัวแทน สามารถเสนอความเห็น ความต้องการเมื่อรัฐบาลตั้งคณะกรรมการกำหนดนโยบายต่างๆ ได้
ขณะที่ผู้บริโภค ไม่เคยมีปากมีเสียง และมีส่วนร่วมในกระบวนการเหล่านี้เลย
สำหรับประเทศไทยที่การเมืองและธุรกิจ 'พัวพัน' กันหลายเรื่อง ดร.เดือนเด่น เห็นว่า ยิ่งจะไม่สามารถแก้ปัญหาให้ผู้บริโภคและประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ องค์กรคุ้มครองผู้บริโภคจึงจำเป็นต้องเกิดขึ้น โดยมุ่งเน้นสร้างนโยบายเชิงรุกนำเสนอต่อรัฐว่า ควรมีนโยบาย กฎ ระเบียบใดมาแก้ปัญหาให้ผู้บริโภค ซึ่งแตกต่างจากหน่วยงานอื่นที่ทำเรื่องร้องเรียน รวมทั้งทำหน้าที่ติดตามการทำงานของรัฐว่า เสนอนโยบายตรงจุดหรือไม่ ละเลยนโยบายเพื่อผู้บริโภคข้อใดไปบ้าง
เช่นเดียวกับ 'รัศมี วิศทเวทย์' อดีตเลขาธิการคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค ที่เห็นว่า ขณะนี้ผู้บริโภคมีความรู้ และตื่นตัวเรื่องสิทธิของผู้บริโภคมากขึ้น แต่อยู่ในฐานะที่ 'ด้อยกว่า' เนื่องจากนโยบายของรัฐยังไปไม่ไกลพอ กลไกมีไม่เพียงพอที่จะคุ้มครองผู้บริโภคอย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ผู้บริโภคเสียเปรียบอยู่ตลอด อีกทั้ง ภาครัฐเองยังค่อนข้างกังวล และไม่เปิดเผยชื่อผลิตภัณฑ์ที่มีความอันตรายต่อผู้บริโภค
ร่างกฎหมายฯ ฉบับนี้ จึงได้ระบุให้มีการเปิดเผยข้อมูล รายชื่อสินค้าและบริษัทที่เป็นผลิตภัณฑ์อันตรายเหล่านี้
และนี่อาจเป็นเหตุผลสำคัญ ที่ทำให้ร่างฯ นี้ ยังไม่ผ่านออกมาเป็นกฎหมายเสียที!!
นางรัศมี บอกว่า องค์การเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภคจะไม่ซ้ำซ้อนกับสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) ที่เป็นหน่วยงานของรัฐ ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 2522 กระทั่งปัจจุบันกลับ 'ถูกดอง' มีบุคลากรเพียง 100 กว่าคน และมีงบประมาณจำกัด ทำให้การฟ้องร้องปัญหาแทนประชาชนเป็นไปอย่างล่าช้า
เมื่อเป็นเช่นนั้น หากจะแก้ไขปัญหาให้ผู้บริโภค ก็ควรทำให้ สคบ.ใหญ่ขึ้น หรือผ่านร่าง พ.ร.บ.องค์การอิสระเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. ... ที่จะทำให้การรับฟังและแก้ปัญหาผู้บริโภคเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดกลไกผลักดันการทำงานข้าราชการให้ทำงานเพื่อผู้บริโภคอย่างเข้มแข็งขึ้น เพื่อประชาชนมากขึ้น
อย่างไรก็ตาม เมื่อการรณรงค์ต่อสู้มายาวนาน 15 ปี ยังไม่เป็นผล ขณะที่หาก ส.ส. หรือ ส.ว.ไม่เห็นชอบกฎหมายฉบับนี้ก็จะตกไป และต้องเริ่มนับหนึ่งกันใหม่ ทั้งๆ ที่รัฐธรรมนูญได้ระบุไว้ว่า จำเป็นต้องมีองค์กรอิสระจากหน่วยงานของรัฐมาคุ้มครอง และเป็นปากเป็นเสียงแทนประชาชน
'สารี อ๋องสมหวัง' เลขาธิการมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค จึงได้เปิดแนวคิดใหม่ โดยปรับกลยุทธ์มาใช้ศิลปะ ได้แก่ 'หนังสั้น' มาเป็นสื่อกลาง ในการปลุกกระแสประชาชนให้ตื่นตัว เห็นความจำเป็นขององค์กรสิสระเพื่อผู้บริโภค เข้าใจและรู้จักเรียกร้องสิทธิ ความเป็นธรรม และฟ้องร้องได้ทัดเทียมกับนานาประเทศ
โดยเชื่อว่า 'หนังสั้น' จะกระตุกและกระตุ้นสังคมไทย และช่วยกันขยายผลในวงกว้าง เพื่อผลักดันกฎหมายที่ดีให้เกิดขึ้นได้
ปรับกลยุทธ์ ผุด 'หนังสั้น' ปลุกกระแสผู้บริโภค ดันมาตรา 61
"แล้วใครจะรับผิดชอบชีวิตของลูก"
... ประโยคสั้นๆ จากหนังสั้น เรื่อง "กลับ...บ้าน" ที่เล่าเรื่องปัญหารถตู้สาธารณะ ซึ่งเป็นหนึ่งใน 6+1 หนังสั้น "เล่าเรื่องผู้บริโภค" ที่มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค จับมือกับแผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ สสส. สมาคมผู้กำกับภาพยนตร์ไทย สมาพันธ์ศิลปินเพื่อสังคม บริษัทเอสเอฟ ซีเนม่า ดีเวล็อปเมนท์ จำกัด (มหาชน) ผลิตขึ้น ผ่านการถ่ายทอดโดยทีมผู้กำกับมืออาชีพ 6 คน ได้แก่ นางพิมพกา โตวิระ, นางไพจิตร ศุภวารี, นายมานุสส วรสิงห์, นายชาญ รุ่งเรืองเดชวัฒนา, นายบุญส่ง นาคภู่ และนายพัฒนะ จิรวงศ์
หนังสั้น และสารคดีสั้น 6+1 เรื่อง ทั้ง กลับ...บ้าน, Disconnected, กรรมใคร...?, Priceless, 61, +1 รวมถึง สารคดี "มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค" ชิ้นพิเศษ ต่างนำเสนอประเด็นปัญหายอดฮิตของผู้บริโภคไทย ที่ไม่รู้สิทธิตาม พ.ร.บ.คุ้มครองผู้บริโภค และการต่อสู้ของผู้บริโภคที่ไปไม่ถึง 'จุดหมาย' เนื่องจากไม่มีองค์กรรับหน้าที่เป็นปากเป็นเสียงแทน
อย่างปัญหาหนี้บัตรเครดิต การบริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือที่ไม่เป็นธรรม การเรียกร้องค่าสินไหมทดแทน เมื่อเกิดอุบัติเหตุจากการใช้บริการรถโดยสาร สะท้อนปัญหาการบริการรถตู้โดยสารสาธารณะ รวมถึงเรื่องราวจากประสบการณ์จริงของผู้ประสบอุบัติเหตุรถตู้สาธารณะ
ไล่เรียง 'หัวใจ' ของหนังสั้น เรื่องแรก...
กลับ...บ้าน – นำเสนอปัญหารถตู้สาธารณะ ที่ผู้บริโภคต้องนั่งรถตู้โดยสารเพื่อเดินทางไปยังที่ต่างๆ ตั้งคำถามถึงความปลอดภัย อุบัติเหตุ และหากเสียชีวิตระหว่างการเดินทาง ครอบครัวของผู้เสียชีวิตและได้รับบาดเจ็บจะสามารถเรียกร้องอย่างไร กับใครได้บ้าง
และใคร...? จะเป็น 'ผู้รับผิดชอบ' ชีวิตที่สูญเสียไป ซึ่งส่วนมากเป็นกำลังสำคัญของครอบครัวและประเทศชาติ และวงการธุรกิจรถตู้ จะรับผิดชอบอย่างไร ได้รับผลอย่างไรบ้าง
...หนังสั้นเรื่องนี้สะท้อนเหตุการณ์ที่ใกล้ตัว และเกิดขึ้นจริงแทบทุกวันในสังคมไทย แต่ยังเป็นคำถาม ที่ไร้คำตอบ...
Disconnected – เล่าเรื่องปัญหาการใช้บริการเครือข่าย 3G ที่มีการแข่งขันกันสูงของเจ้าของระบบแต่ละเครือข่ายด้วยโปรโมชั่นที่หลากหลาย เพื่อที่จะแย่งชิงลูกค้า โดยไม่สนใจว่าเกิดผลกระทบอย่างไรแก่ผู้บริโภคบ้าง
หนังสั้นเรื่องนี้ตั้งคำถามต่อคุณภาพสัญญาณหรือระบบ ที่มักติดขัดอยู่เสมอ ซึ่งกระทบต่อการสื่อสารของผู้ใช้บริการที่ต้องสูญเสียผลประโยชน์ และการสูญเสียผลประโยชน์ของผู้ใช้บริการจำนวนมากเหล่านี้เกิดขึ้นมานาน แต่ก็ยังไร้คำตอบเช่นกัน...
กรรมใคร...? – สะท้อนปัญหาหนี้บัตรเครดิตที่พบจำนวนมากในสังคมทุนนิยมปัจจุบัน หนังสั้นเรื่องนี้หยิบยก 'เรื่องจริง' ที่เกิดขึ้น เพื่อให้เกิดการฉุกคิด ก่อนที่ปัญหาหนี้จะลุกลามจนแก้ไม่ได้
Priceless – เกี่ยวกับปัญหาการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทน จากกรณีเสียชีวิตจากอุบัติเหตุรถตู้สาธารณะชองชายวัย 40 ปีที่ทำงานอิสระ ไม่มีงานทำเป็นหลักแหล่ง รายได้ไม่มั่นคง แต่ต้องรับผิดชอบครอบครัว การเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนจากบริษัทประกันมักมีอุปสรรคขั้นตอนที่ยุ่งยาก และประเมินมูลค่าชีวิตเหมาะสมแล้วหรือไม่ และผู้เรียกร้องสามารถทำอะไรได้อีกบ้าง หนังสั้นเรื่องนี้ มีคำตอบ...
61 – นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับเส้นทางการต่อสู้ชีวิตของผู้ประสบอุบัติเหตุรถตู้สาธารณะ สายสิงห์บุรี – ลพบุรี ผ่านการบอกเล่าเรื่องราวจากประสบการณ์จริงของผู้ประสบเหตุในครั้งนั้น บอกเล่าแนวทางการต่อสู้ที่ไม่สยบยอมกับการเรียกร้องสิทธิของตนเอง เพื่อเป็นแบบอย่างแก่กรณีอื่นๆ
สารคดี "มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค" – สารคดีชิ้นนี้ติดตามการทำงานของมูลนิธิเพื่อผู้บริโภคที่พยายามผลักดันมาตรา 61 กับการทำงานที่สะท้อนออกมาในมุมมองของนักรณรงค์ที่มุ่งมั่นเรียกร้องสิทธิที่พึงมีและควรได้รับ
ภาพจริง เรื่องราวจริงของการทำงาน และเหตุผลว่าเหตุใด... ร่าง พ.ร.บ.องค์การอิสระเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. ... ตามมาตรา 61 นี้ จึงไม่ผ่านการรับร่างเป็นกฎหมายเสียที และท้ายสุด
+1 – คลิปเด็ด พิธีสาปแช่งเรื่องคำสารภาพจากผู้บริโภค ที่ต้องการสะท้อนถึงทางออกที่ทำได้ในการเรียกร้องสิทธิของผู้บริโภคที่ถูกกระทำ
ด้วยความมุ่งหวังว่า หนังสั้น จะมีพลังดึงดูดและอธิบายเรื่องยากๆ ให้ประชาชนเข้าใจ ใส่ใจ และหันมาสนใจร่วมเส้นทางการขับเคลื่อนผลักดัน มาตรา 61 "องค์การเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค" เพื่อประโยชน์ของตนเองให้มากขึ้น
6+1 หนังสั้น "เล่าเรื่องผู้บริโภค" จะจัดฉายในวันที่ 27 เมษายน 2556 จำนวน 2 รอบ เวลา 16.00 น. และ 18.30 น. วันที่ 28 เมษายน 2556 1 รอบ ในเวลา 16.00 น.ที่เอสเอฟ ซีเนม่า เซ็นทรัลเวิลด์ ถนนราชดำริ ผู้ที่สนใจสามารถขอบัตรชมหนังสั้นชุดนี้ได้ที่ 02-612-6996-7 ต่อ 101 โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น