ชิม "ตูป๊ะ" วันรายอแน
“รายอแนปีนี้ได้กินตูป๊ะอีกแล้ว...” หลายคนอาจสงสัยว่า “รายอแน” คืออะไร และ “ตูป๊ะ” หน้าตาเป็นอย่างไร เกี่ยวข้องกับวันฮารีรายอหรือไม่…ล้อมวงเข้ามา จะเล่าให้ฟัง
หลังจากสิ้นสุดเดือนแห่งการถือศีลอด หรือเดือนรอมฎอนแล้ว ศาสนาอิสลามส่งเสริมให้ถือศีลอดต่ออีก 6 วัน โดยมีหะดิษหนึ่งกล่าวเอาไว้ความว่า…ให้ถือศีลอดครบ 1 เดือนในเดือนรอมฎอน และถือศีลอดเพิ่มอีก 6 วันในเดือนเชาวาล เพราะจะได้รับผลบุญเท่ากับถือศีลอด 1 ปี
และหลังจากถือศีลอดต่ออีก 6 วัน สิ่งที่ชาวมลายูมุสลิมในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ปฏิบัติกันมาตั้งแต่อดีต ซึ่งเป็นประเพณี แม้ไม่มีระบุในคำสอนของศาสนาก็คือ จะถือโอกาสนี้เฉลิมฉลองกันอีกครั้ง มีการทำอาหารเลี้ยงกัน ทำบุญอุทิศส่วนกุศลแด่บรรพบุรุษที่เสียชีวิต เยี่ยมกุโบร์ (สุสาน) ทำความสะอาดกุโบร์ และอ่านอัลกุรอาน
มุสลิมที่นี่เรียกวันนี้ว่า “รายอแน”
ในปีนี้วันรายอแนตรงกับวันที่ 16 ก.ย. เหตุที่เรียกว่า “รายอแน” มาจากภาษามลายู เพราะ “แน” แปลว่า “หก” หมายถึงการถือศีลอดเพิ่มอีก 6 วันในเดือนเชาวาลนั่นเอง และเป็นสิ่งที่พี่น้องมลายูมุสลิมปฏิบัติสืบเนื่องกันมากระทั่งถึงทุกวันนี้
ส่วน “ตูป๊ะ” เป็นหนึ่งในเมนูอาหารประจำเทศกาลฮารีรายอ
“ตูป๊ะ” หรือ “ตูปัต” คือข้าวต้มใบกะพ้อ มีลักษณะคล้ายข้าวต้มมัด แต่นิยมห่อด้วยใบกะพ้อหรือใบจากเป็นรูปสามเหลี่ยม มักจะทำกันในวันก่อนรายอหนึ่งวัน โดยนำใบกะพ้อซึ่งควรใช้ยอดใบที่ยังไม่กางมาสานเป็นลูก ลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยม มีสามมุม จากนั้นนำข้าวเหนียวขาวหรือข้าวเหนียวดำที่ผัดกับน้ำกะทิ น้ำตาล และเกลือ จะใส่ถั่วขาวหรือถั่วดำเพื่อความอร่อยยิ่งขึ้นก็ได้ มาห่อด้วยใบกะพ้อเป็นรูปสามเหลี่ยม แล้วนึ่งจนสุก ก็จะเป็น “ตูป๊ะ” ที่เหนียวนุ่มละมุนลิ้น
วิธีรับประทานจะจิ้มกับแกงหรือหยิบใส่ปากเปล่าๆ ก็ได้ เพราะอร่อยไม่แพ้กัน
นอกจากตูป๊ะแล้ว รายอแนยังมีขนมจีน หรือ “ละซอ” เป็นอีกหนึ่งเมนูที่หลายบ้านชอบทำ เพราะเตรียมง่าย แค่ซื้อเส้นขนมจีน ปรุงน้ำยาพริก น้ำยาไตปลา เคียงด้วยผักสด ก็ได้อิ่มอร่อยกันแล้ว
ที่จะขาดไม่ได้ก็คือ “ข้าวหมาก” หรือ “ตาแป” ใครไปใครมาต้องยกออกมารับแขก ยิ่งสมัยนี้มีทั้งโรตีปาแย ก๋วยเตี๋ยวต่างๆ ขึ้นกับความชอบและความสะดวกของแต่ละบ้าน หากแต่ต้องมี “ตูป๊ะ” เป็นเสมือนเครื่องเคียง
วันฮารีรายอ หรือที่เรียกกันว่า “วันอีด” ในอิสลามมี 2 วันเท่านั้น คือ “อีดิ้ลฟิตรี” เป็นเทศกาลเฉลิมฉลองการสิ้นสุดเดือนแห่งการถือศีลอด ตรงกับวันที่ 1 ของเดือนเชาวาล อันเป็นเดือนถัดจากเดือนรอมฎอนตามปฏิทินทางจันทรคติของอิสลาม
ส่วนวันอีดอีกวันหนึ่งคือ “อีดิ้ลอัฎฮา” เป็นเทศกาลเฉลิมฉลองเนื่องในโอกาสที่มุสลิมจากทั่วทุกมุมโลกได้มีโอกาสไปประกอบพิธีฮัจญ์ที่นครเมกกะ ประเทศซาอุดิอาระเบีย
แม้ในชีวิตประจำวันผู้คนในพื้นที่จะต้องเผชิญกับเหตุการณ์ความรุนแรงที่ต่อเนื่องยาวนานมากว่า 7 ปี แต่ชาวบ้านส่วนใหญ่ก็ยังยึดถือปฏิบัติประเพณีอันดีงามนี้ไม่มีว่างเว้น ทั้งถือศีลอด ร่วมเฉลิมฉลอง ออกเยี่ยมเยียนญาติพี่น้อง เป็นภาพของความปรองดอง สมัครสมานสามัคคีที่ยังปรากฏอยู่ไม่เสื่อมคลาย
และนับจากวันรายอแนไปอีก 70 วัน ก็จะถึงวันฮารีรายออีดิ้ลอัฎฮา หรือ “รายอฮัจญ์” ซึ่งเป็นอีกวันหนึ่งที่มุสลิมทั่วโลกจะได้เฉลิมฉลองกัน เพื่อแสดงความยินดีกับมุสลิมที่ได้ไปประกอบพิธีฮัจญ์ที่นครเมกกะ
แน่นอนว่าช่วงรายอฮัจญ์จะได้ชิม “ตูป๊ะ” กันอีกแน่นอน…
------------------------------------------------------------------------------------------------
บรรยายภาพ :
1 หน้าตา “ตูป๊ะ”
2 ล้อมวงกินข้าว
อ่านประกอบ :
- “ตูป๊ะ” สัญลักษณ์รายอแห่งปลายด้ามขวาน
http://www.isranews.org/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=4879&Itemid=86