ความ (ไม่) สำราญใจ กับการรถไฟฯ Thailand
ถือฤกษ์ตุลาคม 2433 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนา ‘กรมรถไฟ’ ขึ้นเป็นครั้งแรก และเสด็จพระราชดำเนินแซะดินทางรถไฟสายแรก กรุงเทพฯ-สมุทรปราการ เป็นปฐมฤกษ์ เมื่อ 16 กรกฎาคม 2434 กับทรงเปิดทางรถไฟ ณ สถานีสมุทรปราการ โดยใช้รถจักรไอน้ำลากจูง เมื่อวันที่ 11 เมษายน 2436
นับเป็นเวลากว่า 100 ปี ที่รถไฟกลายเป็นพาหนะขนส่งผู้โดยสารที่สำคัญจากอดีตจวบจนปัจจุบัน ก่อนจะก้าวสู่รถไฟความเร็วสูงในอนาคต
ระยะเวลาการก่อร่างสร้างตัวอันยาวนานนี้ น่าจะพิสูจน์ได้ถึงพัฒนาการอันดีของการรถไฟแห่งประเทศไทย ทว่า ความจริงที่เห็นกลับไม่เป็นดังใจคิด เมื่อผู้โดยสารหลายท่านต้องประสบพบเจอกับสิ่งไม่สำราญใจในการใช้บริการ
ถ้าเป็นในอดีตก็คงไม่หัวเสียมากนัก แต่ในยุคปัจจุบันที่เทคโนโลยีก้าวล้ำทันสมัย คงไม่ดีแน่หากยังปล่อยให้ปัญหาเดิม ๆ เกิดขึ้นซ้ำ ๆ จนเอือมระอา โดยเฉพาะ ‘ความสะอาด’ ของโบกี้โดยสารแต่ละขบวน
ผมกล้าพูดได้ว่า นั่งไอ้ม้าเหล็ก มาตลอดชีวิต และไม่เคยมีอะไรเปลี่ยนแปลงในแง่ความสะอาดในทางที่ดีขึ้นเลย ล่าสุด ในการโดยสารรถไฟขบวนที่ 69 กรุงเทพ-หนองคาย ชั้น 2 ปรับอากาศสำหรับคนพิการ ซึ่งถือเป็นตู้โดยสารใหม่เอี่ยมในสายตาของผมเมื่อปีที่ผ่านมา
โดยภายในมีที่นั่งสีน้ำตาลนุ่ม กว้างขวาง สะอาด ที่สำคัญ มีเข็มขัดนิรภัยรัดผู้โดยสาร เพื่อป้องกันการสั่นสะเทือนในยามเกิดอุบัติเหตุ ส่วน ‘ความสะอาด’ ไม่ต้องพูดถึง ต้องปรบมือให้ดัง ๆ เพราะทุกซอกหัวมุม หรือแม้กระทั่งห้องน้ำ บ่งบอกถึงมาตรฐานสากล
หากการใช้บริการในตู้โดยสารดังกล่าวปีนี้ กลับทำให้ความสำราญใจของผมหมดลง เพราะความสะอาดทุกซอกหัวมุมที่เคยชื่นชมไม่เหลือให้เห็นอีกแล้ว ไม่ว่าจะก้มลงใต้เก้าอี้ ผนัง ริมขอบทางเดิน ล้วนเต็มไปด้วยคราบฝุ่นสีดำหนาเปรอะเปื้อนกวนใจ
‘สะอาด’ เฉพาะทางเดินและที่วางเท้า ทำให้ผม ‘มโน’ ได้ว่า แม่บ้าน-พ่อบ้าน อาจจะ ‘ลาก’ ผ้าถูพื้นผ่านไปเท่านั้น และก็เป็นเช่นนั้นจริง ๆ
แต่ที่ต้องส่ายหัว นั่นคือ ความสะอาดใน ‘ห้องน้ำ’ ที่เคยขาว สะอาด บริ๊ง น่าใช้บริการ กลับถูกแทนที่ด้วยคราบเหลืองเหมือนไม่ได้รับการขัดสีฉวีวรรณมานานนับอาทิตย์
‘ขาว’ เฉพาะฝารองนั่งชักโครก ส่วนฐานตั้งและตัวชักโครก ‘สกปรก’ อย่างไม่น่าให้อภัย อุปกรณ์ราวจับสำหรับผู้สูงอายุหรือผู้พิการเหนียว พื้นห้องเป็นคราบเหลืองสนิม อุปกรณ์ขอร้องความช่วยเหลือเปื้อนไปด้วยฝุ่น โดยรวมแล้วถือว่า ‘สกปรก’ ไม่สำราญใจ
ผมจึงตั้งข้อสังเกตว่า แม่บ้าน-พ่อบ้าน ไม่มีเวลาที่จะทำความสะอาดกระนั้นเชียวหรือ???
ว่าแล้ว...ก็ถือแชมพูที่นำติดตัวเดินทางไป เปิดประตูห้องน้ำ หยิบแปรงขัดพื้นที่ตั้งอยู่ภายใน สภาพเก่า ลงมือทำความสะอาดห้องน้ำรถไฟใหม่สักตั้ง
เชื่อหรือไม่...ห้องน้ำที่เคยสกปรกกลับมาขาวดังเดิมในเวลาไม่เกิน 10 นาที
คำถามจึงเกิดขึ้นในใจว่า ความสกปรกบนรถไฟเกิดขึ้นจากความมักง่ายของ ‘ผู้โดยสาร’ หรือความไม่ใส่ใจของ ‘การรถไฟแห่งประเทศไทย’
กันแน่!!!