เตรียมเปิดตัว 'ศูนย์ประสานงานองค์กรอาสาสมัครแห่งชาติ' ตุลาฯ นี้
เครือข่ายจิตอาสาร่วมกับภาคีภาคการศึกษา-เอกชน-ประชาสังคมไทย ยกระดับงานอาสาเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ข้อมูลจากสำนักงานสถิติแห่งชาติ ระบุชัด ปัจจุบันมีองค์กรภาคประชาสังคมมากกว่า 7 หมื่นแห่งทำงานร่วมกับอาสาสมัครจำนวนมากกว่า 8 แสนคน ขับเคลื่อนงานพัฒนาสังคมในประเด็นต่าง ๆ
เมื่อเร็วๆ นี้ ณ หอประชุมศรีบูรพา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ เครือข่ายจิตอาสา ร่วมกับภาคีทั้งภาครัฐ สถาบันการศึกษาภาคเอกชนและประชาสังคมกว่า 20 องค์กร จัดพิธีเปิด "งานประชุมระดับชาติด้านการอาสาสมัครครั้งที่ 2"จัดขึ้นระหว่างวันที่ 28-29 กันยายน 2559 ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ เพื่อตอกย้ำความสำคัญ ของอาสาสมัครในฐานะกลไกขับเคลื่อน งานพัฒนาสังคมให้บรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน
ในการประชุมครั้งนี้ ดร. สุรินทร์ พิศสุวรรณ อดีตเลขาธิการอาเซียน กล่าวปาฐกถาพิเศษในหัวข้อ “งานอาสาสมัครกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน” ว่า งานจิตอาสาอยู่ในสังคมไทยมาเป็นเวลานาน ทั้งในรูปของการให้เพื่อการกุศล (Charity) และการบริจาคในรูปแบบต่างๆ เช่น เวลา ความรู้ และสิ่งของ ส่งผลให้มีผู้ที่ได้รับประโยชน์จากงานอาสาสมัครเป็นจำนวนมาก ขณะเดียวกันความต้องการอาสาสมัครก็มีจำนวนเพิ่มขึ้น เกิดการบริหารจัดการและเชื่อมต่อระหว่างอาสาสมัครและผู้รับประโยชน์ที่เป็นรูปธรรมมากขึ้น อย่างไรก็ตาม แม้สังคมไทยจะตื่นตัวในเรื่องของการให้แต่การให้เพื่อสร้างความยั่งยืนแก่ผู้รับประโยชน์ ให้สามารถเติบโตและอยู่ได้ด้วยตัวเองนั้น ยังไม่เกิดขึ้น ซึ่งถือเป็นข้อจำกัดของงานอาสาสมัครในประเทศไทย ดังนั้น ถ้าผู้ให้คำนึงความยั่งยืนของผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้น จะทำให้งานอาสาสมัครในประเทศมีทรัพยากรและสามารถขยายผลสร้างการเปลี่ยนแปลงในระยะยาวได้
นางสาวขวัญวงศ์ พิกุลทอง รองอธิบดีกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์(พม.) กล่าวถึงการจัดตั้ง'ศูนย์ประสานงานองค์กรอาสาสมัครแห่งชาติ' ขึ้นเมื่อต้นปีที่ผ่านมา โดยมีเครือข่ายจิตอาสาเป็นผู้รับผิดชอบ เพื่อให้เป็นส่วนกลางองค์กรอาสาสมัครของประเทศในการเชื่อมโยงความร่วมมือระหว่างองค์กรอาสาสมัครทั้งภายในและระหว่างประเทศ เป็นการสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพองค์กรทุกภาคส่วนที่มีอาสาสมัครหรือมีความต้องการสร้างระบบบริหารจัดการอาสาสมัครให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น รวมถึงส่งเสริมให้เกิดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการทำงานอาสาสมัครร่วมกันอย่างยั่งยืน โดยมีการกำหนดเปิดตัวในเดือนตุลาคมนี้
ด้านนางสาวนันทินี มาลานนท์ ผู้จัดการเครือข่ายจิตอาสา กล่าวถึงข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ปี2555 แสดงให้เห็นว่า มีองค์กรภาคประชาสังคมมากกว่า 7 หมื่นแห่งมีการทำงานร่วมกับอาสาสมัครจำนวนมากกว่า 8 แสนคน เพื่อร่วมขับเคลื่อนงานพัฒนาสังคมในประเด็นต่าง ๆ ทำให้พบว่า เกิดความท้าทายเกี่ยวกับงานอาสาสมัคร ทั้งด้านความรู้ความเข้าใจของอาสาสมัคร และระบบการบริหารจัดการอาสาสมัครที่มีประสิทธิภาพทั้งในระดับองค์กรและระดับ ทำให้เห็นว่ามีคนธรรมดาจำนวนมากพร้อมจะทำงานอาสาเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น
ขณะที่ผศ.ดร.ปริญญา เทวานฤมิตรกุล รองอธิการบดีฝ่ายบริหารและความยั่งยืน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวถึง การแก้ปัญหาในสังคมคนส่วนใหญ่มักเรียกร้องให้คนอื่นมาช่วยแก้ไขปัญหา จึงเป็นเหตุให้ปัญหานั้นยังคงอยู่ แต่หากประชาชนมาร่วมกันแก้ไขปัญหา โดยไม่คำนึงว่าปัญหานั้นจะเกิดมาจากใคร ก็ย่อมจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรมได้ในที่สุด
“ปัจจุบันมหาวิทยาลัยหลายแห่งให้ความสำคัญกับการเป็นจิตอาสา ซึ่งเป็นเรื่องเดียวกับการสร้างพลเมืองที่มีส่วนร่วมเพื่อส่วนรวม (Active Citizen) มีการเปิดกิจกรรมเสริมหลักสูตร ด้วยการสร้างเงื่อนไขของการลงมือปฏิบัติและการเรียนรู้ด้วยตัวเอง บางมหาวิทยาลัยมีการจัดตั้งศูนย์อาสาสมัครขึ้นเพื่อส่งเสริมความเป็นอาสาสมัคร และเป็นตัวกลางระหว่างผู้ที่ต้องการอาสาและผู้ที่อยากเป็นอาสาสมัคร"
ส่วนนายวิเชียร พงศธร ประธานกรรมการมูลนิธิเพื่อคนไทย กล่าวถึง เมื่อปัญหาสังคมมีขนาดใหญ่จึงต้องการความร่วมมือจากคนจำนวนมากช่วยแก้ไขงานอาสาสมัครจึงเป็นคนไกลหนึ่งที่ช่วยขับเคลื่อนงานพัฒนาสังคมได้ ทำให้เห็นว่างานอาสาสมัครมีความสำคัญและต้องการขยายผลให้มีจำนวนหลายเท่าทวีคูณจึงจะสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงสังคมของประเทศได้
"จากประสบการณ์ของมูลนิธิฯ พบว่าบทบาทของอาสาสมัครแบ่งได้ 2 ระดับคือ “อาสาสมัครผู้เชี่ยวชาญ” ที่ร่วมออกแบบกลไกสร้างเครื่องมือและบริหารจัดการ ที่ผ่านมามีผู้เชี่ยวชาญในสาขาวิชาชีพต่างๆ จากหลายภาคส่วน รวมถึงภาคธุรกิจมาร่วมทำงาน อาทิ นักวิจัย นักวิชาการ นักการเงินหรือผู้เชี่ยวชาญด้านการลงทุน นักการศึกษา และนักการตลาด เป็นต้น อีกระดับหนึ่งคือ “อาสาสมัครเฉพาะด้าน” ที่สังคมไทยยังต้องการคนอีกจำนวนมากมาร่วมลงมือปฏิบัติ แก้ปัญหาสังคมในประเด็นต่างๆ เช่น ประเด็นการศึกษา มูลนิธิยุวพัฒน์ต้องการอาสาสมัครพี่เลี้ยงนักเรียนทุน เพื่อให้กำลังใจและคำแนะนำแก่นักเรียนทุนร่วม 4,000 คนให้ได้เรียนหนังสือจนจบและเติบโตเป็นบุคลากรที่มีคุณภาพ ประเด็นต่อต้านคอร์รัปชัน องค์กรต่อต้านคอร์รัปชันฯ ต้องการอาสาสมัคร “หมาเฝ้าบ้าน” ในการร่วมสอดส่องป้องกันการทุจริตคอร์รัปชัน หรือ ประเด็นคนพิการ มูลนิธินวัตกรรมทางสังคม ต้องการอาสาสมัครติดตามการจ้างงานคนพิการจำนวนมาก เป็นต้น"
นายชอน วินเซนท์ ผู้อำนวยการภาคพื้นเอเชียและแปซิฟิก องค์การหน่วยอาสาสมัครประเทศอังกฤษ (Voluntary Service Overseas:VSO) กล่าวถึงงานอาสาสมัครมีส่วนสำคัญในการสร้างวัฒนธรรมอันดีทั้งในระดับชุมชน ระดับประเทศและระดับนานาชาติ งานอาสาสมัครถูกการยอมรับว่ มีบทบาทสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการพัฒนาอย่างยั่งยืนที่ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก จึงมีการร่วมลงนามวางเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนของโลกทั้ง 17 ข้อ (SDGs) โดยนำมติขององค์กรสหประชาชาติมาประยุกต์ใช้ ด้วยบูรณาการงานอาสาสมัครสู่สันติภาพและการพัฒนา