“ธงชัย”ชำแหละปัญหาไฟใต้ ชี้ไทยหนีไม่พ้นกระจายอำนาจ เตือนฝืนกระแสโลกจะเจ็บตัว

พร้อมแนะรื้อกรอบสังคมไทยใหม่หมด ต้องเปิดพื้นที่เรียนรู้ประวัติศาสตร์ร่วมกัน โดยต้องยอมรับความต้องการแบ่งแยกรัฐมีอยู่จริง แต่ไม่ใช่คนส่วนใหญ่

วันนี้ (11 ธ.ค.)  ศ.ดร.ธงชัย วินิจจะกูล อาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน-เมดิสัน สหรัฐอเมริกา และอดีตผู้นำนักศึกษาในเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 เป็นองค์ปาถกในงานสัมมนาวิชาการนานาชาติ เรื่อง “ภาพหลอกหลอน ณ ชายแดนใต้ของไทย การเขียนประวัติศาสตร์ปาตานีและโลกอิสลาม”  จัดโดยโครงการภูมิภาคศึกษา มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ร่วมกับภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ ระหว่างวันที่ 11-12 ธันวาคม ณ อาคารมหาจุฬาลงกรณ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ศ.ดร.ธงชัย กล่าวปาฐกถานำการสัมมนาถึงปัญหาใหญ่ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทย ว่า ขาดความเข้าใจในประวัติศาสตร์ ความไว้เนื้อเชื่อใจกัน ความเข้าใจในความต่างในวัฒนธรรม และรากฐานความเป็นมาของชาติพันธุ์ ซึ่งแม้ว่าจะไม่สามารถย้อนกลับไปแก้ไขได้ แต่ควรจะมีการทำความเข้าใจ ร่วมพูดคุยแก้ไขปัญหาอย่างจริงใจ

“ประวัติศาสตร์เป็นเพียงกุญแจสำคัญอันหนึ่ง แต่ไม่สำคัญที่สุด ต้องเรียนรู้ประวัติศาสตร์เพื่อให้รู้ในความแตกต่างที่เป็นอยู่ ซึ่งไม่ใช่การรื้อฟื้นอดีต หากเราต้องไม่ปิดบังความจริงและอย่าโกหก เพราะฉะนั้นเราต้องรื้อกรอบสังคมไทยใหม่ทั้งหมด ต้องเข้าใจว่าเราต่างมีรากความเป็นมาคนละสายพันธุ์กัน ขณะนี้เราไม่เข้าใจเรื่องสายพันธุ์ เพราะว่ามุ่งเรื่องชาตินิยม”

อาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ ม.วิสคอนซิน-เมดิสัน กล่าวว่า ที่ผ่านมาเราไม่เคยมีพื้นที่ให้กับประวัติศาสตร์และความเข้าใจทางวัฒนธรรม เห็นชัดจากการที่เรานำประวัติศาสตร์ไปให้คนในพื้นที่เรียนในหลายแง่ ทั้งที่ต่างก็ไม่เข้าใจในอดีต และปัจจุบันต่างก็ชาตินิยมใส่กันแทนที่จะสร้างความเข้าใจที่ดีระหว่างกัน คุยกันอย่างสันติ ดังนั้นวันนี้ต้องเปิดพื้นที่ในการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ร่วมกัน และเปิดเวทีพูดคุยกัน โดยต้องยอมรับความคิดต่าง  ยอมรับว่า ความต้องการแบ่งแยกรัฐมีอยู่จริง แต่ไม่ใช่คนส่วนใหญ่

ส่วนความขัดแย้งในอดีตที่ผ่านมา ศ.ดร.ธงชัย กล่าวว่า ตลอดหลายร้อยปีก่อนนั้นเต็มไปด้วยความขัดแย้ง การกวาดล้าง ทำลายกัน ต่างฝ่ายอยากที่จะเป็นใหญ่ มีการกระทำหลายอย่าง จนทำให้เกิดความรู้สึกถึงความไม่ยุติธรรมเกิดขึ้น ซึ่งไม่ได้แปลว่าเขาห้ามคนอื่นที่ไม่ใช่มลายูลงไปในพื้นที่ แต่ถ้าเราเข้าไปแล้วไม่เคารพ ไม่ให้สิทธิและให้โอกาสเขา นั่นต่างหากที่คือความไม่ชอบธรรม

อดีตผู้นำนักศึกษาในเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519  กล่าวว่า ควรมีการประนีประนอมเข้าหากันให้มากกว่านี้ ไม่ใช่แต่ว่าสมานฉันท์ ต้องเคารพในสิ่งที่เขามี ให้อำนาจในการดูแลตัวเองพอสมควร โดยยอมรับความชอบธรรมของรัฐไทยเราได้ด้วย หากเราไม่ยอมรับความเป็นจริงที่เคยเกิดขึ้น คงไม่สามารถเริ่มแก้ปัญหาได้ วันนี้ไม่ควรจะถามว่าใครต้องเริ่มแก้ปัญหาก่อน การเปิดเวทีพูดคุยตรงๆ เช่นนี้และขยายสู่สังคมไทยให้กว้างขึ้น ถือเป็นก้าวแรกที่สังคมจะพูดกันด้วยความจริง ยอมให้ความจริงแผ่ออกมาในสาธารณะ

“รัฐไทยมีลัทธิชาตินิยมที่ชอบคิดเรื่องรัฐว่าจะต้องเป็นรัฐเดี่ยว ซึ่งเป็นความคิดที่แข็งทื่อยิ่งกว่าที่ใดในโลก ผิดปกติไม่มีรัฐใดคิดได้เช่นนี้ สิ่งสำคัญวันนี้เราต้องให้เกียรติกัน โดยทุกคนต้องยอมปรับความคิดว่า ต่างกัน สังคมที่ต่างกันต้องให้มีระดับของการรับผิดชอบตัวเองมากขึ้น มีอิสระในการดูแลตัวเอง การกระจายอำนาจไม่ว่าในระดับไหนก็เป็นแนวโน้มของโลกและสังคมไทยก็หนีไม่พ้น หากสังคมไทยอยากฝืนก็ได้ แต่อาจจะไปได้ไม่นานเพราะจะเจ็บตัว”ศ.ดร.ธงชัย กล่าว