จาก "ไอ้โง่" ถึง "เสาไม้สกัดอวนลอย" ปัญหาซ้ำซ้อนของอ่าวปัตตานี

การทำประมงในพื้นที่อ่าวปัตตานียังคงตึงเครียด เมื่อกลุ่มประมงพื้นบ้านรวมตัวกันรื้อ "ลอบพับได้" หรือ "ไอ้โง่" ที่มีชาวประมงอีกกลุ่มหนึ่งวางไว้เพื่อดักปลา หลังจากคสช.ออกคำสั่งให้เครื่องมือจับสัตว์น้ำชนิดนี้ผิดกฎหมาย แต่ยังมีฝืนใช้กันอยู่ 

          ช่วงเช้าวันจันทร์ที่ 5 ตุลาคม 2558 กลุ่มประมงพื้นบ้านจังหวัดปัตตานี จำนวนประมาณกว่า 100 คน ได้รวมตัวกันลงเรือไปในอ่าวปัตตานี เพื่อรื้อถอนเครื่องมือจับสัตว์น้ำประเภท “ลอบพับได้” หรือที่ชาวบ้านเรียกกันติดปากว่า “ไอ้โง่” ซึ่งยังมีวางไว้หลายจุดในอ่าวปัตตานี

          ก่อนหน้านี้ คณะรักษาความสงบแห่งชาติ หรือ คสช. ได้ออกคำสั่งหัวหน้า คสช.ที่ 24/2558 กำหนดให้เครื่องมือทำประมงหลายประเภทที่มีลักษณะทำลายทรัพยากรทางทะเลเกินความจำเป็น เป็นเครื่องมือที่ผิดกฎหมาย โดยหนึ่งในนั้นคือ “ลอบพับได้” หรือ “ไอ้โง่” โดยในคำสั่งหัวหน้า คสช. ได้กำหนดมาตรการห้ามใช้และมีเครื่องมือจับสัตว์น้ำลักษณะนี้ไว้ในครอบครอง ผู้ใดฝ่าฝืนจะมีโทษทางอาญา

          เครื่องมือจับสัตว์น้ำ “ไอ้โง่” มีใช้อย่างแพร่หลายในอ่าวปัตตานีช่วง 2 ปีหลังมานี้ ทำให้กลุ่มประมงพื้นบ้านไม่สามารถจับสัตว์น้ำได้ตามปกติ ถึงขั้นหลายคนต้องหยุดออกเรือ และไปทำงานรับจ้างในมาเลเซียแทน

          ด้วยเหตุนี้เมื่อ คสช.มีคำสั่งให้ “ไอ้โง่” เป็นเครื่องมือจับสัตว์น้ำที่ผิดกฎหมาย ทำให้กลุ่มประมงพื้นบ้านดีใจและออกมาสนับสนุน พร้อมทั้งออกเรือช่วยทางการรื้อถอน “ไอ้โง่” ที่ยังวางดักสัตว์น้ำอยู่เป็นจำนวนมากในอ่าวปัตตานี

          ก่อนหน้านี้เมื่อวันที่ 1 กันยายน เจ้าหน้าที่ได้ยึดไอ้โง่ได้ในทะเล พื้นที่อำเภอหนองจิก จำนวนปัตตานี จำนวน 20 ลูก ต่อมาวันที่ 3 กันยายน ยึดได้ที่บริเวณแหลมนก ตำบลบานา อำเภอเมืองปัตตานี อีก 36 ลูก

พบเสาไม้สกัดอวนลอย-ปัญหาซ้ำซ้อนของอ่าวปัตตานี

          สำหรับบรรยากาศเมื่อเช้าวันจันทร์ที่ 5 ตุลาคม นายศราวุธ วันระยานนท์ เจ้าทพนักงานประมงชำนาญงาน พร้อมด้วย นายธีรวัฒน์ ศรีเพ็ชร เจ้าพนักงานประมงปฏิบัติงาน นายนิรุท พาลีวล นายท้ายเรือกลชายทะเล ชั้น 2 นายมะรูดี หะยีดีแม ช่างเครื่องเรือจักรยนต์ ชั้น 1 และ นายปฐมพงษ์ เปาะเยะ เจ้าหน้าที่สื่อสาร ได้นำเรือตรวจฯ 209 ออกปฏิบัติงาน ร่วมกับเรือ ต.219 เรือ ตรน. 531 โดย นาวาตรีกนก คำศิริรักช์ หัวหน้าศูนย์ควบคุมการแจ้งเรือเข้า-ออก (ศูนย์ pipo) ปัตตานี เพื่อจับและรื้อถอนลอบพับได้ หรือ “ไอ้โง่” ตามคำสั่ง คสช.ที่ 24/2558 บริเวณท้องที่หมู่ 9 บ้านแหลมนก ตำบลบานา อำเภอเมืองปัตตานี

          ทั้งนี้มีเรือประมงพื้นบ้านรอบอ่าวปัตตานีจำนวนกว่า 100 ลำ เข้าช่วยรื้อถอนด้วย

          อย่างไรก็ดี ระหว่างทำการรื้อถอน “ไอ้โง่” ที่ยังมีการลักลอบใช้ ปรากฏว่าเจ้าหน้าที่และชาวประมง ตรวจพบเศษไม้ปักตะปู  และเสาปูนบ้าน ปักไว้ใต้ผิวน้ำ  เพื่อสร้างความเสียหายให้กับชาวประมงอวนลอย เจ้าหน้าที่และชาวประมงจึงช่วยกันรื้อถอนเสาไม้และเสาปูนดังกล่าวทิ้ง และดำเนินการเร่งหาตัวคนร้ายที่นำมาปักเพื่อ ขัดขว้างการทำประมงพื้นที่บ้านที่ใช้เครื่องมืออวนลอยต่อไป

          นายมัคตาร์ สาแม ประธานชมรมประมงพื้นบ้านรอบอ่าวปัตตานี  กล่าวว่า บริเวณที่พบเสาไม้ เป็นแหล่งทำมาหากินของชาวประมงอวนลอยมานาน ทำทุกวันไม่เคยมีเสาไม้ลักษณะนี้ เพิ่งมาเจอปัญหาหลัง คสช.ประกาศห้ามใช้ “ไอ้โง่” ในการจับปลา จึงอยากขอให้เจ้าหน้าที่เร่งแก้ไขเป็นการด่วน และดูแลความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินชาวประมงพื้นบ้านด้วย

          “ชาวประมงในพื้นที่เดือดร้อนมานานจากปัญหาแย่งชิงทรัพยากร เพิ่งหายใจได้บ้างหลังมีคำสั่ง คสช.ออกมาจัดการกับกลุ่มที่ทำประมงผิดกฎหมาย หรือใช้เครื่องมือจับสัตว์น้ำผิดกฎหมาย แต่แล้วก็ต้องมาเจอการกลั่นแกล้งแบบนี้อีก” นายมัคตาร์ ระบุ

          ขณะที่ นายมะแอ สาและ ประธานชุมชนประมงต้นแบบ บ้านบูดี ตำบลแหลมโพธิ์ อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี กล่าวว่า เดือดร้อนอย่างหนักไม่ต่างจากตอนที่เจอปัญหาไอ้โง่ระบาด เพิ่งรู้สึกดีขึ้นตอนที่ คสช.ประกาศห้ามใช้ “ไอ้โง่” จับสัตว์น้ำ แต่ก็ต้องมาเจอการขัดขวางอีก ทำให้เดือดร้อน อยากให้หยุดทำ “ไอ้โง่” และหยุดทำลายชาวประมง ให้ทุกคนหันหน้ามาทำประมงเลี้ยงครอบครัวดีกว่ามาทะเลาะกัน

          ด้าน นายณัฐวุฒิ เสนเนียม เจ้าพนักงานประมงชำนาญงาน กล่าวว่า สถานการณ์ของชาวประมงในทะเล ระหว่างกลุ่มชาวประมงที่ใช้เครื่องมือลอบพับ หรือ “ไอ้โง่” กับชาวประมงพื้นบ้านที่ใช้อวนลอย ขณะนี้ตึงเครียดมาก

          ก่อนหน้านี้ ชาวประมงเดือดร้อนจากการใช้ลอบพับ หรือ “ไอ้โง่” ต่อมาพอมททัคำสั่ง คสช.ออกมา ทำให้กลุ่มที่ใช้เครื่องมือ “ไอ้โง่” ออกจับสัตว์น้ำน้อยลง แต่ก็ยังมีอยู่ เพราะยังสามารถจับได้ แต่ก็ทำให้ชาวประมงพื้นบ้านที่ใช้อวนลอยทำการประมงได้ดี จากที่เคยได้วันละ 100-200 บาท ทุกวันนี้สามารถหาได้ในหลักพัน แต่พวกเขาก็ต้องมาเดือดร้อนกันอีกเมื่อมีกลุ่มคนไม่หวังดี ซึ่งคาดว่าเป็นกลุ่มที่ใช้เครื่องมือ “ไอ้โง่” นำเศษไม้ที่ตอกตะปู และเสาปูนบ้าน มาปักในทะเล เพื่อขัดขว้างการทำประมงของ ชาวประมงอวนลอย ทำให้ชาวประมงกลุ่มนี้ได้รับความเดือดร้อนอีก จึงมาขอความช่วยเหลือเจ้าหน้าที่ที่ศูนย์บริหารจัดการประมงทะเลปัตตานี ให้ช่วยถอนไอ้โง่ที่ยังใช้ และเสาไม้ที่ปักในทะเล เพราะชาวบ้านเกรงว่าถ้าไปรื้อถอนกันเอง จะต้องปะทะกับ กลุ่มคนที่นำเอาไม้และเสาปูนมาปักเพื่อขัดขวาง

          “วันนี้ก็มีชาวบ้านนำเรือร้อยกว่าลำ ไปพร้อมกับเจ้าหน้าที่ ไปร่วมกันรื้อถอน ปรากฏว่าได้เศษไม้ ได้เสาบ้าน จำนวนมากกว่า 1,000 ชิ้น แต่ไม่สามารถนำกลับมาได้ทั้งหมด เอามาแค่บางส่วนเพื่อให้เห็นหลักฐาน ส่วนที่เหลือนอกจากนี้ก็จะนำไปทิ้งตามแนวปะการังอยู่ ปัญหานี้ถือว่าเป็นปัญหาใหม่ที่เพิ่งโผล่มาอีก 1 ปัญหาของชาวประมง ตอนนี้ทางจังหวัดและเจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้องกำลังเร่งหามาตรการช่วยเหลือกันอยู่” นายณัฐวุฒิ ระบุ

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

บรรยายภาพ :

1 เสาไม้ปักตะปูที่กลุ่มผู้ไม่หวังดีปักไว้ในทะเล เพื่อขัดขวางประมงพื้นบ้านที่ใช้อวนลอย

2-3 โฉมหน้าเครื่องมือจับสัตว์น้ำที่เรียกว่า "ไอ้โง่" หรือ "ลอบพับได้"

4-5 ประมงพื้นบ้านรวมตัวกันช่วยเจ้าหน้าที่รื้อถอนไอ้โง่ ก่อนเจอปัญหาใหม่