บทวิเคราะห์ 9 มาตรการ โครงการประชาวิวัฒน์
หลังจากรัฐบาลโหมโรงนโยบายประชาวิวัฒน์มาตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว จนมาแกะกล่องเป็น 9 มาตรการเมื่อเร็วๆนี้ ซึ่งมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ตามมามากมาย “สุชาติ ธาดาดำรงเวช” อดีตขุนคลังออกมาร่วมวิเคราะห์
1.มาตรการคนไทยเท่าเทียมกัน ประกันสังคมถ้วนหน้า ให้ผู้ไม่ได้อยู่ในระบบประกันสังคม 24 ล้านคน ได้รับสิทธิประโยชน์ เจ็บป่วย ทุพพลภาพ เสียชีวิต ประชาชนจ่ายเงิน 70 บาท รัฐสมทบ 30 บาท หรือถ้าจ่าย 100 บาท รัฐสมทบ 30 บาท รัฐสมทบ 50 บาท ในกรณีนี้จะได้รับบำเหน็จชราภาพด้วย
ข้อคิดเห็น
โดยปกติแล้วตามหลักเกณฑ์การส่งเงินเข้ากองทุนประกันสังคม เปิดช่องให้ผู้มีรายได้ทุกคน รวมถึงแรงงานนอกระบบสามารถส่งเงินเข้ากองทุนได้เองแม้ไม่มีนายจ้างก็ตาม ซึ่งก็จะได้รับสิทธิต่างๆเหมือนกัน
โครงการประกันสังคมถ้วนหน้า 24 ล้านคน แรงงานนอกระบบจะต้องมีปัญหาการส่งเงินสมทบ เพราะไม่มีรายได้ประจำ จึงควรเพิ่มสัดส่วนในการจ่ายเงินสมทบของภาครัฐ เพื่อให้แรงงานนอกระบบได้รับผลประโยชน์สูงสุด รัฐบาลควรดำเนินการส่งเงินสมทบช่วยอย่างถาวร และควรมีมาตรการสำรองหากเกิดกรณีบางเดือนแรงงานไม่สามารถส่งเงินเข้ากองทุนได้
2.มาตรการสินเชื่อทั่วโลก เปิดโอกาสให้กลุ่มแท็กซี่มืออาชีพที่มีประสบการณ์มากกว่า 3 ปี เป็นเจ้าของรถ โดยผ่อนเงินดาวน์ต่ำสุด 5 เปอร์เซ็นต์ กรณีมีประสบการณ์มากกว่า 9 ปี มีวงเงินสินเชื่อที่จะให้ตรงนี้ถึง 1,600 ล้านบาท
ข้อคิดเห็น
มาตรการนี้เป็นนโยบายที่พรรคไทยรักไทยได้เคยทำมาแล้วในอดีต ไม่ว่าจะเป็นโครงการเจ้าของรถแท็กซี่คันแรก โครงการสินเชื่อเพื่อคนขับรถแท็กซี่คันแรก โครงการสินเชื่อเพื่อคนขับรถแท็กซี่ รัฐบาลควรทำให้มีประสิทธิภาพเหมือนที่ได้ทำมาในอดีต เพื่อให้ประชาชนทั้งกลุ่มคนขับรถแท็กซี่มอเตอร์ไซค์รับจ้าง และคนหาบเร่แผงลอยได้ประโยชน์จากการเข้าถึงสินเชื่ออย่างสูงสุดรัฐบาลควรกำหนดอัตราดอกเบี้ยให้ต่ำกว่าในปัจจุบันเป็นกรณีพิเศษ เพราะปัจจุบันอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อรถยนต์คิดแบบคงที่ (Flat Interest rate: FIR) ซึ่งสูงเกินไป
3.มาตรการมอเตอร์ไซค์รับจ้างทำมาหากินเป็นธรรม การขึ้นทะเบียนและจัดระบบมอเตอร์ไซค์รับจ้าง เพื่อนำไปสู่การพัฒนาระบบสวัสดิการมีการปรับปรุงวิน ป้ายราคาต้องชัดโดยเริ่มในเดือน มี.ค. ประเดิมพื้นที่กรุงเทพมหานคร ใช้งบประมาณ 10 ล้านบาท
ข้อคิดเห็น
เป็นมาตรการที่เปิดช่องให้กลุ่มอิทธิพลกลับคืนมาอีกครั้ง ซึ่งจะทำให้มอเตอร์ไซค์รับจ้างต้องจ่ายค่าอิทธิพลเพิ่มมากขึ้น การทำมาหากินก็ยากขึ้น รายได้ก็จะเริ่มลดลง เนื่องจากเศรษฐกิจจะไม่ดีขึ้นอย่างที่รัฐบาลคาดหวัง
การดำเนินมาตรการนี้ให้เกิดความเป็นธรรมรัฐบาลต้องมีมาตรการตรวจสอบความโปร่งใสด้วย เพื่อไม่ให้เกิดเหมือนกรณีโครงการประกันรายได้ที่เปิดให้มีการลงทะเบียน แต่ไม่มีการตรวจสอบว่าทำนาจริงหรือไม่ส่งผลให้พื้นที่เพาะปลูกจากการแจ้งลงทะเบียนสูงกว่าพื้นที่จริงมากกว่า 4 แสนครัวเรือน หรือเพิ่มขึ้นกว่า 12%
4.มาตรการหาบเร่แผงลอยทำมาหากินเป็นธรรม เพิ่มจุดผ่อนผันให้ผู้ค้าจำนวน 2 หมื่นราย มีพื้นที่ค้าขายเพื่อลดรายจ่ายนอกระบบและพัฒนาให้เป็นจุดท่องเที่ยว
ข้อคิดเห็น
เป็นเรื่องที่รัฐบาลต้องดูแลอยู่แล้ว การเพิ่มช่องทางการหารายได้ของประชาชน เพียงแค่รัฐบาลต้องบริหารเศรษฐกิจของประเทศให้เกิดประสิทธิภาพ และปรับเปลี่ยนเขตผ่อนผันให้สมเหตุผล
นอกจากนี้ ไม่ใช่แค่พ่อค้าแม่ค้าในเขตกรุงเทพฯ เท่านั้น ที่ต้องการโอกาสในการค้าขายในพื้นที่ต่างจังหวัดทั่วประเทศรัฐบาลก็ต้องเพิ่มช่องโอกาสให้เช่นกัน เพื่อให้เกิดความเท่าเทียมอย่างที่รัฐบาลประกาศอยู่เสมอ
5.มาตรการคนไทยเข้มแข็งลดภาระกองทุนน้ำมันฯ แก้ปัญหาค่าครองชีพ โดยเฉพาะการแก้ปัญหากองทุนน้ำมันฯ โดยจะมีการยกเลิกการตรึงราคา LPG ในภาคอุตสาหกรรม แต่ยังตรึงราคาภาคครัวเรือนและขนส่งต่อไป เพื่อประชาชนจะได้ใช้ในราคาที่เป็นธรรม
ข้อคิดเห็น
ราคาน้ำมันที่สูงขึ้นและเป็นภาระค่าครองชีพของประชาชนทั่วประเทศ ทั้งภาคการผลิตและการบริโภคนั้น เกิดจากการที่รัฐบาลเก็บภาษีน้ำมันและเก็บเงินกองทุนน้ำมันฯ สูงมากจนราคาขายปลีกในประเทศสูงเกินราคาน้ำมันกว่า 50% รัฐบาลเก็บเงินเข้ากองทุนน้ำมันฯและเก็บภาษีสรรพสามิตน้ำมัน รวมแล้วกว่า 10 บาทต่อลิตร นอกจากนี้ยังมีภาษีอื่นๆ อีกรวมถึงภาษีมูลค่าเพิ่มที่ประชาชนต้องจ่าย รวมแล้วประชาชนต้องจ่ายให้รัฐบาล 10-15 บาทต่อการเติมน้ำมัน 1 ลิตร
การลอยตัวราคาแก๊สแอลพีจีภาคอุตสาหกรรมจะส่งผลกระทบต่อต้นทุนการผลิตและท้ายที่สุดจะกลับมากระทบต่อราคาสินค้าและผู้บริโภค นอกจากนี้ ยังทำให้เกิดการลักลอบการใช้ LPG จากภาคครัวเรือนไปสู่ภาคอุตสาหกรรมได้และการตรึงราคาน้ำมันภาคการขนส่ง จะเกิดปัญหาการลักลอบนำไปขายที่ชายแดน เพราะราคาที่แท้จริงสูงกว่าในประเทศ 3 เท่า
6.มาตรการทุกวันใช้ไฟฟรี การใช้ไฟฟ้าฟรีสำหรับคนที่ใช้ต่ำกว่า 900 หน่วยอย่างถาวรโดยการปรับโครงสร้างค่าธรรมเนียมเก็บเงินจากคนที่ใช้ไฟมากในอัตราสูง
ข้อคิดเห็น
ปัจจุบันรัฐบาลต้องกู้เงินเพื่อนำมาชดเชยโครงการนี้ถึง 22,624.09 ล้านบาท ซึ่งยังไม่รวมดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายคืน และสะสมเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ สุดท้ายภาระหนี้สินที่รัฐบาลก่อไว้ก็จะถูกผลักภาระให้ประชาชนเป็นผู้รับผิดชอบ โดยการเก็บภาษีมากขึ้น เช่น การเก็บภาษีสรรพสามิตน้ำมันเพิ่มขึ้น การเก็บภาษีที่ดิน รวมถึงภาษีมูลค่าเพิ่มด้วย
การเก็บภาษีที่เพิ่มขึ้นจะส่งผลให้ต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้น ราคาสินค้าต่างๆ ก็จะปรับเพิ่มขึ้นประชาชนจะมีค่าครองชีพที่แพงขึ้นมากเมื่อเทียบกับการจ่ายค่าไฟเอง แต่เพื่อเป็นการลดภาระค่าใช้จ่ายของประชาชนที่มีมากขึ้นทุกวันในขณะนี้ รัฐบาลก็ควรจะชดเชยให้อย่างทั่วถึงด้วยงบประมาณที่มีจำกัด รัฐบาลอาจรับภาระเพียง 50 หน่วย ที่เหลือให้ประชาชนที่ใช้จ่ายเกินจ่ายตามจริง ทั้งจะทำให้ประชาชนใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัด และรัฐบาลก็ใช้มาตรการนี้ได้อย่างถาวร ไม่เป็นภาระคงคลังมากนัก
7.มาตรการร่วมลดต้นทุนเกษตรกร ดูแลเรื่องของอาหารสัตว์ และการเข้าถึงพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ไก่ไข่ และสุกร มากขึ้น เปิดเผยข้อมูลต้นทุนราคาต่างๆ อย่างทั่วถึงเท่าเทียมมากยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเว็บไซต์หรือมีสถานีโทรทัศน์ เพื่อให้ประชาชนรับรู้การเคลื่อนไหวของราคาต้นทุนต่างๆจะได้ไม่ถูกเอารัดเอาเปรียบ นอกจากนั้น ในส่วนของไข่ไก่จะมีการทดลองให้มีทางเลือกซื้อขายกันเป็นกิโล ซึ่งจะเป็นการประหยัดต้นทุนการคัดแยกไป อาจจะประหยัดได้ระหว่าง 5-10 สตางค์
ข้อคิดเห็น
ปัจจุบันราคาสินค้าทั้งไก่ ไข่ และเนื้อหมู มีราคาตามกลไกของตลาดอยู่แล้ว วัฒนธรรมการซื้อขายเป็นกล่องกระดาษคัด แยก Grade ก็ถูกต้องแล้ว
บางคนที่มีรายได้น้อยต้องการซื้อเพียงแค่ 2-3 ฟอง ก็คำนวณได้ง่าย แต่หากต้องชั่งเป็นกิโลก็ต้องหาตาชั่งขนาดเล็กที่มีความละเอียดของช่วงมากขึ้นจึงจะคิดราคาขายได้ และอาจถูกโกงตาชั่ง
เรื่องที่รัฐบาลควรดูแลอย่างมากในตอนนี้ คือราคาสินค้าเกษตรที่ถูกบิดเบือนและมีปัญหาอยู่ อาทิ ข้าว น้ำตาล น้ำมันปาล์ม โดยเฉพาะน้ำมันปาล์มที่มีการน้ำมันปาล์มจากต่างประเทศ แต่ราคาในประเทศกลับไม่ลดลงโดยเพิ่มขึ้นถึง 9 บาทต่อลิตร ดังนั้นผู้นำเข้าน้ำมันปาล์มในวันนี้จะได้กำไรเลยทันทีลิตรละ 9 บาท แต่ประชาชนมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น 9 บาทต่อลิตร และส่งผลให้ราคาอาหารแพงขึ้นอีกรัฐบาลควรเจรจากับผู้กำหนดราคาสินค้าการเกษตร รวมถึงราคาพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ ซึ่งมีสายสัมพันธ์อันดีกับรัฐบาลอยู่แล้ว ก็จะสามารถแก้ปัญหาต้นทุนดังกล่าวได้
8.มาตรการราคาอาหารเป็นธรรมโปร่งใส อาหารในส่วนของผู้ประกอบการ โดยจะดูแลให้ทั้งเกษตร ผู้ประกอบการรายย่อยให้มีรายได้เพิ่มขึ้น อาหารในส่วนของผู้บริโภคจะต้องมีทางเลือกมากขึ้น ต้องมีการเปิดเผยต้นทุนการผลิต ต้องมีความโปร่งใส ไม่ถูกเอารัดเอาเปรียบ โดยมีแนวคิดจำหน่ายไข่เป็นกิโลกรัม
ข้อคิดเห็น
ราคาอาหารที่เป็นธรรมต้องสะท้อนต้นทุนที่แท้จริง เพื่อให้พ่อค้าแม่ค้าอยู่ได้ และผู้บริโภคยอมรับได้โดยไม่เดือดร้อน เป็นหน้าที่ที่รัฐบาลต้องดูแลอยู่แล้วซึ่งในแผนงานของกระทรวงพาณิชย์ก็มีโครงการธงฟ้าเพียงแค่ดำเนินหน้าที่ให้มีประสิทธิภาพประชาชนก็ไม่เดือดร้อนจากราคาอาหารที่ไม่เป็นธรรม
9.มาตรการดูแลความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน คือคนไทยเข้มแข็ง ปลอดภัยอาชญากรรม โดยเฉพาะจุดเสี่ยงกว่า 200 จุด จะมีการบูรณาการ การเพิ่มบุคลากรในการตรวจตราเพื่อให้สอดคล้องกับการปฏิรูปตำรวจซึ่งจะใช้งบประมาณ 200-300 ล้านบาท โดยตั้งเป้าลดปัญหาอาชญากรรมได้ร้อยละ 20 ภายใน 6 เดือน
ข้อคิดเห็น
เป็นการแก้ปัญหาไม่ตรงจุด และจะไม่สามารถแก้ปัญหาอาชญากรรมที่เกิดขึ้นได้มากนัก เพราะปัญหาที่แท้จริงคือคนตกงาน ไม่มีงานทำ ช่องทางการหารายได้น้อยลง เนื่องจากเศรษฐกิจภาคประชาชนไม่ได้ดีขึ้น
เป็นการหาเหตุผลในการจัดซื้อจัดจ้างอุปกรณ์กล้องซีซีทีวีเท่านั้น ซึ่งไม่สามารถแก้ปัญหาอาชกรรมได้ได้ จนกว่าเศรษฐกิจอของประเทศจะดีขึ้น
สรุปข้อคิดเห็น
9 มาตรการเป็นเรื่องนโยบายหาเสียงทางการเมือง
วงเงินงบประมาณที่ตั้งไว้ 2,000 ล้านบาท และคาดว่าจะส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจ 2.6 หมื่นล้านบาท ดูแล้วเป็น ไปไม่ได้ และเมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ที่ประมาณ 10 ล้านล้านบาท นโยบายนี้ไม่มีผลต่อการกระตุ้นเศรษฐกิจเลย